James Worthy: 'Ik ben een schrijver van bijna 45 die aan scholieren laat zien dat ik fucking cool kan zijn'

Dit is de derde keer deze maand dat ik als schrijver een middelbare school bezoek. De gymzaal zit vol met ongeïnteresseerden kinderen. De meisjes staan in de ene hoek te dansen en de jongens praten over scooters en over afgelopen weekend. Iets over kermis in het dorp en vechten op het voetbalveld.

‘Dit zijn drie 5 vwo-klassen,’ zegt de juf. Een opgewekte vrouw met vermoeide ogen. Haar ogen zijn groen en zoeken al een tijdje naar een oplader. ‘Ze zijn allemaal ongelofelijk slim, maar op deze leeftijd is het niet cool om slim te zijn. Daarom doen ze zo. Op deze leeftijd is onnadenkendheid een soort glijmiddel voor vriendschappen.’ vervolgt ze. 

‘Dat klinkt best goor, maar ik begrijp je. Ik ben ooit ook jong geweest. Mensen die tienen halen, eindigen op deze leeftijd in hun eentje.’

‘Ik ben blij dat je er bent. Ze kunnen allemaal lezen, maar ze doen het met zoveel tegenzin.’

‘We vragen ook wel heel veel van onze tieners, vind je ook niet? Ze leren tig talen, wiskunde, topografie, geschiedenis en ondertussen zitten ze op hockey en op taekwondo. En dan moeten ze ook nog eens een boek over een bijziende banketbakker in de Tweede Wereldoorlog lezen? De schedel van een tiener is geen bodemloze put. Op een dag loopt de put gewoon over. Dan braken die bakstenen kennis uit.’

‘Ja, maar jij maakt literatuur een beetje hip,’ lacht de juf.

‘Dat hoor ik vaker, maar ik denk niet dat ik dat doe. Altijd als ik op scholen ben, doe ik hip. Ik maak mezelf hip. Ken je die meme waarin acteur Steve Buscemi doet alsof hij een tiener is? How do you do, fellow kids?’ Hij heeft een skateboard in zijn handen en zijn petje zit achterstevoren. Dat ben ik. Ik ben een schrijver van bijna 45 die aan scholieren laat zien dat ik fucking cool kan zijn. Ik versta straattaal, ik ken rappers en ik wijs naar mijn hoofddeksel. Ook ik draag vandaag mijn donkerblauwe petje achterstevoren. Dat is mijn doel. Als ik het komende uur kan laten zien dat ik cool ben, kunnen deze kids lezen misschien ook weer cool gaan vinden. Maar is dat niet een beetje jouw baan?’ vraag ik.

‘Hoe bedoel je?’

‘Ik ben de koe en jij bent de slager. Jij moet mij verkopen. Ik ben maar een koe. Ik sta in de wei zinnen te bedenken. Wat weet ik van marketing af, weet je wel? Tantu weinig, kan ik je vertellen.’

Ik tik op de microfoon en kijk naar de tientallen kinderen. ‘Hoi strijders, ik krijg 600 euro om hier te staan. Als jullie een beetje normaal doen, neem ik jullie straks allemaal mee naar de snackbar. Hoe duur is een patatje met in Roermond? 3 euro? Drie keer negentig is?’

‘270 euro,’ roept een jongen in een Ajax-trui.

‘270, precies. Bijna drie barkie. Dat is bijna hetzelfde aantal als de pagina’s van het lauwste Nederlandse boek ooit. Wie van jullie kent Birk van Jaap Robben?’