Bart Nijman: 'De granieten glimlach van Jetten maakte Reclamebureau D66 het grootste ooit'

Het is vlak na vijven in de veel te vroege ochtend en ik zit met een aanstellerig smaakje Starbuckskoffie op de kop van een Schiphol-pier te wachten op een veel te vroege vlucht naar huis. De verkiezingsuitslag is nog niet definitief, maar het lijkt er sterk op dat we de jongste premier ooit gaan krijgen: Rob Jetten. 

De granieten glimlach van Jetten maakte Reclamebureau D66 (‘Voor al uw kan-wels’) het grootste ooit in de partijgeschiedenis, maar als hij het hoogste ambt verwerft, wordt het premierschap vergeven aan een partij die daarvoor historisch het minste aantal zetels behaalde om die post te verwerven. Een vergelijking met Koning Eenoog dringt zich op. Op het bureau van het Torentje wacht immers een stapel schier onoplosbare dossiers – iedere partij die op dit moment het premierschap verwerft, mag zich warmlopen voor de sisyfusarbeid van het ambt. 

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Nu de cafeïne inslaat en de allusies zich opdringen: zeker voor een partij als D66 mag je het premierschap een pyrrusoverwinning noemen. Iedere verkiezing waarbij het reclamebureau zetels weet te winnen (mede omdat ze het meeste geld uitgeven aan advertenties), wordt namelijk steevast gevolgd door een electorale afrekening bij de volgende stembusgang. 

D66 is in campagnetijd namelijk de politieke equivalent van de watertandende plaatjes van prachtig opgemaakte sappige Big Macs. Met mooie beloftes, retorische redelijkheid en gespeeld begrip voor alle electorale wensen van midden-links tot midden-rechts verleiden ze hun kiesconsumenten tot een stem op de lekkere trek. 

Partijleider Jetten is een perfecte Mann Ohne Eigenschaften om dat verkiezingsmenuutje te serveren. Eenmaal aan de macht krijgt de kiezer een droge plak kweekvlees met een lapje plastic kaas, ingeklemd tussen een broodje van Brusselse bureaucratie. De augurk is het meest nadrukkelijke smaakje.

Een voorspellinkje, derhalve: zodra we opnieuw naar de stembus moeten (over een jaar of twee...), blijft er vanwege dit platte smaakje Paternottisme weinig over van de plusminus 25 pluchen prijsjes die de partij nu pakt. (Ik ben aan het overdrijven in retoriek en metaforen, hè? Schuld van die aanstellerige Starbuckskoffie, waar ze kennelijk ook al D66-snobberij doorheen roeren.)

Laten we opgewekt eindigen, met een laatste allusie. De man die twee jaar geleden dacht dat hij de sleutels van het Torentje cadeau zou krijgen, domweg door uit de Brusselse bureaucratie af te dalen naar het nederige en aan sociaaldemocratie nooddruftige Nederland, heeft opnieuw het nakijken en gooide per direct zijn handdoek in de ring. Daarmee verzilverde Frans Timmermans zijn laatste politieke leugen, want hij had beloofd zijn zetel in de Kamer in te nemen als zijn PvdA-fusiedinges niet de hoofdprijs zou pakken.

De tantaluskwelling van Timmermans: zijn te grote, te gulzige gretigheid heeft ertoe geleid dat hij altijd mocht ruiken, maar nooit mocht proeven van het premierschap. Het vliegtuig vertrekt.