Wietze de Jager: ‘Ik zat tegen paniek­ aanvallen aan’

Is het veel, elke werkdag een radioshow presenteren, nog eentje op vrijdagavond en dat combineren met een huis vol jonge kinderen?

‘Maakt niet zoveel uit wat je doet, drie kleine kinderen in combinatie met welk werk dan ook is veel. Als je ze zo kort op elkaar krijgt als wij en je werkt allebei, dan weet ik echt niet hoe je dat voor elkaar krijgt. En dan heb ik het nog getroffen, want ik ben doordeweeks rond 15.00 uur thuis.’

Heb je weleens gedacht: het groeit me allemaal boven het hoofd?

‘In de tijd dat ik een ochtendshow deed, waren er fases dat ik tegen paniekaanvallen aan zat. Dat was voor mij een waarschuwing dat er iets moest veranderen. Vanaf dat moment heb ik alles buiten het radioprogramma gecanceld. De agenda leeg, geen afspraken maken in het weekend. Ik moest mijn rust terugvinden, zodat ik weer kon nadenken en dingen overzien. Dat lukt alleen als je op tijd de vrijheid voelt om tegen je werkgever te zeggen dat het even wat minder moet. Ik zat toen op zo’n punt met mijn programma dat ik me dat kon permitteren. Maar niet alle dj’s zitten in de luxepositie om te zeggen: ik maak even pas op de plaats.’

Is dat de reden dat de ene na de andere dj – Coen Swijnenberg, Rámon Verkoeijen, Sander Hoogendoorn – bezwijkt aan een burn-out?

‘Ik kan alleen mijn eigen conclusie eraan verbinden, maar ik denk dat het er vooral mee te maken heeft dat er elke dag gepiekt moet worden. In het verleden heb ik ook weleens een baantje gehad waarbij ik kon zeggen: ik zit vandaag niet lekker in mijn vel, ik werk de administratie weg en hou me verder rustig, lekker op mezelf. Dat is bij radio niet aan de hand, helemaal niet als je een dagelijkse show maakt. Elke dag moet je twee à drie uur achter elkaar aanstaan, waarbij je geen moment kunt inkakken. Je bent het gezicht, dus je kunt nooit zeggen: verwacht niet te veel van mij. Die druk weegt zwaar, zeker als je een keer niet zo lekker in je vel zit, wat iedereen af en toe heeft.’

Volgens Sander Hoogendoorn hangt de druk om te scoren als een onzichtbaar zwaard van Damocles boven jullie hoofd: ‘Dat is niet gezond, maar het hoort er wel bij.’

‘Daar kan ik me wel in vinden, ja. Tegelijk is het ook verslavend om iets te doen waar je zo’n adrenalinekick van krijgt. Als je positieve feedback krijgt, dan doet dat iets met je. En dan wil je dat natuurlijk elke dag.’

Je komt over als een vrolijk niks-aan-de-hand-type. Is dat conform de werkelijkheid?

‘Ik ben een blij iemand, maar het is niet menselijk als altijd alles goed gaat. Onlangs heb ik voor het eerst heel hard gehuild waar de kinderen bij waren. Ik was een weekje met de kinderen thuis geweest en vanaf vrijdagochtend begonnen de oudste twee enorm veel energie uit mij te slurpen. De hele tijd gooiden ze de kont tegen de krib, ze wilden niks wat ik wilde, alles wat ik deed was fout. Op een gegeven moment was ik er klaar mee en zei ik tegen mijn dochter: “Nu is het genoeg.” Ik wilde haar naar bed brengen en uit boosheid sloeg ze in mijn gezicht. Ze is pas vier, dus ze had het vast niet zo bedoeld, maar die klap kwam mentaal zo hard binnen dat ik in tranen uitbarstte. Ik heb tegen mijn vrouw gezegd: “Ik trek het niet meer, ik ben even weg”.’

Je bent het gezicht, dus je kunt nooit zeggen: verwacht niet te veel van mij. Je kunt geen moment inkakken

Hoe komt het dat een 4-jarige jou zo van de wijs kan brengen?

‘Ik heb een vrij duidelijk beeld van hoe het moet met de kinderen: gezond eten, op tijd naar bed. Als ze niet meewerken, dan clasht dat soms. Ik moet ze gewoon wat meer ruimte geven en iets flexibeler zijn. Je kunt die kinderen niet 24/7 in het gareel hebben.’

Ben jij iemand die alles graag onder controle heeft?

‘Ik ben wel een beetje een controlfreak. Dat merk ik ook in mijn radioprogramma’s. Niet tijdens de uitzending, dan is het juist leuk om verrast te worden door wat luisteraars roepen. Maar stel dat we een filmpje opnemen voor de sociale kanalen, dan wil ik dat eerst zien voordat het online komt. Ik wil van alles op de hoogte zijn en ben graag goed voorbereid.’

Heb je die levenshouding van huis uit meegekregen?

‘Ik kom uit een groot gezin, met zeven broers en zussen. Er was altijd veel discipline. Dat gaat denk ik samen met een goede voorbereiding. Er was bij ons thuis geen ruimte om een beetje aan te klooien.’

Dan werden je ouders gek.

(Lachend) ‘Ja.’

Je vader was dominee van beroep en verwachtte van je broers, zussen en jou dat jullie elke zondag twee keer aanschoven in de kerkbanken. Hoe was dat?

‘Ik was niet anders gewend. Je ging naar de kerk, desnoods met de harde hand. Ik weet nog dat ik rond mijn zeventiende serieus begon te stappen. Op die plekken kwamen veel jongeren die ook naar de kerk gingen, dus als zij er om 04.00 uur ook nog stonden, dan wist je: het gaat een taaie worden morgenochtend. Die lucht van Mentos en bierscheten, gatverdamme.’

Heeft je geloof ooit gewankeld?

‘Ik wankel nog steeds, elke dag. Het geloof is een lastig verhaal als je iemand bent die houdt van controle en een goede voorbereiding. Ik heb niks tastbaars en hoor veel geluiden de andere kant op, zeker in de wereld waarin ik werk zijn er weinig medestanders. Dat vind ik heel moeilijk, maar het is niet alsof je een knopje omzet en de rest van je leven gelooft. Dat is af en toe vermoeiend, maar misschien is dit ook wel de strijd die erbij hoort.’

Je vrouw Lieke is niet-gelovig opgevoed. Is dat een struikelblok geweest?

‘Dat heb ik losgelaten toen we een relatie kregen. Niet het geloof, maar het feit dat zij niet geloofde. Ik heb nooit gezegd: ga mee naar de kerk. Ze was zelf heel nieuwsgierig: waar gelooft hij in, wat doet hij dan? Dat mondde erin uit dat ze belijdenis heeft gedaan voor de kerk en vaak stelliger over het geloof is dan ik. Dat vind ik mooi, want als zo’n slimme, intelligente en nuchtere vrouw overtuigd is, dan kan ik niet anders dan volgen.’

Lieke was voordat jullie kinderen kregen ook dj bij Qmusic. Waarom is ze daarmee gestopt?

‘Omdat ze zwanger was van onze eerste en het hoogst haalbare wel had bereikt. Haar ambitie was altijd: de eerste vrouwelijke dj worden die een dagelijks programma maakt bij een landelijke zender. Met haar lunchshow had ze dat een aantal jaar gedaan. Daarna dacht ze: dit was wat ik wilde op de radio, wat nu? Ze vond het mooi om de eerste levensjaren van onze kinderen thuis te blijven, waarop ze de keuze heeft gemaakt om bij Qmusic te stoppen.’

Dus jij bent de kostwinnaar.

‘Dat ben ik, maar Lieke werkt nog wel als voice-over. We hebben een mooi thuisstudiootje met alles erop en eraan. Daar spreekt ze dingen in. Ze is lang de stem geweest van Primera en dat soort dingen.’

Ben jij van de school dat een moeder thuis bij de kinderen hoort te zijn?

‘Nou nee, maar ik vind het wel heel waardevol. En mooi dat het kan. Ik ervaar het als een luxepositie dat ik mijn eigen vrouw bezig zie met mijn kinderen als ik thuiskom van mijn werk. Ze zijn zich er nu nog niet van bewust, maar daar gaan ze later met een goed gevoel op terugkijken. Ik heb datzelfde met mijn eigen jeugd. Mijn moeder werkte bij een postorderbedrijf, maar niet veel, en mijn vader zat altijd in zijn studeerkamer aan huis. Een van de ouders was dus altijd thuis. Dat voelde heel veilig en fijn.’

Jouw eigen radiocontract bij Radio 538 werd dit najaar met drie jaar verlengd. Sprong je een gat in de lucht?

(Grappend) ‘Ja, maar ik had wel meer geld verwacht.’ (Serieuzer) ‘Veel bedrijven hebben het door het coronavirus lastiger dan ooit. Vorig jaar haakten er bij ons ook veel adverteerders af. Dat is logisch, ze hadden geen geld meer, maar ik schrok er wel van. Mijn contractonderhandelingen ging ik in met het idee dat in deze tijd niets zeker is. Misschien zouden ze alles wel stopzetten en alleen Coen, Sander en Frank Dane houden.’

Geen beste uitgangspositie om een torenhoog salaris te eisen.

‘Het verhaal over de hoge salarissen van dj’s is ontstaan doordat Edwin Evers enorm veel verdiende. Als je ziet wat hij opleverde voor de stations waarvoor hij werkte, dan was hij dat ook meer dan waard. Maar dat is echt niet overal aan de orde. In mijn tijd bij Qmusic ook al niet. Toen ik bij de ochtendshow werkte, verdiende ik volgens mij bruto 3250 euro per maand. Dat is niet om te huilen, maar ook geen bedrag waarvan je zegt: die dj pakt miljoenen.’

Het radiolandschap is vorig jaar flink op z’n kop gezet, met Radio 538 als grote verliezer. Doet dat pijn?

‘Dat de zender geen nummer één meer is, bedoel je? Dat maakt me vooral fanatiek. Ik ben heel competitief ingesteld, vroeger wilde ik al winnen met alle spelletjes die we speelden. Dat gevoel heb ik nu ook. De hoogtijdagen van Evers, waarin hij in z’n eentje voor zulke grote marktaandelen zorgde dat de rest bijna niks meer hoefde te doen, zijn voorbij. We moeten zelf aan de bak willen we weer nummer één worden. Dan komt het aan op creativiteit.’

Is het vertrek van Edwin Evers de verklaring voor de teloorgang?

‘Dat is een van de redenen. De andere reden is dat Qmusic het goed doet. Toen ik daar tien jaar geleden begon, stond er een bloedfanatieke club van veertig of vijftig man klaar die zei: wij gaan nummer één worden. Daar is al die jaren keihard voor geknokt. En nu betaalt zich dat uit.’

Steekt het dat Mattie, voormalig vriend en collega-presentator, nu koploper is in radioland?

‘Hij is alleen koploper bij bepaalde doelgroepen, hè, laten we niet te hard van stapel lopen. Maar ze doen het goed hoor, laat dat duidelijk zijn. En of dat mij steekt? Nee, eigenlijk niet. Mattie is een getalenteerde radiomaker. Ik ben altijd onder de indruk geweest van het werk dat hij levert. Dat kan ik los zien van wat er privé tussen ons is gebeurd.’

Het is inmiddels vier jaar geleden dat Mattie je liet vallen voor het grote geld bij Qmusic. Als mensen ernaar vragen, zeg je altijd: gesloten boek. Kun je zoiets ooit helemaal afsluiten?

‘Ja, dat denk ik wel. Het is helder wat er is gebeurd. En het is verleidelijk om daar nog iets over te zeggen, maar juist die woorden houden het verhaal draaiend.’

Het voelde alsof je na je vertrek bij Qmusic zoekende was. Heb jij dat zelf ook zo ervaren?

‘Zeker. Maar dat is niet zo gek. De ene dag deed ik een succesvolle ochtendshow, de volgende dag moest ik mezelf opnieuw uitvinden. Dat was met terugwerkende kracht een interessante periode.’

Je werd presentator van Shownieuws en Lachen om Home Video’s. Hoe kijk jij daarop terug?

‘Heel dankbaar, en ik kan uitleggen waarom. Vanuit Qmusic hadden ze me een concurrentiebeding aan mijn reet geplakt, waardoor ik een jaar lang geen radio mocht maken. Ik kon dus niet bij 538 op zender en toen zei Talpa: “We kunnen je niet in dienst nemen bij de radio, maar misschien is het een idee als je wat dingen probeert op tv.” En tuurlijk, als ik werk kan krijgen om mijn gezin mee te onderhouden, dan wil ik dat uiteraard. Ik heb dat ook nooit als vervelend ervaren. En ik heb er veel ervaring mee opgedaan. Dat had ik anders nooit gerealiseerd.’

Toch leek je niet helemaal op je plek.

‘Nee, dat had ik zelf ook al snel door. Wat mij zo aanspreekt aan radio, is dat het een langdurig project is. Zo ben ik met Klaas van der Eerden en Chris Bergström al drie jaar bezig met het ontwikkelen en uitbouwen van Weekend Wietze. Toen we een tijd terug voor het eerst werden gevraagd om De 538 Ochtendshow van Frank Dane te vervangen tijdens zijn vakantie, dacht ik: hoe tof, we werken ergens naartoe. Ik wil dat programma zo finetunen en vet maken dat we daar de komende tien of vijftien jaar mee door kunnen gaan. En Chris en Klaas willen dat ook. We zijn bijna familie, zo intensief zijn we met elkaar bezig. Datzelfde gevoel had ik bij Qmusic. En dat heb je bij televisie niet. Tv-programma’s zijn vluchtig, een momentopname. Het ene moment is het er, het andere moment is het weg. Dat ligt mij toch minder.’

Wat is jouw kracht als dj?

‘Dat ik geen dj ben, denk ik. Er zit bij mij geen standje op, ik krijg niet ineens een andere stem en ik ga geen andere dingen zeggen als ik op zender ben. Ik ben gewoon Wietze en what you see is what you get. Een man die verhalen vertelt over zijn eigen leven, de dingetjes die hij meemaakt. Dat herkennen mensen.’

Overleg je met het thuisfront wat je wel en niet op de radio deelt?

‘Soms doe ik dat te laat, dan zeg ik: dit zou leuk zijn voor de radio, vind je niet? En dan meteen erachteraan: ik heb het al verteld, haha. Ik vind eigenlijk dat je alles moet kunnen zeggen. Dat is ook wat radio leuk maakt, omdat je daar dan weer met de luisteraars over kunt bomen. Het gaat nu vooral over mijn kinderen, omdat die veel opleveren. Ik neem thuis ook best vaak fragmentjes op, van grappige dingen die ze zeggen. Die gebruik ik dan in de radioshow.’

Er zit zoveel potentie in 538, het roept zoveel sentiment op. Ik zie het als een vuurtje dat weer aangewakkerd moet worden

In welke zin ben je veranderd sinds je vader bent?

‘Ik denk dat ik minder egoïstisch ben geworden. Dat zie je ook terug in mijn stemgedrag. Voorheen was de VVD altijd mijn partij, nu heb ik op de ChristenUnie gestemd. Hoe zij nadenken over de medemens en over vluchtelingen, dat spreekt mij aan. De ChristenUnie staat bij mij voor menselijkheid.’

Hoe rijm je dat met hun denkbeelden over euthanasie en abortus?

‘Ik vind het moeilijk om daar een mening over te vormen, omdat ik er zelf geen ervaring mee heb in mijn eigen leven. Als iemand echt niet meer kan en in een superschrijnende situatie zit, dan kan ik me voorstellen dat je zegt: tuurlijk, euthanasie is een optie. Maar in de basis vind ik dat we er alles aan moeten doen om leven in stand te houden, op alle mogelijke manieren. Het leven is je gegeven, dus je moet proberen om er alles uit te halen. En de wonderen zijn de wereld nog niet uit. Je hoort soms verhalen over baby’s met een slechte prognose die toch herstellen. Ik vind het heftig om die optie bij voorbaat al uit de weg te gaan, om ervoor te kiezen om een kind geen toekomst te geven.’

Ben jij veel met politiek bezig?

‘Bij sommige ideeën die ik over het leven heb, zoals euthanasie en abortus, komt de politiek al snel om de hoek kijken. Maar over het algemeen gaat het niet verder dan een gezonde interesse. Ik denk dat je gek wordt als je je er te veel in gaat verdiepen. Laatst hoorde ik iemand zeggen dat we al het geld dat we aan verrotte farmaceuten betalen voor vaccins beter kunnen geven aan mensen die het moeilijk hebben. Dan denk ik: geen idee, werkelijk niet.’

Na een jarenlang verblijf in Amsterdam is jouw omgeving sinds twee jaar Zwolle, de plek waar je bent geboren en getogen.

‘Het stond ons tegen dat je in Amsterdam overal wachtlijsten voor hebt: scholen, sportverenigingen, noem het maar op. Als je je huis dan goed kan verkopen en daar ergens anders veel meer ruimte voor terugkrijgt, dan is dat heel prettig. Lieke komt uit Brabant, dus zij heeft niets met Zwolle, maar ik heb hier allemaal vrienden en familie. Zo kwamen we uit op Zwolle.’

Jullie kochten een villa van 8 ton, maar die staat nu alweer te koop voor 1,2 miljoen. Bevalt het toch minder goed dan gedacht in de provincie?

‘Toen we de keuze hadden gemaakt om naar Zwolle te gaan, was Lieke hoogzwanger. We wilden voor de bevalling in Zwolle zitten, daarom zijn we vrij snel overgegaan tot de aankoop van een groot huis met een enorme tuin in een wijk met veel ouderen. Maar nu we daar zitten, ontdekken we dat we misschien toch liever iets kleiner wonen in een buurt die wat kindvriendelijker is. Het is grappig, vroeger dacht ik altijd: als ik later een gigantisch huis heb, dan ben ik geslaagd. Nu maakt het huis me niet zoveel meer uit. Als mijn kinderen het maar naar hun zin hebben, met vriendjes in de buurt, dan vind ik het allang prima.’

Zijn daarmee al jouw wensen vervuld?

‘Het is voor mij écht geslaagd als ik een succesvolle drivetimeshow op mijn naam heb staan. Toen Mattie en ik van Qmusic naar Sky Radio zouden gaan, was daar sprake van. Maar het liefst zou ik de drivetime willen presenteren bij Radio 538. Er zit zoveel potentie in 538, het roept zoveel sentiment op bij mensen. Ik zie het als een vuurtje dat weer aangewakkerd moet worden. En daar zijn we heel hard mee bezig.’

NIEUWE REVU ONTMOET WIETZE DE JAGER

Waar?

Tijdens een boswandeling in Hilversum.

Nog iets genuttigd?

Zuurstof.

Verder nog iets?

Op vrijdagmiddag heeft De Jager de gewoonte om na z’n middagshow over te blijven in Hilversum, omdat hij ’s avonds nog een programma presenteert. Normaliter staat er dan een rondje hardlopen op het programma, in de Hilversumse bossen. Maar het weekend voor ons interview heeft hij een halve marathon gerend, een niet-officiële loop waar stiekem zoveel mensen bij aanhaakten dat de politie toch maar een kijkje kwam nemen. En daar heeft hij nu nog spierpijn van, dus het is wandelen geblazen, corona-hobby nummer één in Nederland.