Wachten op de dooi: James Bedford ligt al 56 jaar in de vriezer

Zie je hem al gaan, die James? Even een boodschapje doen in zijn vliegende auto, de melk en aardappelen betalend met een simpele knipoog vanachter z’n Google, Apple of Windows Glass en snel nog even een pilletje slikkend om het dat weekend opgelopen - coronavirus in vijf tellen uit z’n lichaam te verdrijven? Het zijn sciencefictionachtige taferelen die wijzelf en onze kinderen en kleinkinderen waarschijnlijk nog niet mee zullen maken.

James Hiram Bedford, geboren op 20 april 1893, kan daar wellicht op een dag wel over meepraten. De Amerikaanse docent psychologie aan de Universiteit van Californië stierf op 12 januari 1967 aan nierkanker, uitgezaaid naar z’n longen, maar liet zich direct daarna invriezen. Hij was op dat moment 73 jaar en de eerste mens ter wereld die deze behandeling onderging. Wereldwijd liggen er nu zo’n driehonderd personen (lichamen en hersenen, onder wie twee Nederlanders) in -196 graden Celsius vloeibaar stikstof, ook wel ‘cryonisme’ genoemd. Lichamen blijven daardoor onbeperkt bewaard in de hoop dat de wetenschap zich in de toekomst ver genoeg zal ontwikkelen dat ziektes waaraan de patiënt is overleden zijn te genezen, het lichaam te verjongen blijkt en de gevolgen van het invriezen zelf ongedaan gemaakt. Garanties zijn er niet, maar wie zestig jaar geleden had beweerd dat de mens voet op de maan zou zetten, was ook voor gek verklaard.

Bedford groeide op in een tijd dat Amerika, na onder anderen George Washington en Abraham Lincoln, pas aan z’n 24ste president toe was. Grover Cleveland had het toen net overgenomen van zijn voorganger (en opvolger) om opnieuw een termijn in het Witte Huis te zetelen. Coca-Cola werd als handelsmerk geregistreerd, in Parijs verschenen de eerste nummerborden op auto’s en van de term ‘Wereldoorlog’ had toen nog niemand gehoord. Ondanks de industriële revolutie, die heel wat ‘moderne’ uitvindingen met zich meebracht, leefden veel gezinnen in armoede. Mannen draaiden lange dagen in de fabriek of op het platteland en moesten met het salaris dat ze daarmee verdienden grote gezinnen onderhouden. Families die niet over een eigen boerderij beschikten, hadden het vaak moeilijk om aan voldoende levensmiddelen te komen.

James was, volgens vrienden en familieleden, een ijverig joch dat veel las, graag fotografeerde en in alles wat hij deed bedachtzaam te werk ging. Zijn nabestaanden spraken later over het verlies van een zachtaardige, rustige, fatsoenlijke en verantwoorde man, die veel nadacht over het doel van het leven en de betekenis van de dood.

Het mag dan ook geen verrassing heten dat Bedford uiteindelijk schrijver werd (van zeven boeken over arbeidsbegeleiding) en jongeren ging doceren. ‘Uw carrière en de herinneringen van verschillende van uw voormalige studenten die ik heb ontmoet, getuigen van het feit dat u een goed intellect en een oprechte liefde voor lesgeven had,’ schreef Michael Darwin in 1991 in een open brief aan hem. De oud-directeur van Alcor Life hoopte dat dit schrijfsel Bedford ooit zelf nog eens onder ogen zou komen.

Actie na hartaanval

Bedford stelde, vlak voor zijn dood, niet alleen alles in het werk om de verre toekomst mee te kunnen maken, hij leeft ook voort in zijn kinderen: Doris, Donald, Frances, Barbara en Norman. Hij kreeg het vijftal met z’n tweede vrouw Ruby Mclagan, met wie hij in 1920 trouwde. Drie jaar daarvoor gaf hij ook al eens zijn jawoord, aan Anna Chandler Rice, die kort daarna kwam te overlijden. Twee jaar voor zijn eigen dood, in 1965, bood de Life Extension Society de mogelijkheid om één persoon gratis in leven te houden middels een op dat moment nog primitieve behandeling mensen op korte termijn ‘koud op te slaan’. Bedford maakte van deze gelegenheid geen gebruik, maar zette later zijn eigen geld in om een ijskoud ‘graf ’mogelijk te maken. In zijn testament liet hij 100.000 dollar na voor cryonics-onderzoek, maar een veelvoud van deze som moest door zijn familie in de rechtbank worden ingezet om zijn laatste wens te verdedigen tegen argumenten van andere familieleden, die slinks op zijn verworven rijkdom uit waren.

De door Bedford gereserveerde ton is inmiddels al lang en breed op aan onderhoudskosten, maar gezien zijn status als eerste ingevrorene ter wereld, onderhoudt het instituut waar hij ligt opgeslagen zijn lichaam nu zelf. De klok sloeg 13.15 uur op de bewuste donderdagmiddag dat Bedford bezweek aan een hartstilstand in een verpleeghuis dat werd beheerd door het Zevende-dags Adventisten echtpaar Raymond en Mildred Vest. De twee huurden het pand van Bedford en zijn vrouw en waren op de hoogte van de maatregelen die op het moment van zijn dood getroffen dienden te worden. Aangezien zijn vaste arts Robert F. Nelson op dat moment nergens te bekennen was, startte Raymond direct reanimatie en legde Mildred hem in ijs op het ziekenhuisbed. Pas na een uur kon Nelson worden gelokaliseerd, waarna zich een jarenlang voorbereid maar desondanks slechts geïmproviseerd schouwspel afspeelde. ‘Het ‘opschortingsteam’ van de Cryonics Society of California was hopeloos onvoorbereid,’ gaat Darwin verder in zijn brief aan Bedford. ‘Uit getuigenissen van de dokter blijkt dat uw perfusie (koude toedieningsvloeistof, red.) bestond uit meerdere injecties met pure dimethylsulfoxide (prikkelremmend middel voor de zenuwen, red.) of een oplossing die dat spul weliswaar bevatte, maar waarvan Nelson de exacte samenstelling niet kende. Er zijn pogingen gedaan het bilateraal in uw halsslagaders in te brengen en te laten circuleren met een zakventiel. Vervolgens werd u binnen twee uur overgebracht naar een met schuim geïsoleerde doos.’

Gedurende de dagen die volgden, werd het lichaam van de ooit zo levenslustige James Bedford van de ene plaats naar de andere gebracht, terwijl zich een reeks wilde gebeurtenissen begon te ontvouwen. Gek genoeg was het dokter Nelson die als eerste het veld moest ruimen. In hem was men, na die dramatisch verlopen cruciale eerste uren op de dag van overlijden, het vertrouwen verloren. Darwin: ‘Het is een understatement om Nelson te omschrijven als een pathologische leugenaar en een regelrechte oplichter. Het getuigt van vastberadenheid en een goed oordeel van uw vrouw en zoon dat u na slechts zes dagen uit zijn klauwen werd gered en overgebracht naar de Cryo-Care Equipment Corporation in Phoenix, Arizona. Als dit niet was gebeurd, dan zou u zeker weten zijn ‘omgekomen’, met geen enkele kans op herrijzing over een paar honderd jaar. Zelf geloofde uw familie nauwelijks in een leven na de dood via invriezen, maar ze respecteerde de wens zorg te dragen voor de te nemen stappen in uw nagedachtenis.’

Benieuwd naar de rest van het verhaal? Je leest 't in de nieuwste Revu of via Blendle.

In de rest van het artikel lees je meer over wat erbij komt kijken om je na de dood in te laten vriezen of balsemen, en welk prijskaartje daaraan hangt.