Neerlands Hoop: Xander Kotvis

Deze week: revolution­manager bij muziekfestival DGTL Xander Kotvis (26).

Wat is je beste beslissing van de laatste twaalf maanden?

‘Om een keynote-presentatie te geven voor A’DAM&CO, de membersclub van de A’DAM Toren. Er was een mannetje of vijftien, niet mijn grootste publiek ooit. Maar er zat één iemand in het publiek die mijn verhaal aanhoorde en mij uiteindelijk heeft gelinkt aan een club genaamd de “Doughnut Coalition”. Ik weet dat het allemaal een beetje vaag klinkt, maar ik was al voor mijn presentatie op zoek naar een nieuw theoretisch raamwerk voor wat het evenement of de organisatie van de toekomst zou moeten zijn. Een model dat verder gaat dan het idee van de circulaire economie, waarbij reststoffen volledig opnieuw worden ingezet zodat eindige grondstofvoorraden niet hoeven te worden uitgeput. Een van de pioniers daarin is Kate Raworth, schrijfster van het boek Donut Economie. Haar economisch model voor de toekomst gaat uit van het realiseren van ieders behoeftes binnen de ecologische plafonds en draagkracht van onze planeet. Ik liet dat tijdens mijn presentatie vallen als nieuwe stip op de horizon en toen zei die persoon in het publiek: “Da’s grappig, ik zit bij een club van allerlei organisaties en overheden die allemaal bezig zijn met het gedachtegoed achter de donut.” Zelf zit ik inmiddels ook bij deze club, die direct is gelieerd aan Kate Raworth. Daar is iets heel cools uitgekomen, wat weer terug te zien is in DGTL en andere festivals waar ik duurzaamheidsstrategieën voor ontwikkel. Die presentatie in de A’DAM Toren bewees voor mij weer dat toeval niet bestaat en dat gelijkgestemden elkaar op de één of andere manier altijd zullen vinden.’

Het klinkt nog steeds een beetje vaag, eerlijk gezegd. Kun je concreet maken wat dit voor DGTL betekent?

‘Ja, hoor. Het wordt wel een lang verhaal, daarvoor waarschuw ik je alvast (lacht). Met DGTL hebben we een aantal jaren terug de doelstelling gesteld dat we in 2020 een circulair festival willen zijn. Probleem was alleen dat er geen eensluidende definitie bestaat over wat het begrip circulair nu exact is. Bij die zoektocht zijn we uiteindelijk uitgekomen bij de donuteconomie van Kate Raworth, waar ik het net al over had. Haar theorie gaat uit van negen zogenaamde planetaire grenzen. Dat zijn de plafonds waarbinnen wij als mensheid moeten navigeren om gebruik te kunnen blijven maken van natuurlijke hulpbronnen. Dat is een model dat denk ik heel veel potentie heeft, omdat het je een duidelijk kader geeft: wanneer ga ik over een bepaalde grens heen en breng ik mijn omgeving onomkeerbare schade toe? Die complexe theorie gaan we nu heel concreet toepassen bij DGTL.’

Oké, het wordt al wat minder vaag. Maar hoe gaat al deze theorie in de praktijk worden gebracht op het festivalterrein?

‘We hebben vijf hoofdthema’s vastgesteld: energie, water & sanitatie, grondstoffen & materialen, mobiliteit en voedsel. Binnen die thema’s hebben we heel concrete doelen gesteld, zoals: alle energie is afkomstig van schone, hernieuwbare bronnen zoals wind en zon, dat is een wereldwijde primeur. Op het gebied van materialen & grondstoffen is het doel dat wij geen afval produceren, dus er zal niks eindigen bij het restafval. Wat mobiliteit betreft is het doel dat DGTL alle CO2, stikstof en andere broeikasgassen compleet elimineert. Dan hebben we nog water & sanitatie, waarbij we ons richten op het minimaliseren van het gebruik van zoet water. Uit de urine en poep van de bezoekers halen we alle nutriënten en waardevolle grondstoffen.’

De speakers draaien op schone energie, maar de beats klappen er nog net zo hard uit

Zijn dit de meest ambitieuze doelen van DGTL tot nu toe op het gebied van duurzaamheid?

‘Ja, absoluut. Zo ver als dit jaar zijn we nog nooit gegaan. Sinds de start van DGTL in 2013 is duurzaamheid altijd een pijler van het festival geweest. Toen de organisatoren de lat nog hoger besloten te leggen en als doel stelden om in 2020 een volledig circulair festival te worden, wilden ze de daarmee de knuppel in het hoenderhok gooien. Ik ben erbij gekomen om die missie en visie te vertalen in een hapklare strategie.’

Waar komt jouw drang om de wereld te verbeteren vandaan?

‘Onbewust ben ik daar altijd wel mee bezig geweest. Mijn ouders vertellen me weleens dat ik als jochie van vijf ’s avonds aan de trap kwam staan en zei dat ik niet kon slapen omdat ik aan het nadenken was over het gat in de ozonlaag. Toch heeft zich dat pas echt geuit toen ik bijna klaar was met mijn bachelor. Daar realiseerde ik me wat een verouderd perspectief op het economisch systeem ze je aanleren op de universiteit. Ik was het zó oneens met die theorieën van honderdvijftig jaar geleden over marktwerking en hoe wij als mens zogenaamd meester zijn over onze omgeving en de natuur. Dat heeft mij echt aan het denken gezet.’

Hoe bijzonder is het wat DGTL dit jaar gaat neerzetten? Lopen jullie mee of lopen jullie voorop?

‘Wij lopen denk ik absoluut voorop. Niet om op te scheppen, maar DGTL zit op het gebied van circulaire evenementen wereldwijd in de groep koplopers. Maar ook festivals als Lowlands en Pinkpop zijn elk jaar bezig om hun impact op de planeet drastisch te reduceren. Lowlands gaat bijvoorbeeld dit jaar zijn parkeerterreinen overdekken met 90.000 zonnepanelen, zodat ze bijna volledig kunnen afstappen van dieselgeneratoren. Ze stappen over op verantwoord voedsel, werken hard aan het verminderen van hun stroom restafval en gaan gebruikmaken van herbruikbare bekers.’

Is het voor de gemiddelde bezoeker straks nog wel leuk om naar DGTL te gaan of moeten ze zich gaan schamen voor elk bekertje bier dat ze bestellen?

‘Het wordt verschrikkelijk om op DGTL te zijn. Het wordt zelfs steeds minder leuk. Op een gegeven moment is het er gewoon niet meer, dan schaffen we het helemaal af. Dan hebben we onze doelstelling écht gehaald. Nee, natuurlijk niet. Het klinkt misschien allemaal zwaar, maar DGTL is boven alles een fantastisch festival waar je een geweldige tijd zult hebben. Het eten is volledig plantaardig, maar nog steeds even lekker. De speakers draaien op schone energie, maar de beats klappen er nog net zo hard uit. En alle afval die je produceert, zal een tweede leven krijgen.’

Master

Xander deed aan de VU de master environment & resource management, die zich richt op hoe om te gaan met het klimaat en grondstoffen.

Metabolic

Daarna ging hij aan de slag bij dit Amsterdamse consultancybedrijf dat zich focust op de transitie naar een fundamenteel duurzame economie.

DGTL

Sinds najaar 2018 werkt Xander als duurzaamheidsmanager bij muziekfestival DGTL (voor meer info: dgtl.nl).