DJ Armin van Buuren (48) na twee burn-outs: 'Ik reisde m'n eigen reet achterna'

Op 21 en 22 februari sta je met A State of Trance in Ahoy, waar je op vrijdag een set van vijf uur draait. Hoe werk je daarnaartoe?
‘In die vijf uur draai ik twee uur solo, doe ik back-to-backs (b2b) met Artbat en Ben Hemsley en een face-to-face (f2f) met Maddix. Bij een back-to-back-set delen we de decks en mixen we om de beurt een track. Een face-to-face is een vernieuwend concept, waarbij we recht tegenover elkaar staan en geen idee hebben wat de ander gaat draaien. Zo probeer ik met zoveel mogelijk dj’s dingen te doen. Daarbij probeer ik muzikaal op één lijn te komen, wat best wel spannend is, want ik heb met alle drie nog nooit zo gestaan.’

Back-to-back-sets zijn het helemaal tegenwoordig. Waar komt dat vandaan?
‘Ik weet het niet. Met onzekerheid heeft het bij mij in ieder geval niets te maken, want ik verkocht twee keer de Arena uit in m’n eentje. Mensen zijn op zoek naar iets speciaals, daar willen ze onderdeel van zijn, en dat proberen we met A State of Trance ook te brengen. Zo krijg je weer een andere line-up dan anders. Ook voor mezelf is het creatief gezien veel leuker. Het heeft ook iets ongemakkelijks. Het zou natuurlijk veel makkelijker zijn om er alleen te staan en gewoon mijn hits te knallen, want die heb ik. Dat is voor mij niet zo moeilijk. Maar het gaat er juist om dat back-to-back leidt tot iets spannends. Ik heb vorig jaar bijvoorbeeld back-to-back gestaan met David Guetta voor de release van onze single In the Dark. Het leuke is dat ik daardoor mijn horizon weer wat verbreedde. Maar je moet er ook niet te hoogdravend over doen, hoor.’

A State of Trance begon in 2001 als radioshow en groeide uit tot een wekelijkse show op YouTube met inmiddels meer dan 1200 afleveringen en 5 miljoen volgers. Is het moeilijk om consistent te blijven?
‘Het was geen vooropgezet plan. Ik heb altijd gezegd: als trance zich blijft ontwikkelen, blijf ik doorgaan. Het moet geen wedstrijdje verplassen worden. Maar ja, zeker nu techno de trance helemaal omarmt, komt de liefde voor trance weer terug. Al die oude melodieën worden opnieuw gebruikt, dus ik ga nog even door.’

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

In je radioshow A State of Trance spreek je trance uit op zijn Brits, als ‘trans’. Waarom?
‘Dat heeft ermee te maken dat ik in de begintijd van mijn carrière heel veel in Engeland draaide. Toen sprak ik British English. Toen ik begon met draaien, was ik in Nederland helemaal niet bekend. Pas na verloop van tijd, toen ik in Engeland eigenlijk allang was doorgebroken, kwam Nederland pas los. Daar heb ik dat aan overgehouden.’

En dat hou je consequent vol?
‘Ik weet eigenlijk niet waarom ik dat nog steeds zo doe. Superirritant, maar ja, het is gewoon niet vervelend. Niet voor mij of zo.’

Je grootste hit aller tijden op YouTube is Blah Blah Blah met 745 miljoen weergaven. Het is bepaald geen typische tranceplaat. Hoe kwam die tot stand?
‘Ik tourde voor Armin Only Embrace samen met BullySongs, een producer, songwriter en zanger uit Engeland. Hij kreeg in die tijd een gouden plaat voor de track No Money, die hij maakte met Galantis. Daarin hoor je een kinderkoor. Ik vroeg: “Maar dat ben jij toch niet?” “Nee, dat klopt, dat is mijn zoontje.” Toen dacht ik: wat leuk dat je dat doet! Het klinkt zo anders en daardoor lag het meteen goed in het gehoor. Ik wilde heel graag eens een parodie maken op een psytranceplaat, maar dan met een kinderrijmpje. Want mijn dochter leerde scheldwoorden op school door van die rijmpjes. Dus ik maakte zo’n rijmpje en de opzet van de track, en daar ging hij mee aan de gang. Dat duurde alleen echt een jaar of zo. Ik was hem continu aan het pushen, zo van: “Neem het nou eens op met je zoontje.” Tijdens een tour in China herinnerde ik hem er weer aan. Toen nam hij de stem van zijn zoon eindelijk op, maar met een andere tekst. Zelf zong hij ook mee, net als zijn compagnon. Hun stemmen pitchten ze omhoog. Het resultaat stuurde hij me toe. Het was zó geweldig dat ik die plaat op de terugweg van Shanghai naar Amsterdam in het vliegtuig voor het grootste gedeelte maakte. Want ik wilde het snel afronden, speciaal voor mijn set op Ultra Miami 2018. Die plaat heb ik daar voor het eerst gedraaid en de rest is geschiedenis.’

'Mensen moeten lekker doen wat ze willen. Maar ja, soms is het wel irritant. Zie je alleen maar die telefoons'

Had je ooit kunnen denken dat dit je populairste plaat zou worden?
‘Nee, natuurlijk niet. Maar het is toch wel een giller... Dat is het leuke aan de muziekindustrie. Ik bedoel, we kunnen het hebben over AI en dat soort ontwikkelingen, maar wat van tevoren een hit is, kan niemand voorspellen. Het is nog niemand gelukt. Je kan een goed gevoel hebben bij een bepaald liedje, maar wat precies een hit is, is zó moeilijk te omschrijven.’

Is het omgekeerde ook waar, dat je bij sommige platen denkt dat je iets fantastisch hebt gemaakt, en dat het weinig tot niks doet?
‘Jazeker, dat is allebei gebeurd. Je kan er eigenlijk geen peil op trekken. Het is elke keer anders. Dat maakt het even grillig als leuk. Het maakt het ook wel frustrerend natuurlijk, want ik heb soms heel veel hoop. Elke keer als ik een liedje uitbreng, hoop ik op een hit. Nou ja, acht van de tien liedjes die ik uitbreng, doen niet zoveel, en twee van de tien komen er dan doorheen. Daar doe ik het eigenlijk voor. Maar dat is voor iedereen zo, denk ik. Elke keer probeer ik het weer. Ik zie elke plaat ook niet als een eindstation. Het is altijd een tussenstation, want van elke plaat die ik maak, leer ik weer iets. Dat neem ik mee naar mijn volgende plaat.’

Deadmau5 kraakte wat kritische noten over draaien. ‘Ik kom met een laptop en een midi-controller, selecteer nummers, Ableton synchroniseert de shit voor mij, dus er is niet eens beatmatchingvaardigheid vereist,’ zei hij. ‘Ik denk dat als ik ongeveer een uur lesgeef hoe het werkt, iedereen met minimale kennis van Ableton en muziektechnologie in het algemeen zou kunnen doen wat ik doe tijdens een Deadmau5-concert.’ Ben je dat met hem eens?
‘Niet helemaal. Ik snap wat Deadmau5 zegt. Zijn commentaren vind ik altijd wel leuk, die prikkelen mij altijd wel. En hij heeft natuurlijk ergens wel gelijk, want je selecteert inderdaad, als je het echt plat wil slaan, nullen en enen op een USB-stick en die draai je op volgorde en dat is het. Dat is waar. Maar er is ook een bepaalde kunst, die heet het publiek lezen. Ik bedoel, wat maakt een dj tot een dj? Dat is de plaatselectie.

The art of the moment, noem ik het. Ik kijk naar het publiek en op basis daarvan maak ik mijn keuzes. Zo heb ik het ooit geleerd in de Nexus in Leiden. Als jij een van tevoren geprogrammeerde set hebt, ben je niet flexibel. Dan kun je je niet aanpassen aan het publiek. Met dj’s kan één plus één wel degelijk drie zijn omdat jij je platen op een bepaalde volgorde draait. Op dat moment gebeurt er iets in de zaal en dat is ongrijpbaar. Anders kun je net zo goed iTunes of Spotify op shuffle zetten. Het zijn juist de overgangen, de interactie, je timing en je gevoel voor het publiek die een dj uniek maken. Dus ik denk dat het vak van dj’en aanvoelen is wat het publiek leuk vindt. Je komt de zaal binnen en er staat een dj voor je, en je probeert die sfeer vast te houden, of juist niet. Je probeert een verhaal te vertellen. Dat is zoals ik ernaar kijk. Ik maak wel degelijk keuzes, gebaseerd op wat ik op dat moment voel.’

De Franse dj Bob Sinclar, bekend van de nummer 1-hit Love Generation, deelde in een video dat hij depressief wordt van draaien. Hij zei: ‘Mensen staren alleen maar naar hun telefoon. Het maakt niet uit wat ik draai, of ik mijn hits draai of underground. Ik heb alles geprobeerd, maar mensen blijven gewoon rechtop staan met die telefoon richting mij. Ik word er helemaal gek van. Het leven van een dj is helemaal niet zo leuk.’ Herken je dat?
‘Ik heb wel op feesten gestaan waar dat zo was, maar bij mij gaan de mensen gelukkig vaak wel los. Het is wel irritant soms, die telefoontjes, maar het zegt ook iets over dat mensen het naar hun zin hebben. Ik bedoel, ik was met mijn kinderen bij de Bankzitters in de Ziggo Dome, daar zag ik alleen maar telefoontjes. Dat is blijkbaar de nieuwe manier van waardering uiten. Als mensen iets gaaf vinden, willen ze dat filmen. Ik weet niet of je dat kunt verbieden. Ik ben ook niet het soort persoon die dat wil. Mensen moeten lekker doen wat ze willen. Maar ja, soms is het wel irritant. Zie je alleen maar die telefoons.’

Soms wordt er zelfs niet meer gedanst op grote festivals, staat iedereen alleen maar te filmen.
‘Ja, dat hangt heel erg van het evenement af. Als jij bij de Defqon.1-eindshow staat met al die vuurpijlen, allicht dat je dat wil filmen. Dat snap ik dan ook wel weer. Het hangt heel erg af van het evenement. Als je naar een show gaat met allemaal toeters en bellen, dan gaat het zo, maar als je in een goede, ouderwetse club komt, komen de mensen toch echt voor de muziek. Ik weet ook niet of het feit dat mensen filmen meteen negatief is. Ik zou zeggen: in bepaalde gevallen wel, als er niet gedanst wordt. Dat vind ik ook bloedirritant. Maar ja, als mensen willen filmen, moeten ze dat zelf weten.’

Je bent de laatste tijd bezig met mediteren, maakt dat ook dat je dit soort fenomenen relaxter bekijkt?
‘Misschien wel. Het belangrijkste vind ik dat ik het zelf naar mijn zin heb, dat ik meer in het moment kan zijn. Ik geniet van de zaal en de sfeer. Negen van de tien keer sta ik op fantastische feesten en mag ik mezelf gelukkig prijzen dat ik daar mag staan. In het hier en nu zijn is wel iets wat ik heb moeten leren, maar daardoor kan ik meer van het moment genieten.’

En sinds wanneer is het dat je dat beter kunt?
‘Na covid denk ik. Daarvoor was ik steeds mijn eigen reet achterna aan het reizen. Voortdurend van gig naar gig, van show naar show. Ik liet het gevoel niet toe dat ik het eigenlijk niet meer zo leuk vond, omdat het gewoon te veel shows waren. Ook bepaalde shows waar ik eigenlijk helemaal geen zin in had. Sets waar ik niet zo blij van werd. Of een show waar ik te ver voor moest reizen. Of als ik ’s nachts van 3 tot 5 uur moest. Die gigs heb ik sindsdien een beetje afgehouden. Het belangrijkste is dat je het als dj voor jezelf leuk houdt en jezelf blijft uitdagen. Misschien is dat nog wel belangrijker dan je publiek uitdagen, want als jij het zelf naar je zin hebt, straal je dat ook uit.’

Hoe daag je jezelf uit? 
‘Door goed uit te kijken dat ik niet steeds hetzelfde pad blijf bewandelen en door nieuwe dingen te proberen. Zoals die back-to-backs, zodat ik niet te comfortabel word. Zeker als ik een periode had met alleen maar hits achter elkaar, dan draaide ik 130 keer in een jaar steeds dezelfde set. Want iedereen komt natuurlijk voor die tracks, maar die kon ik zelf niet meer horen, snap je? Als ik er dan af en toe wat onbekende nieuwe platen tussendoor draaide, voelde ik ongemakkelijkheid in de zaal. Zo van: we kennen deze plaat niet. Maar om het voor mezelf leuk te houden, probeerde ik juist die grens op te zoeken. Door af en toe die ongemakkelijkheid op te zoeken bij mezelf en de zaal. Ik heb nu ook een nieuw concept, Pillars of Creation, waarin ik mezelf creatief wat meer uitdaag in de vorm van meer oldskool techno-achtige sets.’ 

Je presenteerde dat vlakbij Dubai, toch? Zijn dat de krenten in de pap? 
‘Het was supertof. Het was een testcase voor dit concept, dat ik al heel lang in mijn hoofd had. Met het publiek meer om me heen dan voor me, zodat ik naar de mensen toe draai. Waardoor je meer het clubgevoel krijgt, maar dan op grote schaal. Met allemaal pilaren om me heen, vuurwerk, drones en weet ik wat. Dat werkte heel goed, vond ik.’

'Er zijn zoveel slimme mensen die elke dag mediteren, die zullen dat echt wel met een reden doen. Ik snap nu een beetje waarom'

Je draaide ook op de Burj Khalifa in Dubai, het hoogste gebouw ter wereld, maar zonder publiek. Dat was weer iets heel anders.
‘Ja, dat was een beetje van: kijk mama, zonder handen. Dat was gewoon een wedstrijdje verplassen. Een keer op de hoogste toren ter wereld staan en daar een dj-set doen, dat is toch lachen? Een beetje gekkigheid natuurlijk. Maar ja, mensen hebben het er nog steeds over, dus het had wel impact.’

Sta je daar dan met plezier te draaien, voor die lege woestijn? 
‘Het was natuurlijk heel ongemakkelijk om ’s ochtends tussen vijf en zeven, toen de zon opkwam, in mijn eentje daar boven op die toren te staan met een set. Maar het heeft wel een hele vette video opgeleverd. En het was leuk dat mijn logo op de zijkant van de Burj Khalifa geprojecteerd werd.’

Welke meditaties doe je eigenlijk?
‘Ik gebruik de app Insight Timer, daarop staan allerlei soorten meditaties. Elke dag doe ik dat een kwartier tot twintig minuten. Maar ik moet zeggen dat als je mij tien jaar geleden had gezegd dat ik nu al 1163 keer zou hebben gemediteerd, ik je recht in je gezicht had uitgelachen. Maar toch dacht ik: er zijn zoveel slimme mensen die elke dag mediteren, die zullen dat echt wel met een reden doen. Ik snap nu een beetje waarom. En nu begin ik mijn dag ermee.’

Heb je een bepaald ritueel of bijgeloof voordat je het podium op gaat? Dat je iets moet doen omdat het anders ‘fout’ gaat?
‘Ik dronk altijd twee glazen champagne voordat ik het podium op ging. Eigenlijk als verkapt excuus om de scherpe randjes eraf te halen. Maar ik ben helemaal gestopt met drinken, en drugs had ik al nooit gebruikt. Maar ik ben nog steeds nerveus. Alleen onderdruk ik dat nu met mijn ademhaling. Dat heb ik echt moeten leren, met hulp van een leraar. Om vlak voordat ik het podium op loop, naar mijn ademhaling toe te gaan. Soms zit ik heel kort in mijn ademhaling en dan probeer ik diep in te ademen en mijn ogen even dicht te doen. Ik zeg dan tegen mezelf: “Het is oké. Ook al gaat deze set helemaal mis, ik ben oké.” Even terug naar de basis.’

Je had twee moeilijke periodes. Rond 2010 was de eerste. Je moest naar de wc om over te geven voordat je het podium op ging, omdat de druk te groot werd.
‘Het was eigenlijk meer dat ik niet zo goed begreep waarom ik niet gelukkiger was met het feit dat ik al vier jaar nummer 1 stond in de Top 100 DJ’s. Dat begreep ik niet helemaal, want het was gelukt, ik zou toch gelukkig moeten zijn. Met een superlieve vrouw, een mooi huis en een goede carrière. Ik dacht: waarom voel ik me dan niet gelukkig? Daar heb ik nu een beter antwoord op.’

Maar dat heeft niet voorkomen dat je voor covid weer tegen een burn-out aan zat. Hoe verklaar je dat dan? Want dat betekent dat het nog een derde keer zou kunnen gebeuren.
‘Nee, dat gaat echt niet meer gebeuren.’

Wat heb je nu anders gedaan dan na die eerste keer? Echt nee durven zeggen tegen boekingen? 
‘Ja. Ik krijg aanvragen en dat is natuurlijk egostrelend, hè? Ik bedoel, ik mag op een heel groot festival staan en mij wordt gevraagd om voor of na die andere grote dj te staan. Er staan vijfduizend mensen voor me en ik krijg er een dikke vergoeding voor. Dan moet je toch wel stevig in je schoenen staan, wil je daar nee op zeggen. Dat kon ik niet. Ik was gewoon een people pleaser. Maar ik kan niet overal ja tegen zeggen.

Ik moet ook af en toe mijn rust pakken en muziek kunnen maken in de studio. En daarbij probeer ik een goede vader, echtgenoot, vriend, zoon, producer, radiohost en partner van mijn bedrijf Armada te zijn. Dat gaat niet zomaar. Daarom moest ik keuzes maken en de belangrijkste persoon daarbij vergat ik: mezelf. Ik stond mezelf niet toe om daarover te zeiken, want wat had ik te zeiken? Maar daar ben ik serieus mee aan het werk gegaan. Ik heb nu bijvoorbeeld twee maanden vrij. Nou, ik kan je vertellen: ik had elke dag kunnen draaien, maar ik koos er bewust voor om dat niet te doen. Om de focus te leggen op andere projecten, maar ook om lekker muziek te maken. Met de focus op het gezin, even goed uitslapen, veel sporten en gezond eten. Ik voel me nu zoveel meer in balans dan een tijdje geleden. Dat is niet normaal.’