De computernerd die kartelbaas werd

Hoe zou het leven van Paul Le Roux eruit hebben gezien als hij dat ene telefoontje niet had opgenomen? Zou hij nog steeds de grootste en meest onbekende cybercrimineel aller tijden zijn, alleen dan levend in vrijheid in plaats van zijn vonnis afwachtend in een Amerikaanse cel?

Maar hij neemt het telefoontje wel op. De beller is Felix Klaussen, een Duitser die in de organisatie van Paul Le Roux bekend is onder zijn alias Jack Anderson. ‘Jack’ leeft dan al ruim een jaar in onmin met zijn voormalige baas. Die verdacht Jack ervan geld van hem te stelen en had plannen om hem uit de weg te ruimen. De Duitser kreeg lucht van die plannen en koos eieren voor zijn geld. Hij zocht contact met de CIA en beloofde de Amerikanen bergen vol informatie over de organisatie van Le Roux. Telefoonnummers, e-mailadressen, namen. Maar de CIA vond het te mager.

Een paar maanden later, als hij met zijn verloofde in Dubai is, wordt Jack gebeld door de Drugs Enforcement Agency. Ze zijn bezig met een onderzoek naar Paul Le Roux. Wat heet, het onderzoek loopt al vijf jaar. De Amerikanen willen geen informatie van Jack. Ze willen een undercoveroperatie met hem bespreken. De DEA wil Le Roux in de val lokken en daar hebben ze Jacks hulp voor nodig.

Zittend op de trap voor de federale rechtbank in Manhattan belt Jack zijn voormalige werkgever op. Het verbaast hem dat hij geen enkele argwaan heeft, zo kent hij zijn oude baas niet. Ze hebben elkaar al meer dan een jaar niet gesproken en zijn niet bepaald als vrienden uit elkaar gegaan. Jack vertelt dat hij in de drugshandel is gegaan en een zakelijk voorstel wil bespreken. Een kartel uit Colombia wil dat Paul Le Roux een methlab voor hen bouwt, in Liberia. Hij moet de chemicaliën, het lab, de recepturen en een chemicus regelen. In ruil daarvoor krijgt hij honderd kilo cocaïne voor elke honderd kilo meth die het lab produceert. Le Roux hapt. De twee spreken af om in Liberia de verdere details van de deal af te handelen met Pepe, de afgevaardigde van het kartel.

Natuurtalent

Op 24 december 1972 wordt in het Lady Rod-well-ziekenhuis in Bulawayo, Rhodesië een blank baby’tje geboren met een treurige geboorteakte. Naam: onbekend. Moeder: onbekend. Vader: onbekend. Een echtpaar uit Mashava, een stad waar iedereen in of bij de asbestmijnen werkt, adopteert hem als hij twee maanden oud is. Zij geven hem zijn eerste echte naam: Paul Caulder Le Roux. Hij groeit op in een warm, liefdevol gezin. Maar de adoptie houden zijn ouders geheim.

Als Robert Mugabe in de jaren 80 de macht overneemt en Rhodesië verandert in Zimbabwe, is het land geen veilige plek meer voor de blanke minderheid. Het gezin vertrekt in 1984 naar Zuid-Afrika, ook om Paul de kans te geven naar een goede school te gaan. De familie vestigt zich in Krugersdorp, wederom een mijnbouwstadje. Het eigen bedrijf dat zijn vader is begonnen, floreert en al snel leeft het gezin in weelde.

Op school wordt Paul gezien als een knappe jongen die goede cijfers haalt, maar ook als niet al te sociaal. Sport interesseert hem niet en hij weigert Afrikaans te leren, ook al is het een verplicht vak. Op zijn zestiende gaat hij definitief van school af. Wat hem wel interesseert, zijn computers. Zijn eerste heeft hij van zijn vader gekregen, als beloning voor het wassen van de auto. Hij schrijft zich in voor een cursus programmeren en blijkt een natuurtalent. De eenjarige opleiding rondt hij af in twee maanden.

Op zijn zeventiende besluit Paul Zuid-Afrika te verlaten. Acht maanden later emigreert hij naar het Verenigd Koninkrijk. Hij vindt er werk als computerprogrammeur en in 1994 wordt hij verliefd op de Australische Michelle. Hij trekt met zijn grote liefde naar haar geboorteland, maar het huwelijk houdt geen stand: ze scheiden in 1999.

HIJ RAADT ZIJN VROUW AF OM VASTGOED TE KOPEN IN NEDERLAND, OMDAT DAT GEMAKKELIJK IN BESLAG KAN WORDEN GENOMEN MOCHT HIJ WORDEN GEARRESTEERD

Paul is dan al een paar jaar fanatiek aan het posten in diverse Usenet-groepen. Hij mengt zich op microniveau in discussies over encryptie, maar staat ook bekend om zijn beledigende tirades en racistische uitlatingen. Hij post over de encryptiesoftware die hij heeft geschreven waarmee je je hele harde schijf kunt versleutelen. E4M noemt hij het, Encryption for the Masses. Hij gooit het in december 1998 online, gratis en met de open source-broncode erbij. Door digitale datavergaring van overheden komen onze burgerrechten in het gedrang, schrijft hij erbij. Encryptie is nodig om die rechten te beschermen.

Handel in viagrapillen

Na de scheiding emigreert Le Roux weer, eerst naar Hongkong en niet veel later Rotterdam. Daar trouwt hij opnieuw, nu met de Nederlandse Lilian Cheung Yuen Pui uit Curaçao. Kort daarna krijgen ze een zoontje. Ze worstelen om de eindjes aan elkaar te knopen. Paul rijdt rond in een gammele bak en ze wonen met de baby in een piepklein appartement. Zijn eigen bedrijf gaat failliet en ook pogingen om in Canada en Roemenië een online casino van de grond te krijgen, mislukken. In 2002 begint hij op Usenet rond te vragen naar betaalde programmeerklussen. Als hij datzelfde jaar naar Zimbabwe reist om een kopie van zijn geboorteakte te halen, komt hij eindelijk achter het grote familiegeheim. Een oom en tante kunnen niet meer anders dan hem vertellen over de adoptie. De biecht stort Paul in een diepe persoonlijke crisis. Twee jaar later maakt Le Roux een enorme klapper die de basis zal gaan vormen van zijn latere imperium. Hij stort zich op het online verkopen van medicijnen op recept: pijnstillers, spierverslappers, viagrapillen. RX Limited, zoals zijn bedrijf heet, opereert in een grijs gebied. Klanten vullen online een vragenlijst in over hun medische verleden en symptomen en bestellen vervolgens hun gewenste medicijnen. De vragenlijsten gaan naar artsen in de VS, die op hun beurt – en zonder de patiënt ooit te hebben onderzocht – een recept uitschrijven. De apotheker verzendt de medicijnen uiteindelijk naar de klant. Zowel de arts als de apotheker krijgt hiervoor een commissie. Het loopt als een tierelier: volgens de Amerikaanse belastingdienst had het bedrijf alleen al in 2005 zo’n 1,5 miljoen dollar aan belasting moeten betalen.

PAUL LE ROUX WERFT KLANDIZIE OP EEN MANIER DIE INMIDDELS HOPELOOS OUDERWETS AANVOELT, MAAR IN 2004 NOG PRIMA WERKT: VIA SPAMMAIL

RX Limited werft klandizie op een manier die inmiddels hopeloos ouderwets aanvoelt, maar in 2004 nog prima werkt: via spammail. Om spamfilters te omzeilen moet Le Roux zoveel nieuwe domeinnamen bijkopen, dat hij een bedrijf begint dat zelf domeinnamen verkoopt. Om klantenvragen af te handelen en de bestellingen te checken, opent Le Roux in 2005 een callcenter in Jeruzalem. Medewerkers krijgen te horen dat ze Amerikaans klinkende namen moeten aannemen en de klanten vertellen dat ze zijn gevestigd in Utah. Het bedrijf groeit zo hard dat hij nog een callcenter opent, ditmaal in Tel Aviv. Niet veel later wijkt hij uit naar de Filipijnen, waar hij nieuwe callcenters opent in Manilla. De Israëlische expats die hij inhuurt krijgen een mooi appartement (al moeten ze van de baas wel vaak verhuizen) en een dik salaris. Na vijf jaar heeft RX Limited minstens tien callcenters, met gezamenlijk duizend mensen in dienst.

Goud en diamanten

Een harde klap voor het bedrijf van Le Roux komt als de Amerikaanse overheid in 2011 bepaalt dat de spierverslapper Soma – een van de bestlopende producten van RX Limited – niet langer over staatsgrenzen mag worden vervoerd. RX Limited verliest een derde van zijn omzet en moet een aantal van zijn callcenters sluiten. Om aan de bestellingen van zijn Amerikaanse klanten te kunnen blijven voldoen, begint Le Roux de medicijnen vanuit Mexico over de grens te smokkelen. Hoewel nog steeds getrouwd met de Nederlandse Lilian, ontmoet hij op de Filipijnen Cindy Cayanan, met wie hij ook een kind krijgt. Ze wonen met z’n drieën in een dure gated community in Manilla. Inmiddels houdt Le Roux zich allang niet meer met medicijnen alleen bezig. De mensenschuwe computerprogrammeur uit Zuid- Afrika heeft zich ontpopt tot kartelbaas, de moederspin in een wereldwijd web van cocaïnetransporten, wapenhandel en methlabs. Manilla is zijn thuisbasis, maar Hongkong is het kloppende financiële hart van Le Roux’ organisatie. Van zijn winsten koopt hij staven goud en diamanten, die hij bewaart in diverse huizen die hij bezit in de stad. Die worden allemaal bewaakt door Israëlische ex-commando’s die hij aan de lopende band rekruteert. Vanuit Hongkong worden de diamanten en het goud uiteindelijk per boot of privévliegtuig naar Manilla gebracht. Ook de betalingen aan de callcenters en leveranciers worden gedaan vanuit Hongkong en ook talloze lege vennootschappen van Le Roux staan in deze stad geregistreerd.

De DEA start in 2007 een onderzoek naar de enorme hoeveelheid pijnstillers en andere medicijnen die de Amerikaanse zwarte markt overspoelen. In een woud aan spreadsheets zien ze langzaam de contouren van een patroon. Een account van Federal Express wordt gebruikt door veertig apothekers kriskras door het land om wekelijks duizenden medicijnen te versturen. Het account staat op naam van en wordt betaald door RX Limited.

Zeven moorden

Tussen de telefoonnummers en e-mailadressen die ze vinden bij Fedex, is er eentje die direct de aandacht trekt: een mobiel nummer uit Manilla, op naam van ene Paul Le Roux. Ze pluizen de telefoongegevens van de laatste dertig dagen uit en ontdekken iets merkwaardigs. Waarom zou een apotheker bellen naar Ghana, Congo, de Filipijnen, Brazilië en Somalië? Dan komt er een tip uit Hongkong. Een bankmedewerker meldt een serie verdachte transacties naar een stuk of tien apotheken in de VS. De namen van de apotheken matchen met die op de Fedex-lijst.

Toch weet Le Roux de DEA telkens een stap voor te blijven. Pas vijf jaar na de start van het onderzoek weten ze het net rond hem langzaam te sluiten. Het is 2012 en in Manilla is het Le Roux te heet onder de voeten geworden. Hij is neergestreken in Rio de Janeiro. De telefoontaps die de DEA heeft geplaatst, leveren gouden informatie. Ze horen hem bellen met zijn Nederlandse vrouw. Hij raadt haar af om vastgoed te kopen in Nederland, omdat dat gemakkelijk in beslag kan worden genomen mocht hij worden gearresteerd.

Dankzij de telefoontaps leert de DEA ook dat Le Roux bezig is met het organiseren van twee drugstransporten per jacht, eentje naar de Filipijnen en de ander naar Australië. Na vijf jaar onderzoek is dit voor het eerst dat ze horen van zijn betrokkenheid bij drugshandel. Dit is voor de Amerikanen het moment om contact op te nemen met Felix Klaussen, alias Jack Anderson. De operatie loopt gesmeerd. De hotelkamer in Monrovia zit vol met af luisterapparatuur en verborgen camera’s. Ook Jack en Pepe, de undercoveragent die de rol van de Colombiaanse kartelafgevaardigde speelt, dragen allebei een horloge met camera. Na het bespreken van alle details van de deal, schudt Le Roux de twee mannen de hand en trekt hij de deur achter zich dicht. Beneden in de lobby wordt hij gearresteerd door de Liberiaanse politie en afgevoerd in een busje. Het smeergeld dat hij de agenten aanbiedt, mag niet baten. Le Roux wordt op 26 september 2012 overgedragen aan de DEA.

In het vliegtuig richting de VS belooft hij meteen volledige medewerking. Het spel is uit en dat weet hij. Het enige wat hij nu nog wil, is de doodstraf ontlopen. Een dag na zijn aankomst in Amerika gooit hij het daarom op een akkoordje met het OM. In ruil voor een bekentenis van zijn illegale handel in medicijnen en zijn poging om drugs de VS in te smokkelen, wil hij immuniteit van vervolging voor de zwaardere misdrijven die hij eventueel in een later stadium mocht bekennen. Na het ondertekenen van de overeenkomst bekent hij direct betrokken te zijn geweest bij zeven moorden; ofwel als opdrachtgever, ofwel als participant. Paul Le Roux zit momenteel in de gevangenis in afwachting van zijn definitieve vonnis.