We worden genept!

‘Een deelneemster werd vanuit de productie aangespoord om lekker naakt te gaan staan douchen.’

Vies luchtje aan het orkest van Nederland (RTL4)

In 2014 werd eenmalig het door Tuvalu Media geproduceerde tv-programma Het Orkest van Nederland uitgezonden op RTL 4. Dit was een talentenjacht waarin werd gezocht naar de beste klassieke muzikanten. Het doel was een uniek 65-koppig orkest te vormen dat toeleefde naar een groots optreden op 22 december 2014 in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam. De kanshebbers voor een plekje in het orkest moesten eerst auditie doen voor een professionele jury, bestaande uit mezzosopraan Tania Kross, violiste Simone Lamsma, dj/muziekproducer Ronald Molendijk, dirigent/violist Jan Willem de Vriend en toppianist Wibi Soerjadi. Het tv-programma volgde de kandidaten bij hun voorbereidingen, de audities en de masterclasses in de aanloop naar de halve finale. Aan het einde moest een vakjury uitmaken welke muzikanten het orkest van Nederland zouden gaan vormen. De presentatie was in handen van Martijn Krabbé en Dominic Seldis. Ons is ter ore gekomen dat het ook bij deze talentenjacht in 2014 niet helemaal fris is verlopen achter de schermen. We bellen daarover met trompettiste Melissa Venema (25), die bevestigt dat er het een en ander rammelde aan de show: ‘Ik ben door RTL gevraagd om aan het programma mee te doen, want ze hadden te weinig trompettisten. Het was eigenlijk bedoeld voor amateurs, maar dat ben ik niet. RTL wilde me best betalen als ik mee zou doen, maar ik heb gewoon meegedaan. Ik zou sowieso door de eerste ronde komen omdat ik geen amateur meer ben. Dat is maar goed ook, want ik hou helemaal niet van talentenjachten op tv. Ik vind het altijd heel oneerlijk gaan en het is meestal doorgestoken kaart. Ik denk dat de mensen die tv- programma’s maken, heel veel invloed hebben op wie er wint. En als ze het publiek laten stemmen, wordt er door de kijkers vaak gekozen voor iemand die níet het meeste talent heeft, maar aan wie bijvoorbeeld een zielig verhaal kleeft. Bij klassieke concoursen heb ik vaak vriendjespolitiek meegemaakt; dat de ouders van deelnemers de juryleden kennen bijvoorbeeld. Dat is niet eerlijk.’

We hadden vernomen dat er ook iets niet deugde aan de opvallende wending dat Venema direct na haar eerste auditie een plek kreeg op de zogenaamde Gouden Stoel. Wibi Soerjadi sprong direct op en leek daardoor te verhinderen dat de rest van de jury ook maar enig commentaar kon geven. Deze situatie was niet toevallig of puur gebaseerd op Venema’s performance, zo leren we van haarzelf: ‘Ik kreeg het gouden ticket van Wibi. Wibi en ik geven heel veel concerten samen. We kenden elkaar dus al een beetje,’ zegt Venema met gevoel voor understatement. Hoewel ze aangeeft dat de overige juryleden ook moesten oordelen over haar prestaties, kleeft er natuurlijk een vies luchtje aan de manier waarop de overigens zeer getalenteerde trompettiste doormocht naar de volgende ronde, waardoor ze meteen zeker was van een plek in het nieuw te vormen Orkest van Nederland. De nietsvermoedende kijker werd immers voorgehouden dat het om een spannende, open auditie ging en wist niet dat Melissa Venema het orkest bij voorbaat sowieso al zou gaan halen.

De kijker misleid in De Bus (SBS6)

Het eerste seizoen van De Bus, een variant op de succesvolle realityshow Big Brother en ook gemaakt door John de Mol Produkties, was in 2000 te zien bij SBS6. Aan boord van een luxe dubbeldekker bevonden zich elf totaal verschillende passagiers die gedurende zestien weken met elkaar moesten leven. Al gauw ontstonden er problemen rond het programma vanwege ruzies en agressief gedrag van met name de Bosnische ‘Sjekkie’. Toen de productie erachter kwam dat deelnemer Jop Nieuwenhuizen (nu 43) een strafblad zou hebben wegens mishandeling en dit verzwegen had voor de programmamakers tijdens het antecedentenonderzoek, moest hij De Bus gedwongen verlaten.

Aan Nieuwe Revu vertelt horecaondernemer Nieuwenhuizen nu, 20 jaar na dato: ‘Het was onterecht, ik had helemaal geen strafblad. Het was een aantekening; ik had voor mijn 18de een taakstraf gehad via Bureau Halt. Dat was voor het programma een reden om me eruit te knikkeren. Dat is achteraf nog een hele rel geworden, die in mijn voordeel is afgelopen. Wat de kijker verder niet zag, waren mijn vrijpartijen met mededeelneemster Antonette, die mijn vriendinnetje was geworden in het programma. Ons eerste avontuurtje speelde zich af ónder de dekens en dat was uitgezonden voor heel Nederland. Op dat tijdstip keken er ook kinderen, dus dat mocht helemaal niet. Ik ontdekte bovendien dat wanneer we bóven de dekens aan het seksen waren, dat de camera’s dan gauw de kop lieten hangen: het zou toch niet worden uitgezonden, want het was pure porno en de uitzendingen van De Bus waren op de vroege avond! Ik zorgde er dus voor dat elke vrijpartij tussen ons zich volledig naakt en volop in beeld afspeelde, haha! Ook mochten we af en toe via een zogenaamde uitbraak even de buitenwereld in. Ik tapete dan drankflessen aan mijn benen en smokkelde die de wc van De Bus binnen. Alle deelnemers die even naar het toilet gingen, kwamen kneiter lam terug in De Bus. En niemand van de productie begreep hoe we zo dronken kwamen. Nee, de kijker heeft lang niet alles gezien. De programmamakers besloten een erotiekcensuur toe te passen en in ons geval waren het dus ook de deelnemers die de boel besodemieterden.’

Jops toenmalige vriendinnetje Antonette Sterrenburg zou de winnares worden van De Bus en streek het prijzengeld van 1 miljoen euro bruto op.

Popstars (SBS6) & Idols (RTL 4): wat de kijker niet zag

Talentenjachten en realityseries: het blijken broeinesten van gesjoemel en manipulatie. Naast de genoemde voorbeelden, blijkt ook bij tal van andere, soortgelijke shows dat dingen niet allemaal verlopen zoals de kijker denkt. Aan de talentenjacht Popstars deed in 2008 de nogal corpulente zangeres Rebecca Schouw mee. Ze woog toen 150 kilo en hoewel ze aardig kon zingen, werd achter de schermen al bekokstoofd dat ze eruit zou moeten vliegen omdat ze met dit uiterlijk nooit een carrière in de showbizz zou kunnen halen.

Inderdaad werd de zingende dikkerd uit het programma geknikkerd. Maurice Wijnen, die samen met Henkjan Smits en Patricia Paay de jury van het programma vormde, beïnvloedde het stemmen van de kijkers de avond voorafgaand aan de beslissende uitzending door te zeggen: ‘Ik zie geen popgroepje met Rebecca, wel met Floor en Déon, maar de kijker beslist. Maar ik hoop ook dat de kijker begrijpt waarom we zeggen wat we zeggen.’

Ook bij de populaire reeks talentenjachten van Idols zag de kijker lang niet alles. Nieuwe Revu spreekt finalist Marlies Schuitemaker (39) die in 2004 de vierde plek behaalde in Idols 2 (winnaar Boris Titulaer). ‘Natuurlijk zijn de uitzendingen altijd anders dan hoe het écht was. De kijker ziet vaak niet hoe het er echt aan toegaat. Als deelnemer moest je bijvoorbeeld uit een lijst een liedje kiezen voor een bepaalde ronde, maar je moest óók je tweede favoriete liedje doorgeven. Het ging bij mij een keer zo, dat Boris het liedje van mijn eerste keuze al had gekozen en Maud Mulder mijn tweede keuze al had gereserveerd. Ik moest dan een alternatief kiezen, een derde keus, maar er moest wel een filmpje worden opgenomen waarin ik mijn keuze motiveerde. Ik kan nogal recalcitrant zijn en zei gewoon op camera dat dit lied helaas mijn derde keus was, omdat Boris en Maud mijn favorieten al hadden gekozen. Maar dat mocht ik zo niet zeggen, ik moest leuk doen en een opgewekte motivatie verzinnen. Dan verzon ik maar dat ik het liedje vroeger met mijn ouders zong tijdens het afwassen. Ik mocht niet eerlijk vertellen dat ik eigenlijk andere liedjes wilde kiezen. Het lullige is dat je achteraf niet mag klagen dat het uitgevoerde liedje mij niet zo lag; ik had immers in het filmpje gezegd dat ik hetzelfhaduitgekozen?Indiezinwordtzo’n programma als Idols dus wel gestuurd. Misschien daarom ook stom dat ik in 2013 ook aan The Voice of Holland heb meegedaan. Bij die deelname was ik helemáál niet verbaasd dat ik niet doorging! Ook dat had te maken met hoe het er achter de schermen aan toeging. Ik had duidelijk in mijn hoofd hoe ik mijn liedje, 50 Ways To Say Goodbye van Train, wilde doen. Ik wist dat het maar 2 minuten mocht duren, dus ik had daar speciaal muziek voor laten maken. Maar de productie wilde het anders: alleen een coupletje en refreintje. Dat bleek later te kort, waarna ze besloten dat ik drie keer dat vermaledijde refrein moest zingen, waar geen reet aan was! Toen legde ik me er al bij neer: ik ga zéker niet door. Terwijl ik in mijn versie veel meer dynamiek en gevoel had kunnen leggen. Doordat de productie bepaalde dat ik het anders moest zingen, was ik voor mijn gevoel kansloos. Ik ging dus ook inderdaad niet door, niemand draaide z’n stoel voor me om in de blind auditions.’

Onfrisse zaken bij De Gouden Kooi (Tien, RTL 5)

Over De Gouden Kooi, de realitysoap die liep van oktober 2006 tot mei 2008, werd destijds al beweerd dat het programma achter de schermen zou worden aangestuurd door de productiecrew. De bewoners zouden zijn gecoacht door de redactie en de regels zouden telkens zijn veranderd als dat op dat moment beter uitkwam. Het programma draaide om een groep kandidaten die langdurig in een luxe villa werd opgesloten. Deelnemers konden afvallen doordat ze werden weggepest, om een persoonlijke reden, of doordat ze werden weggestemd door hun medespelers of door het publiek. De laatst overgebleven kandidaat kon de villa winnen en minimaal 1 miljoen euro.

De uiteindelijke winnaar Jaap Amesz, bekend geworden als Terror Jaap, won 1,3 miljoen euro maar kreeg de villa toch niet. Jaap houdt zijn lippen stijf op elkaar als Revu hem vraagt of het er allemaal eerlijk aan toeging in het programma: ‘Ik heb voor geheimhouding getekend.’

Andere bekende deelnemers waren onder andere Huub van Ballegooy, die in De Gouden Kooi trouwde met deelneemster Claire Recourt en een baby met haar kreeg. Ook bewoners Dennis Bax en Nadia Schekermans kregen een kind; geen van de stellen is nog samen. Tijdens de looptijd kwam er uit alle hoeken kritiek op de gang van zaken van deze veelbesproken realitysoap; er werden zelfs Kamervragen gesteld vanwege het grove taalgebruik, de vele seks en het grensoverschrijdende onderlinge pestgedrag. Deelneemster Ilona Monsanto (58) verliet het programma na zes maanden om die reden; ze wilde vanwege haar carrière en partner niet geassocieerd worden met seks en scheldpartijen. Het vroegtijdig vertrek kostte haar de 10.000 euro borg die ze vooraf contractueel had afgesproken; ze moest van vrienden lenen om dat terug te kunnen betalen. ‘Maar dat had ik er graag voor over’, zo vertelt ze dertien jaar na dato. ‘Ik wilde de eer aan mezelf houden. Ik heb er geen spijt van, maar achteraf gezien had ik natuurlijk nooit mee moeten doen. Ik ben eruit gestapt omdat het me te ordinair werd. Iedereen dook met elkaar het bed in en ik had gewoon een partner thuis; ik hield niet van die sekstoestanden, ik deed dat gewoon niet. Ja, het is me weleens gevraagd om bepaalde dingen te doen. Iedereen werd ’s avonds of ’s nachts weleens naar achteren geroepen voor een speciaal gesprekje. Dan werd er weleens gezegd: als je het nou een beetje zó en zó speelt, wordt het wat spannender voor de kijkers. Dat is absoluut gezegd. Zeker weten. Dat zagen de kijkers dan niet, dat is zo. Maar het werd inderdaad wel gedaan, ja. Als de redactie het idee had dat ze jou als deelnemer wat konden sturen, zodat het smeuïger en smaakmakender werd voor tv, dan werd dat wel gedaan. En dat was niet van tevoren aangegeven!

Er waren echter mensen – onder wie ik – die daar niks mee deden. Ik wilde mezelf zijn. Er zijn dingen van me gevraagd die ik gewoon níet heb gedaan. Ik dacht van: ja, de groeten. Júllie hebben mij uitgekozen om wie ik ben, ik doe daar niet aan mee. Toen het me te plat werd, ben ik vertrokken. Ik weet nog dat de sexy blondine Amanda erin kwam en dat ze achter de schermen zeiden dat het extra druk werd op de livestreams als zij ging douchen. Ze werd vanuit de productie/ redactie aangespoord om “lekker naakt te gaan staan douchen” en zich dan ook om te draaien richting de camera’s, zodat het online nóg drukker zou worden. Dat was voor mij het moment om te besluiten dat ik eruit wilde. Ik vond het zó ordinair.’

Mes in de rug

Voor haar vertrek had Monsanto ook al het een en ander meegemaakt. Er werden haar soms verzoekjes gedaan tot bepaald gedrag of acties. ‘Ik kon goed opschieten met medebewoner Stephan, we werden goeie maatjes. De productie wilde graag dat ik bij hem in bed ging liggen:

“Dan kunnen jullie nog betere maatjes worden en dan wordt het wat closer allemaal.” Dat heb ik geweigerd. Ik zei: “Als anderen seks willen hebben, moeten ze dat lekker doen, maar ik zit hier voor andere doelen.” Toen het zover was dat er iemand uit gestemd moest worden, werden er allerlei spelletjes gespeeld. Ook achter de schermen. Mij werd beloofd dat ik vlieglessen zou krijgen als ik Stephan eruit zou stemmen. Ze wisten dat ik vlieglessen op mijn verlanglijstje had staan om graag een keer te doen. Ik wilde hem er niet uit hebben, want we waren vrienden geworden daar, maar ik had geluk. Zijn vrouw Debby was een paar dagen ervoor in de villa gekomen om aan te geven dat er thuis problemen waren; ze wilde dat hij eruit ging. Stephan deed daarna bij ons zijn zender af, wij ook, en hij fluisterde dat we hem eruit mochten gooien omdat er iets gaande was. Hoewel ze vrijwel alles kunnen horen en zien, wisten wij dit te bespreken zonder dat de productie het merkte. Ik heb Stephan er dus inderdaad uit gestemd. Kijkers spraken daar schande van en zeiden dat ik een mes in de rug van mijn maatje had gestoken, maar hij wilde het dus zelf graag. Dat was dus eigenlijk een soort opdracht van de makers van De Gouden Kooi. En ja, ik heb mijn vlieglessen gekregen. Ik heb in Lelystad leren vliegen.’

Tyra Banks

Na haar De Gouden Kooi-avontuur schreef Ilona Monsanto columns, die ze wilde bundelen. Dat ging niet door, zo vertelt ze: ‘Ik heb een boek geschreven over de perikelen in De Gouden Kooi, ik had het al helemaal af. Ik heb het toen ook keurig naar Talpa gestuurd, maar ik mocht het boek niet uitgeven omdat er dingen in stonden die zich achter de schermen hadden afgespeeld. John de Mol was niet blij met enkele passages. Het uitbrengen van het boek zou een boete van 50.000 euro betekenen. Ik werd enorm gedwarsboomd door Talpa. Ik vertelde bijvoorbeeld dat John de Mol boos de villa binnenstormde omdat we aan een bepaald spelletje niet mee wilden doen. Tegen mij riep hij dat ik me niet had opgegeven voor Lingo. We zaten er net vijf dagen en moesten elkaar punten geven, evenredig met hoe leuk we elkaar vonden. Daar hadden we geen trek in. De camera’s draaiden de andere kant op en John de Mol himself kwam binnen stampen. 

Hij zei dat hij ons watjes vond; misschien had hij daar wel gelijk in. Maar ik mocht er niet over schrijven. Ja, John de Mol bemoeide zich in het begin met het programma. Ik ben weleens achter de schermen geroepen met de mededeling dat ik wat olie op het vuur moest gooien. Maar daar zat ik daar niet voor. Ik wilde graag mijn eigen modellenbureau opstarten, dáárom deed ik mee. John de Mol vond dat een geweldig idee, het zou dan zoiets kunnen worden à la Tyra Banks, waarbij er allerlei mooie mensen in de villa zouden komen en fotografen, zodat iedereen kon meekijken. Maar op een gegeven moment werd ik achter de schermen geroepen en werd me gezegd dat ze hun huiswerk niet goed hadden gedaan. Want als ik uit het programma zou gaan, van wie zou dat modellenbureau dan zijn? Talpa zei: “Het is dan eigenlijk van ons, want wij betalen jou.” Voor dat soort overleggen werd ik dus ook naar achteren geroepen, wat de kijker niet zag. Uiteindelijk is dat hele plan geskipt, wat ik heel erg vond, want ik had een goede baan, manager van een medische kliniek in de P.C. Hooftstraat, ervoor opgezegd. Doordat ik zelf vertrok vóórdat mijn afgesproken volledige verblijfsjaar in het programma erop zat, kreeg ik mijn 10.000 euro borg niet terug. Dat was wel even slikken, want ik had het echt met moeite bij elkaar gespaard. Maar ik kwam eruit met trots en hoefde me nergens voor te schamen. Binnen twee weken had ik een nieuwe baan, uiteindelijk is het goed voor me afgelopen.’