Thomas Olde Heuvelt: 'Ik had buitenlands succes nodig om in Nederland door te breken'

Wat is je beste beslissing van de laatste twaalf maanden?

‘Het feit dat ik afgelopen zomer ja heb gezegd tegen de CPNB om het geschenk voor de Spannende Boeken Weken te schrijven. Ik kampte in die periode, na het internationale succes van HEX, met een writer’s block en ben toch de uitdaging aangegaan. De harde deadline bleek voor mij een stok achter de deur om te blijven schrijven, ook aan mijn nieuwe boek Echo. Nu kan ik zeggen dat ik met een tevreden gevoel de deadline heb gehaald, zij het met hangen en wurgen.’

HEX wordt vaak omschreven als ‘on-Nederlands’ goed. Waar komt dat stempel vandaan, denk je?

‘Ik denk dat HEX een voor Nederlands begrippen uniek verhaal vertelt. Een dergelijke traditie in het vertellen van bovennatuurlijke, Stephen King-achtige verhalen kennen wij niet echt. Het soort verhalen die bovendien sterk plot-gedreven zijn. Daarnaast heb ik misschien de omgekeerde weg bewandeld. Ik had het buitenlandse succes nodig om in Nederland door te breken, ook dat is misschien wat on-Nederlands. Zo’n wereldtournee in navolging van het succes van HEX, dat doen Nederlandse schrijvers over het algemeen niet zo snel.’

HEX werd geroemd door jouw grote voorbeeld Stephen King, is er iets dat je van hem hebt geleerd en wat je misschien wel gebruikt in je eigen verhalen?

‘King is in dit genre misschien wel de allergrootste, een meesterverteller. Hij is inmiddels zeventig en schrijft nog steeds in een moordend tempo en onverminderd op een hoog niveau. Wat hij heel knap doet, is het schrijven van dergelijke bovennatuurlijke verhalen die geaard zijn in onze werkelijkheid. Daarmee krijg je de lezer makkelijker mee. Op deze manier heeft King het thrillergenre meer mainstream gemaakt, meer tot een popcultuur. Hij schrijf zijn verhalen binnen een voor iedere Amerikaan herkenbare setting. Zo voert hij bestaande steden op waar zijn personages de McDonald’s bezoeken en Coca-Cola drinken. Dat is ook iets wat ik in mijn eigen werk toepas. Het dorpje Beek uit HEX bestaat echt en kies ik er bewust voor om bestaande namen te gebruiken zoals die van minister Grapperhaus in Echo.’

Het succes van HEX heeft geresulteerd in de productie van een tv-serie. Een compliment naar jou als schrijver, maar platformen als Netflix zorgen er ook voor dat met name de jeugd ’s avonds in bed minder snel een boek pakt. Is er iets aan een goed boek wat een serie nooit zou kunnen vangen?

‘Een boek heeft de eigenschap om onder je huid te kruipen, meer dan een film of tv-serie dat ooit zou kunnen. De verbeelding is veel sterker dan een uiteindelijk beeld in een film of serie. Bij het lezen van een boek wordt je verbeelding namelijk gevoed met beelden die jij eng vindt. Het voorgekauwde beeld op een scherm of doek is dan toch altijd minder angstaanjagend. Overigens weet ik niet zozeer of de jeugd steeds minder leest. Ik denk alleen dat je de boeken moet schrijven die ze willen lezen. Wat dat betreft, vind ik het leuk dat HEX op sommige scholen gewoon op de literatuurlijst staat.’

Tussen de eerste editie van HEX uit 2013 en je nieuwe boek Echo zit zes jaar. Je hebt de tijd genomen?

‘Ik heb best wel moeite gehad met de druk die het internationale succes van HEX met zich meebracht. In de eerste plaats praktisch. Mijn wereldtournee was bijzonder en fantastisch om mee te maken, maar leidt ook af van het schrijven. En in de tweede plaats ook mentaal, als jouw boek ineens de hemel in wordt geprezen, dan legt dat een druk op het vervolg. Daarbij ben ik iemand die niet steeds hetzelfde trucje wil herhalen. In mijn vrije tijd ben ik een fervent bergbeklimmer. Als ik de top van een berg heb bereikt, kijk ik altijd naar de volgende. Zo pak ik alles in mijn leven aan. Ik wil altijd nog hogerop.’

Voor je nieuwe boek Echo put je veel inspiratie uit die hobby. Wat maakt de wereld van de bergsport zo geschikt als setting voor een spannend verhaal?

‘Twee zaken. Ten eerste voel je je bijzonder klein wanneer je aan de voet van zo’n enorme berg staat. Het is bijna alsof je het leven in zo’n berg kunt voelen, de een bijna warm en lief, de ander haast vijandig. Ten tweede brengt de bergsport risico’s met zich mee. Het is een extreme sport en zeker voor buitenstaanders kan het een vraag zijn waarom je die risico’s opzoekt. We kennen allemaal de verhalen van bergsporters die omkomen en stuk voor stuk zijn het lugubere eindes. Voor Echo heb ik inspiratie geput uit de verhalen dat omgekomen bergsporters vaak worden teruggevonden zonder ogen. De verklaring dat vogels de lichamen eerder vinden dan reddingswerkers en zich tegoed doen aan de ogen heeft bij dorpsbewoners tot een mythe geleid. Wanneer de ziel zich door de oogkassen een weg naar buiten zoekt en het lichaam achterlaat, is al wat overblijft een leeg lichaam, een kwade echo van wat eens een mensenleven was.’

Waarom moeten lezers die weinig ophebben met horror toch jouw boek lezen?

‘Mijn werk valt meer in de categorie thriller dan horror. Daarbij is het veel meer dan alleen een spannend verhaal. Het is gelaagder, enerzijds is daar de actie en gebeurt er ontzettend veel. Anderzijds roept het ook intieme en confronteerde vragen op. Vergelijk het met Game of Thrones, veel fans zijn vergeten dat ze naar een fantasy-serie kijken. Je ziet dat soort cross-overs van genres steeds meer. De hokjes vervagen. En dat is iets wat ik alleen maar toejuich.’

CV Thomas Olde Heuvelt (35)

Debuut

Thomas Olde Heuvelt debuteerde in 2002 met zijn horrorroman De Onvoorziene. Het manuscript voor deze roman schreef hij al op 16-jarige leeftijd.

Award

In 2015 won Olde Heuvelt de prestigieuze HUGO Award voor zijn roman The Day the Earth Turned Upside Down. De prijs, onder meer gewonnen door Harry Potter-schrijf-ster J.K Rowling, werd daarmee voor het eerst gewonnen door een auteur van een vertaald verhaal.

Wereldwijd

Na het internationale succes van HEX ondernam Olde Heuvelt in 2018 een promotietournee. Die bracht hem in onder andere Brazilië, China, Oekraïne en Frankrijk. Warner Brothers werkt inmiddels aan een tv-serie.