Holly Johnson: de legende die allang dood had moeten zijn

De poster hangt al maanden in steden in heel Europa. Er staat een legende op die allang dood had moeten zijn. Holly Johnson uit Liverpool is 64 jaar. Hij draagt een donker pak en een donkere blouse, kijkt zelfverzekerd de camera in en heeft bijna hetzelfde kapsel als in zijn gloriedagen. Zijn haar is alleen grijswit geworden. De tekst op de poster: ‘HOLLY JOHNSON SAYS RELAX. Celebrating 40 years of RELAX and the 35th Anniversary of BLAST.’

De leadzanger van Frankie Goes to Hollywood zal volgens de posters solohits zingen als Americanos en uiteraard ‘the classic tracks of Frankie Goes to Hollywood’. In de Nederlandse aankondiging van zijn concerten in Amsterdam (27 september 2023 in De Melkweg) en Den Haag (twee dagen later in Het Paard) staat: ‘Verwacht klassiekers als Relax, Two Tribes, The Power of Love en Welcome to the Pleasuredome.’

Holly zelf kijkt het meest uit naar het concert op 21 oktober 2023 in de Philharmonic Hall in Liverpool. Hij werd op 9 februari 1960 als William Johnson geboren in de wijk Wavertree, niet ver van die zaal. Op zijn veertiende veranderde William zijn voornaam in Holly als ode aan Holly Woodlawn, een Amerikaanse transgender. Holly adoreerde David Bowie, Iggy Pop en glamrocker Marc Bolan en wilde even beroemd worden als zij. Hij viel op mannen, maar dat wilde hij verbergen voor zijn vader: een zeeman die later in de haven van Liverpool werkte.

Op een avond in 1976 ontmoette hij bij een club genaamd Eric’s Paul Rutherford, de homoseksuele leadzanger van punkband The Spitfire Boys. Holly droeg die avond een doktersjas en een zilveren papieren masker. Hij had zijn hoofd kaalgeschoren en zijn schedel groen en geel laten schilderen. Hij lag op de motorkap van een auto en zong een uiterst valse versie van Somewhere Over the Rainbow. Paul en Holly zouden later samen Frankie Goes to Hollywood oprichten.

Big in Japan

Holly werd eerst de bassist van punkgroep Big in Japan. Zangeres Jayne schreeuwde op hun debuutsingle Big in Japan uit 1977 vaak: ‘Big in Japan! Big in Japan!’ Een catchy gitaarriff kwam steeds terug en maakte er een instant-klassieker van. De optredens van Big in Japan zouden legendarisch worden in Liverpool. Jayne trad op met een lampenkap op haar kaalgeschoren hoofd, de gitarist droeg een kilt met niets eronder. Holly misdroeg zich op en buiten het podium en werd ontslagen. Zonder hem bracht de groep zeven singles met titels als S.C.U.M (Society for Cutting Up Men) uit en toen werd Big in Japan al opgeheven. Ze waren op dat moment toch al bijna even bekend als stadgenoten Orchestral Manoeuvres in the Dark, Echo & the Bunnymen en The Teardrop Explodes.

Holly en Paul Rutherford raakten bevriend en richtten de punkband The English Opium Eaters op. De naam was verzonnen door Mick Jones van The Clash. Holly en Paul speelden een paar keer in het voorprogramma van The Clash. Hun leven bestond uit spelen, bier en whisky zuipen en dan tot vijf uur in de ochtend naar andere bandjes kijken. The English Opium Eaters braken nooit door, Holly begon een nieuwe band genaamd Sons of Egypt. Rutherford noemt ze ‘an early incarnation of Frankie’. Paul en Holly kregen een hekel aan de bandnaam en probeerden iets anders te verzinnen. In het oefenlokaal hing een illustratie uit het Amerikaanse tijdschrift The New Yorker. Boven een verzonnen krantenknipsel en een foto van Frank Sinatra stond de kop: ‘FRANKIE GOES HOLLYWOOD’. Holly zei: ‘Laten we de band Frankie Goes to Hollywood noemen. We komen later wel op een betere naam.’

De meeste mensen vonden het een belachelijke keuze, maar dat veranderde na de eerste optredens. Frankie Goes to Hollywood paste ook eigenlijk wel bij de band die ze wilden zijn. Holly en Paul voelden verwantschap met het theatrale van Hollywood. Ze verzonnen vreemde outfits en memorabele podiumacts. Optredens moesten een ‘happening’ zijn. Ze huurden dragqueens in. Vrouwen werden in kooien gezet. Mannen in leren pakken reden op motoren het podium op. Een recensent van New Musical Express noemde Frankie Goes to Hollywood ‘the new ones to watch’.

The lads

Holly werd de leadzanger van Frankie Goes to Hollywood, Paul Rutherford werd de tweede stem. Brian Nash speelde gitaar. Niemand kon een betere bijnaam voor hem verzinnen dan The Nasher. Peter Gill drumde, Marc O’Toole werd de bassist. Brian, Peter en Marc waren volgens een muziekkenner ‘Geordie Shore-avant-la-lettre’ en hij omschreef ze als stereotiepe, zeer heteroseksuele ‘lads die in het huidige tijdperk seks zouden hebben’ op Love Island. Naam die ze voor zichzelf verzonnen: The Lads. Een muziekkenner noemde The Lads later ‘uitschot van het soort dat je neersteekt of verkracht’.

Rutherford omschreef het Frankie Goes to Hollywood van 1982 later als ‘een groep jongens die graag straalbezopen werden en ervan hielden lol te trappen’. Het grote verschil met andere bands was wel dat de twee belangrijkste leden volgens hem ‘ferocious homosexuals’ waren en dat op het podium ondanks het taboe (George Michael van Wham! had nog vriendinnetjes, Elton John trouwde in 1983 met een vrouw genaamd Renate) niet echt verbloemden. Volgens Rutherford had Frankie Goes to Hollywood ‘that fuck-it-Liverpool-attitude’ en hij zei: ‘We waren een gang die ook de aandacht vestigde op homorechten en niemand kon ons iets maken. Mensen waren bang.’

Holly wandelde in de winter van 1982 door Princess Avenue in Liverpool toen hij Relax schreef in zijn hoofd. De song heette toen nog: Relax, in Heaven Everything Is Fine. Er schoten hem ineens zinnen te binnen als: ‘Relax don’t do it/ When you wanna come/ Relax, don’t do it/ When you wanna suck, chew it.’

Andere zinnen die hij uit het niets verzon: ‘I am coming, I am coming, yeah!’ Hij moest er zelf hard om lachen, had nooit verwacht dat de teksten later zo aanstootgevend zouden worden gevonden. Relax ging in tegenstelling van wat de meeste mensen later zouden denken niet over homoseks, maar over hedonisme en genieten van het aardse leven. Essentiële zin: ‘Live those dreams, scheme those schemes. Hit me with those laserbeams!’ Holly, Paul, Brian, Marc en Peter namen Relax met hun laatste spaargeld in eigen beheer op.

Er zat toen nog een funky gitaartje in, heel anders dan in de latere versie. Ze maakten er een clip bij die naar muziekprogramma’s werd gestuurd. Presentator Jools Holland van The Tube vond de song veelbelovend, maar de video te aanstootgevend en er werd een iets minder seksueel expliciete versie opgenomen. Het debuut van Frankie Goes to Hollywood op de nationale Britse tv was in februari 1983. Holly droeg een naveltruitje en een leren petje en hij had om een of andere reden een pistool in zijn hand. Hij stond in een boksring en werd omringd door twee in sm-pakjes geklede zusjes die The Leatherpettes werden genoemd. Ze moesten heupwiegen en werden bij Holly en Paul in de buurt vastgeketend.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest 't in de nieuwste Revu.