Recente onderzoeken over meditatie: de opmars van meditatie in een nuchtere samenleving

Je kunt het geen hype meer noemen, maar een serieus hulpmiddel om het hoofd te bieden aan de uitdagingen van het moderne leven. 

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Wat deze beweging kracht bijzet, is dat er steeds meer wetenschappelijk bewijs beschikbaar komt dat de positieve effecten van meditatie onderbouwd. Niet alleen op het gebied van stressvermindering, maar ook op het niveau van lichamelijke gezondheid, hersenactiviteit en pijnverwerking. 

In dit artikel belichten wij enkele recente onderzoeken naar de effecten van meditatie en mindfulness. 

Biologische veroudering op moleculair niveau 

Een recente studie onderzocht het effect van langdurige meditatie op veroudering. Daarbij werd onder andere gekeken naar epigenetische markers in het bloed. Deze zeggen iets over de mate waarin cellen verouderen. De resultaten wijzen erop dat ervaren meditatie beoefenaars een gunstigere biologische leeftijd hadden dan niet-mediterende proefpersonen. De onderzoekers suggereren hierbij dat regelmatige meditatie bijdraagt aan een vertraging van het verouderingsproces op moleculair niveau. 

Ontspannen alertheid 

In een andere recente studie werd gekeken naar hersenactiviteit tijdens mindfulnessmeditatie. Met behulp van EEG-metingen brachten de onderzoekers een opvallend patroon in kaart: een gelijktijdige aanwezigheid van hersengolven die geassocieerd worden met zowel ontspanning als met geconcentreerde aandacht. Deze combinatie wijst op een unieke bewustzijnstoestand waarin de geest helder blijft, terwijl het lichaam tot rust komt. 

Effect op pijnverwerking los van placebo 

Weer een ander recente studie onderzocht hoe meditatie invloed heeft op de beleving van pijn. Met behulp van hersenscans werd aangetoond dat deelnemers die mindfulness-meditatie beoefenden een andere neurale verwerking van pijnsignalen vertoonden dan deelnemers in de controlegroep. Opmerkelijk is ook dat deze veranderingen niet samenvielen met hersenactiviteit die normaal optreedt bij placebo-effecten. De pijnvermindering leek dus voort te komen uit daadwerkelijke neurobiologische processen. 

Een bredere maatschappelijke beweging 

Deze wetenschappelijke inzichten sluiten aan bij wat in de praktijk al langer zichtbaar is. Namelijk dat steeds meer mensen ervoor kiezen om meditatie te integreren in hun dagelijks leven. Niet alleen om tot rust te komen, maar ook om bewuster te leven en gezonder om te gaan met stress, pijn en ouder worden. 

Voor wie daarmee aan de slag wil, zijn er talloze toegankelijke manieren om te beginnen met meditatie en zijn er vele bedrijven waar je artikelen zoals meditatiekussens en andere benodigdheden kunt kopen.  

Wat ooit randstedelijk en alternatief was, is inmiddels duidelijk onderdeel geworden van een bredere maatschappelijke beweging. 

Gebruikte bronnen van recente onderzoeken:

www.mdpi.com/2218-273X/15/3/317
www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0167876024001430
www.biologicalpsychiatryjournal.com/article/S0006-3223(24)01556-7/abstract