Wie denkt Ronald Giphart wel dat hij is?

Giphart schreef het boek Wie Waarlijk Leeft over zijn moeders dood. Ook kut?

Giphart weet het thema rond de dood van zijn moeder wel uit te melken, zeg.

Zo kun je het omschrijven, ja. Je kunt ook denken dat het knap is hoe ontwapenend de Generatie Nix-auteur over zijn diepste verdriet spreekt in het theater en schrijft in zijn boeken. En dat hij het onderwerp euthanasie met succes uit de taboesfeer heeft helpen trekken. En dat het bewonderenswaardig is hoe hij door blijft gaan met dit thema, terwijl hij daardoor al zoveel shit over zich heen heeft gekregen. Theo van Gogh maakte al geregeld sarcastische grapjes over de manier waarop Giphart volgens hem zijn moederverdriet uitbaatte, onder andere in Nieuwe Revu.

Mijn moeders dood vormt een hoogtepunt in m’n leven

Huh? Is Giphart in ons blad ook al leeggelopen over hetzelfde onderwerp?

Yep. In december 1995, het jaar waarin zijn feministische moeder door euthanasie haar laatste adem uitblies, schreef hij in Nieuwe Revu een verhaal. Niet iedereen was daar op voorhand enthousiast over, zoals zijn collega-schrijver Joost Niemöller. Die schreef in 1996 in De Groene Amsterdammer: ‘In eerste instantie moet je daar natuurlijk van braken: wie gaat de dood van zijn eigen moeder exploiteren om jezelf eens warm-menselijk voor een groot publiek uit te serveren? Dat doen toch alleen de Gerard Jolings van deze wereld? Braken en lezen gaat niet samen, dus ik heb toen dat verhaal maar overgeslagen.’ Niemöller stelde zijn mening echter bij toen hij het artikel tóch had gelezen: ‘Ik had ongelijk. Het was een prachtig stuk. Giphart schrijft hier in koele, sobere zinnetjes, waardoor het allemaal juist net niet klef wordt. Er zitten zelfs een paar brutale grapjes in, wat heel knap het dramatische effect juist verhoogt.’ Misschien dat het pas uitgegeven boekje van Giphart over de dood van zijn moeder, die in de Tweede Kamer streed voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen, dan toch ook best aardig is.

Neuken en nog eens neuken

Wat vindt Ronald Giphart van zichzelf?

‘Mijn moeders dood vormt een hoogtepunt in m’n leven.’

Wat vinden wij van Ronald Giphart?

Wij hoeven niet aan onze moeders te denken om tot een hoogtepunt te komen.

BART CHABOT vriend & collega

‘Ronald is in de loop der jaren een van mijn beste vrienden geworden. Die vriendschap is ontstaan door de tournees die we met z’n drieën deden, samen met Martin Bril. Mijn eerste kennismaking met Ronald was op het Boekenbal. Iemand kneep op een gegeven moment in mijn linkerbil. Dat overkomt me weleens vaker, maar ook weer niet elke dag. Ik draaide me om, om te kijken wie het was. Ik had er al allerlei fantasieën bij, maar toen was het dus Ronald. Inmiddels hebben we heel wat meegemaakt samen. Eerst deden we met z’n drieën twee grote tournees. Samen kregen we de lijdensweg en de dood van Martin Bril te verwerken. Daarna hebben Ronald en ik nog vier jaar getourd. Een vast onderdeel voor de pauze was zijn verhaal over de euthanasie van zijn moeder. De zin dat de dood van zijn moeder een hoogtepunt in zijn leven was, heb ik hem een paar honderd keer horen uitspreken. Met zo’n uitspraak zit iedereen al achterstevoren in zijn stoel, want de mensen denken: wat krijgen we nóu? Vervolgens vertelde Ronald hoe dat was gegaan, een schitterend verhaal. Ontzettend gevoelig, maar niet sentimenteel. Zijn moeder was zeer ernstig ziek en wilde op een goede manier het leven uit, niet als een wrak. In die tijd was ze een van de eersten die bewust koos voor euthanasie. Ronald en zijn zus Karin waren bij dat laatste moment van hun moeder, die in alle waardigheid en vol liefde afscheid nam. Zijn verhaal was steevast het meest emotionele moment van de avond, waarmee hij de zalen muis- en muisstil kreeg. Onze vriendschap is verankerd door alles wat we hebben beleefd, het is er een voor het leven.’

Hij kneep ik m'n bil

HERMAN BRUSSELMANS vriend & collega

‘Dat Ronald geregeld schrijft over de dood van zijn moeder, begrijp ik wel. Ik doe het zelf ook, het thema komt in veel van mijn werk voor. Bijvoorbeeld terloops in een paar zinnetjes of als herinnering van het hoofdpersonage. In Ik Omhels Je Met Duizend Armen gaat het helemaal over de euthanasie van Ronalds moeder. Bij veel mensen hakt de dood van hun moeder er behoorlijk in, en als je dan schrijver bent, dan gebeurt het al snel dat je er autobiografisch over schrijft. Gister was het 28 jaar geleden dat mijn eigen moeder stierf, ik heb daar ook bij stilgestaan. Nee, ik zie Ronald zeker niet als moederskindje dat alleen maar over de dood van zijn moeder kan schrijven. De gebeurtenis is wel een belangrijke rode draad door zijn literatuur en zijn leven. Ik ken zijn oeuvre redelijk goed, ik ben het niet eens met de kritiek die hij vaak krijgt, namelijk dat de humor in Ik Ook Van Jou en Giph studentikoos zou zijn, met als ondertoon: een beetje flauw, melig en kinderachtig. Ik vind Ronald in die eerste boeken wel degelijk een volwaardig humorist, ik kon echt lachen bij het lezen van die boeken. Een persoonlijk puntje van kritiek? Hij houdt zich nogal veel bezig met eten, koken, voedsel en restaurants en zo. Dat is een hobby waar ik echt niks mee heb. Ik dacht op een gegeven moment: Ronald, zo is het wel genoeg geweest. Hij heeft me ooit uitgenodigd in Utrecht voor een lezing, maar dat liep mis: mijn naam was verkeerd afgedrukt en de datum ook, dus er waren nul personen in die zaal. Núl! Dat onthoud ik wel ja, haha. ’

Ik heb niks met zijn eethobby

RAMON KOOL ruziezoeker

‘Tussen 2008 en 2013 stond ik met een act geregeld op podia en achter de schermen kwam ik dan weleens artiesten tegen met wie ik bewust ruzie zocht om een spectaculaire foto te maken. Het ging om in scène gezette ruzies, dus met een knipoog. Giphart wilde wel meewerken en mocht zelf bepalen hoe hij mij pijn wilde doen voor de foto. “Dan wil ik je wel wurgen,” stelde hij enthousiast voor en greep me met twee handen om mijn nek. Ik vond het leuk als mensen zich echt inleefden in de scène, Giphart deed dat zeker. Diefotowasechtlachen.’ 

Hij koos ervoor om me te wurgen