'De EU blinkt uit in het ondermijnen van vertrouwen'

Columnist Bart Nijman vindt dat geen organisatie in Europa zo opzichtig incompetent is in het toepassen van simpele democratische spelregels als de Europese Unie.

Bart Nijman

Aan de vrees van de gevestigde orde ruik je de volgende victorie van de Renaissancevloot, bij de Europese Verkiezingen. Hoe verhitter de retoriek over Forum, hoe scherper de geur van het dampende angstzweet.

Van Asha ten Broeke, het bibberende dikkerdje van de Volkskrant dat zich prept tegen het ‘oprukkende fascisme’ met tienpuntenlijstjes die ze schrijft met een in knoflook gedrenkte ganzenveer, tot VVD-campagnestrateeg Jan Driessen die in marketingblaadje Adformatie een verbod op anonieme socialmedia-accounts bepleit om ‘dictatoriale campagnes’ als die van Baudet te stuiten.

Aan Thierry zelf ruik je de victorieuze vooruitzichten even niet, want die is nog niet bekomen van de schrik van hoe een lawineuze electorale overwinning onmiddellijk een intern machtsspel losmaakte binnen zijn adolescente(n)partij. Hij heeft nochtans weinig te vrezen: niet alleen blaast de eurosceptische wind hem vooruit, het is Brussel zelf dat zijn zeilen doet bollen.

Geen organisatie in Europa is zo opzichtig incompetent in het toepassen van simpele democratische spelregels als de Europese Unie, een relatief kleine kliek potentaatjes die in een amalgaam van door zichzelf aangewezen leiders, invloedrijke NGO’s zonder democratisch mandaat en CEO’s van grootbedrijven met lobbymiljoenen en onuitputtelijke juristenlegers in achterkamers vergadert over hoe de Europese burger politiek dociel kan worden gehouden en over de vrije consumptiemarkt moet worden geleid, maar tegelijkertijd geconditioneerd moet blijven om in diversiteit en inclusiviteit te deugen over cultuur, migratie en klimaat.

Dat is de EU in één zin en het werd tijd dat een zeker politiek verzet zich tegen die knellende catechese van valse profeten begon te manifesteren, ook al gaat deze vooruitgang nog met de onvaste stappen van de onervaren overmoed. Uiteraard moet je waken dat zulk verzet zich niet door politieke rancune laat leiden, want daaraan heeft arrogant en hardleers Brussel zelf jarenlang bij steeds meer mensen voeding gegeven.

Als Asha en Jan zich willen wapenen tegen ‘oprukkend fascisme’ en ‘dictatoriale campagnes’ beginnen ze beter onderaan, bij het meest ideologisch seculiere startpunt van democratie: het bewaken van de spelregels. Die zouden voor Brussel minstens zo streng moeten worden gehandhaafd als voor de uitdagers van de EU.

Asha’s en Jannen zouden zich moeten aanmelden als stemmentellers bij de verkiezingen, zodat de EU ons na 23 mei niet dagenlang op de nationale uitslag kan laten wachten. Verval begint niet bij uitdagingen voor de democratie, maar bij verlies van vertrouwen in de voorwaarden. En vertrouwen ondermijnen, is waar de EU in uitblinkt.