Oasis: de Gallagher-broertjes zijn weer on singing terms, de vraag is voor hoelang

De eerste contacten met Nederland vonden plaats in 1994, toen vijf jonge muzikanten uit Manchester samen met hun geluidsman en een roadie in Harwich op de ferry naar Hoek van Holland stapten. Oasis zou op 18 februari in Amsterdam in het voorprogramma van The Verve spelen. De band stond aan het begin van zijn carrière. Er was een contract met Creation Records, maar nog geen plaat. Het nieuws van een opwindend nieuw Brits geluid gonsde evenwel door de muziekwereld. In Amsterdam bereidden Sony-vertegenwoordigers zich voor op een ontmoeting met het vijftal voor een mogelijke wereldwijde distributiedeal. 

De band had zich op de reis voorbereid door al het benzinegeld uit te geven aan drank en drugs, waarvan het meeste al was geconsumeerd tijdens de autoreis van vier uur van Manchester naar Harwich. De oversteek zou acht uur duren. Voor zanger Liam Gallagher was het de eerste keer dat hij voet op Europese bodem zou zetten.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Eenmaal aan boord trok Liams oudere broer Noel zich wijselijk terug in zijn kajuit, als gitarist en bandleider wilde hij fit zijn voor de volgende dag. De rest spoedde zich naar de belastingvrije winkel waar ze zonder te betalen wegliepen met flessen champagne en Jack Daniels. Bij de bar bestelden ze meer. Weldra ontstond er tumult. Het barpersoneel beschuldigde de band ervan met valse biljetten te hebben betaald. 

Rake klappen

De beveiliging werd erbij gehaald. Er was een Duitser die zich luidkeels met een en ander bemoeide. Ook wordt er gesproken van voetbalfans van West Ham United. Er werd geduwd en getrokken, er vielen klappen. Liam zette het op een lopen, achternagezeten door de beveiliging. Op een ferry kom je niet ver; hij werd overmeesterd en samen met bassist Paul ‘Guigsy’ McGuigan in de boeien geslagen. Tweede gitarist Paul ‘Bonehead’ Arthurs en drummer Tony McCarroll, die naar hun kajuiten waren geslopen, werden bij aankomst in Hoek van Holland gearresteerd. 

Noel wreef zich in de ogen toen hij zag hoe zijn vier bandmaten werden afgevoerd – hup, met de eerstvolgende ferry terug, dat Engelse tuig. Gefrustreerd over de gemiste kansen belde hij Alan McGee, de baas van Creation Records. McGee luisterde naar Noels relaas. Hij grinnikte. Dit was paste perfect in zijn ‘bad boys of rock-’n-roll’-draaiboek, eerder met veel succes gebruikt door The Rolling Stones, Sex Pistols en Guns N’ Roses. ‘Briljant,’ zei hij.

Dat had hij goed gezien. Bij Creation verschenen tussen 1994 en 1997 de drie albums en acht singles die gelden als het beste wat de band heeft uitgebracht, waaronder het explosieve debuut Definitely Maybe en de rustigere, maar minstens zo monumentale opvolger (What’s the Story) Morning Glory?, waarvan er in totaal zo’n 30 miljoen exemplaren werden verkocht.

In januari 1996 was de band weer in Nederland, nu voor een optreden in Utrecht, ter promotie van Morning Glory. Ondanks de lovende recensies verkeerde de groep in de problemen. Guigsy was opgestapt vanwege ‘uitputtingsverschijnselen’, maar stond weldra weer op het toneel omdat zijn opvolger het al snel niet meer trok. Drummer Tony McCarroll was vervangen door Alan White, want Noel vond hem te slecht. Ook waren talloze optredens afgelast omdat Liam ‘zijn stem kwijt was’. En Noel zelf had de band ook al een keer verlaten na een desastreus verlopen optreden in Los Angeles. 

Branieloopje

Maar nu stonden ze er dan toch echt, in Muziekcentrum Vredeburg. Ze begonnen met het instrumentale The Swamp Song. Vervolgens maakte Liam zijn opwachting, met dat typische branieloopje, voeten een beetje uit elkaar, als Charlie Chaplin. Hij nam plaats achter de microfoon, armen achter zijn rug, half door de knieën, keel omhoog en trok zijn scheur open. Ondanks geruchten over keelproblemen klonk hij goed: agressief, ongepolijst, precies zoals we het willen. ‘I don’t know what it is that makes me feel alive.’ Het publiek joelde. Acquiesce, ooit verschenen als B-kantje van een single, was uitgegroeid tot een Oasis-klassieker. 

Liam greep naar het eerste wat voorhanden was, een pruim, en smeet die naar Noel. Die pakte op zijn beurt een gitaar van Liam en sloeg die aan diggelen

Sterker, Acquiesce is een sleutelsong in het oeuvre van de band. Het woord komt van het Latijnse acquiescere  en betekent ‘berusten’, of ergens ‘stilzwijgend mee instemmen’. Het is een liedje over vriendschap, en zoals in veel van zijn composities houdt Noel de tekst vaag genoeg om hem universele betekenis te geven. ‘Because we need each other, we believe in one another,’ begint het refrein. Gaat het over de band en zijn aanhang? Of betreft het de relatie tussen de broers, met zijn ontelbare ups en vooral downs, inclusief scheldkanonnades, kwetsende tweets, knokpartijen, kapotgeslagen gitaren en cricketbats. 

Na Acquiesce leken band en het publiek in Utrecht in de stemming voor een avondje vette pret, zonder broederstrijd. We hoorden een reeks krakers, gevolgd door het akoestische intermezzo waarin Noel toonde waartoe hij in zijn eentje in staat is. Toen verscheen Liam weer op het toneel. Het was tijd voor Live Forever, de ultieme Oasis-song, universeel en toch heel persoonlijk. Liam dacht daar die avond anders over. Halverwege gaf hij er de brui aan en liep van het podium. Noel maakte het liedje af, maar daarna verdwenen ook hij en de rest van de band spoorslags naar de kleedkamer. Het was voorbij, dertien songs in minder dan een uur – allesbehalve waar voor je geld. In een interview verklaarde Liam later dat hij ‘gewoon zijn stem kwijt was’. En nee, voegde hij toe, de band ging niet uit elkaar. 

Inderdaad, Noel zag het Utrechtse echec door de vingers. De komende jaren zou hij dat nog vele malen doen. Immers: ‘We need each other, we believe in one another.’ Maar op 28 augustus 2009 viel het doek. Oasis stond als hoofdact aangekondigd voor het Rock en Seine-festival in Parijs. In de kleedkamer ging het mis, een explosie van jarenlang opgekropte frustraties en onopgeloste conflicten. Het begon met het gebruikelijke schreeuwen en schelden.

Maar iets moet Liam bijzonder kwaad hebben gemaakt. Hij greep naar het eerste wat voorhanden was, een pruim, en smeet die naar Noel. Die pakte op zijn beurt een gitaar van Liam en sloeg die aan diggelen. Liam deed daarna hetzelfde met een andere gitaar. Bij het aanzicht van twee kapotte gitaren en de gebarsten pruim stormde Noel ziedend de kleedkamer uit, om iets later op de achterbank van zijn Mercedes in de Parijse nacht te verdwijnen. Oasis is niet meer, liet hij in een verklaring weten. ‘Mensen kunnen zeggen en schrijven wat ze willen, maar ik kon gewoon geen dag langer met Liam werken.’

Na achttien jaar met zeven studioalbums en 27 singles was het ‘definitief’ afgelopen, liet Noel keer op keer weten. Hij zou niet meer met ‘that fucking cunt’ op het toneel staan. Echt niet. Absoluut niet. Geen denken aan. Geen schijn van kans, ‘zelfs niet als alle hongerige kinderen in de wereld ervan afhankelijk waren’. Jarenlang had Liam getracht hem tot het uiterste te tarten. Eindelijk was het gelukt. 

Nieuwe tournee

Maar vorig jaar waren die onoplosbare geschillen blijkbaar bijgelegd en werd de nieuwe wereldtournee aangekondigd. Op de vraag wat Noel over de streep heeft getrokken zegt de Britse Oasis-kenner PJ Harrison ‘geld, timing en ego’. Van Harrison verscheen onlangs het boek De Gallaghers, waarin hij uitgebreid ingaat op de broederoorlog. Noel is gierig, zegt hij. De gitarist herinnert zich maar al te goed hoe het is om in opperste armoede te leven. Bovendien was de recente echtscheiding van Sara MacDonald, met wie hij 22 jaar samen was, kostbaar – in de Britse pers wordt een bedrag van 24 miljoen euro genoemd, alsmede een huis van 10 miljoen. 

Maar het einde van dat huwelijk betekende tevens dat de toenadering tot Liam eenvoudiger werd, want MacDonald en Liam konden elkaar niet luchten of zien. ‘Dit is hun kans om onvoorstelbaar rijk te worden,’ zegt Harrison. ‘Ze kijken naar artiesten als Taylor Swift en denken: jezus, dat hebben wij nooit meegemaakt.’ En niet te vergeten, vervolgt hij, de twee broers missen allebei die verslavende adrenalinekick van tienduizenden schreeuwende fans die ieder woord van ieder nummer meebrullen. ‘Die wereld van enorme stadions, dat is uniek. En ik denk dat zeker Noel iets van die schaal mist.’ 

Liam snakte ernaar weer met Noel op het podium te staan, hem te irriteren, te provoceren en te imponeren, zoals een jongere broer betaamt

En Liam? Die keek gekwetst toe hoe zijn grote broer hem na het Parijse incident aan de kant schoof en afwees. Het voelde als verraad. Nukkig ging hij zijn eigen weg, maakte succesvolle solo-albums en speelde live steevast een aantal Oasis-hits, die het publiek massaal meezong. Heel even voelde hij zich dan weer de oude, maar hij wist dat het nooit echt Oasis kon zijn zonder Noel. Daarom liet hij herhaaldelijk weten dat hij hoopte op een reünie. ‘Uiteindelijk is hij zelf de grootste Oasis-fan ter wereld,’ zegt Harrison. Liam snakte ernaar weer met Noel op het podium te staan, hem te irriteren, te provoceren en te imponeren, zoals een jongere broer betaamt. De band kan niet zonder de songs van Noel, en die songs kunnen op hun beurt niet zonder de stem van Liam – een mengeling van bravoure, kwetsbaarheid en strijdlust. 

Die onderlinge rivaliteit was er van meet af aan. Als middelste zoon werd Noel door zijn vader Tommy geregeld in elkaar geramd. Hij trok zich dan terug in zijn kamer met zijn platen, gitaar en marihuana. Tommy, die zoop en gokte, gaf ook zijn vrouw Peggy graag een pak slaag, wat een band creëerde tussen Noel en Peggy. Harrison beschrijft Noel als ‘teruggetrokken, op zijn hoede en fel onafhankelijk, met een dikke huid en een messcherpe tong als zijn verdedigingsmechanismen’. 

Knokpartij met hamer

Liam, die door Tommy met rust werd gelaten, voelde zich buitengesloten. Hij was ruim vijf jaar jonger dan Noel, een hyperactief kind dat constant om aandacht smeekte. Zijn school maakte hij niet af omdat hij te vaak vocht. Voetbal was zijn ding, maar op een gegeven moment raakte ook hij in de ban van de muziek. Naar eigen zeggen gebeurde dat nadat hij bij een knokpartij met een hamer op zijn hoofd was geslagen. Hij richtte een band op, The Rain, samen met zijn maten Guigsy en Bonehead. Noel kwam luisteren. Hij zag potentieel, vooral van Liam. Maar, vertelde hij de jongens, het zou alleen wat worden als ze hem erbij namen, als songwriter en als bandleider. Een van de eerste nummers die hij aandroeg was Live Forever. Het klonk zo overtuigend dat de rest van de band niet kon geloven dat hij dat zelf had geschreven. The Rain werd Oasis. 

'Zelfs toen de band niet meer bestond, hadden Noel en Liam het alleen maar over Oasis. Ik denk dat ze weten dat ze in elk geval voor deze tournee moeten samenwerken'

In De Gallaghers gaat Harrison uitgebreid in op de toenemende verwijdering tussen de twee broers. Noel was de verstandigste, maar werd steeds geslotener en was een controlfreak. Je leert hem nooit echt kennen, zegt Harrison. ‘Je komt nooit voorbij dat schild. Hij kan heel grappig zijn, en als hij lacht verdwijnen zijn ogen haast. Maar er kan ook ineens iets omslaan in zijn gezichtsuitdrukking. Ik weet niet in hoeverre hij zich ooit werkelijk openstelt voor anderen.’ Liam is ondanks zijn grilligheid en onvoorspelbaarheid een open boek, de aandachtsvrager die zegt wat hem voor de mond komt. 

Het debuutalbum Definitely Maybe uit 1994 was een meesterwerk. Nummers als Cigarettes & Alcohol, Rock ‘n’ Roll Star, Bring It On Down en Live Forever sloegen aan bij jongeren die zonder illusies waren opgegroeid in de Britse klassenmaatschappij. Noel had hun emoties in woorden weten te vangen. ‘Wat ik voelde toen ik Cigarettes & Alcohol en Rock ‘n’ Roll Star schreef, voelde iedereen. Namelijk: fuck dit. Het leven is kut. Maar zolang de zon schijnt en we kunnen stappen, maakt dat niet uit,’ zei hij. 

Maar de wederzijdse irritaties liepen op. Liam is de meester van de belediging en Noel weet precies wat Liams gevoelige plekken zijn. Binnen de band trok Noel alle macht naar zich toe, terwijl Liam hem daarin op alle manieren probeerde te saboteren. Hij was immers de ster. De band nam in 1995 (What’s The Story) Morning Glory op. De single Wonderwall werd een gigantische hit. Liep je in 1996 door de straten van Londen, dan hoorde je het nummer overal, in winkels, in pubs, in auto’s, op de radio. Het was alsof de swinging sixties herleefden. Engeland telde weer mee in de wereld van de popmuziek. 

Kwart miljoen mensen

Het hoogtepunt voor Oasis waren de twee optredens in Knebworth Park in augustus 1996. Een kwart miljoen mensen kwamen erop af. Ze zagen Liam in een witte outfit die verdacht veel leek op het pakje dat Mick Jagger droeg tijdens het beroemde concert in Hyde Park in 1969. Daarna verscheen een reeks matige albums. De vete met Britpop-concurrent Blur, ooit begonnen als een grap om de platenverkoop te stimuleren, werd steeds grimmiger, met Noel die twee leden van Blur een dood door aids toewenste. 

Hij en Liam leefden erop los, het cliché van losgeslagen rocksterren, met prachtige huizen en eindeloze feesten, modellen, de onvermijdelijke Johnny Depp, en een onuitputtelijke hoeveelheid alcohol en drugs. Volgens Noels ex-vrouw Meg Mathews gaven ze bijna 4000 pond per nacht uit aan chemicaliën. Noel voelde zich de bink en verscheen in 1997 bij een cocktailparty op 10 Downing Street, uitgenodigd door de kersverse premier Tony Blair. Liam verwekte onderwijl buitenechtelijke kinderen. Huwelijken liepen spaak. Bonehead en Guigsy verlieten de band.

Zal het lukken met deze nieuwe tournee, zonder kwetsuren, zonder weglopen? De financiële implicaties (verzekeringen, boetes et cetera) zijn te groot om domme risico’s te nemen. Oasis is nu een merk, en iedereen is zestien jaar ouder en hopelijk wat wijzer, zegt Harrison. ‘En je moet het gewicht van Oasis niet onderschatten. Zelfs toen de band niet meer bestond, hadden Noel en Liam het alleen maar over Oasis. Ik denk dat ze weten dat ze in elk geval voor deze tournee moeten samenwerken. Het zijn twee koppige gasten die graag willen bewijzen dat ze het kunnen.’ 

Zullen ze elkaar ook vergeven voor al het leed dat ze elkaar hebben aangedaan? Even blijft het stil aan de andere kant van de telefoonlijn. Dan zegt hij: ‘Waarschijnlijk niet.’