‘Ik heb medelijden met de huidige spitsen’

‘Het is gewoon belachelijk hoe we de competitie vermoord hebben.’

Ben je ook zo blij dat het weer begint?

‘Doel je op de competitie?’

Nou nee, eigenlijk op Veronica Inside...

‘Haha. Die Televizier-Ring was nog maar het begin, ze beginnen nu wel heel erg in de buurt van de Oscars te komen. En dan al die overspannen reacties. Het stond op een gegeven moment zelfs groot op de voorpagina van het AD. Met een formaat foto erbij alsof het kabinet gevallen was. Ik geloof dat we het aan John de Mol te danken hebben dat het programma nog bestaat. Wat een komedie allemaal. Nederland gelooft niet alles.’

Gelukkig hebben we de eredivisie nog om naar te kijken. Het waren zes lange maanden.

‘Zeg dat. En dat had volgens mij niet gehoeven. Er zit nog wel wat wrevel bij mij over de afhandeling van vorig seizoen. Eigenlijk is het gewoon belachelijk hoe we de competitie vermoord hebben. Het werd in één klap afgekapt, zonder dat er serieus is gekeken naar alternatieven. Als ze wat langer hadden gewacht, waren er nog wat meer opties geweest. Ja, ook de boel stilleggen, maar dat had altijd nog gekund. Uitspelen had in ieder geval een hoop problemen voorkomen, in ieder geval een paar rechtszaken. AZ, Utrecht, Cambuur, De Graafschap, ze voelden zich allemaal bekocht. En terecht.’

Proefde je daarbij ook te weinig daadkracht van de KNVB? Legde de bond zich niet te snel neer bij het in hun ogen onvermijdelijke?

‘De KNVB werd ingehaald door de clubs zelf. Met name Ajax heeft daarin een dubieuze rol gespeeld. Die trokken al voordat er sprake was van enige discussie de stekker eruit.’

Omdat ze op dat moment bovenaan stonden? Of is dat te vilein gedacht?

‘Nou, laat ik het zo zeggen: het werd ze op deze manier wel een stuk makkelijker gemaakt. In de topsport worden zulke stappen niet spontaan bedacht. Ze trokken als eerste de mond open en kregen daarna totaal geen tegengas meer. Meteen werd de competitie afgeblazen en naar september verplaatst. Waarmee je alle deuren dichtgooide.’

De opstelling van de regering speelde ook een rol.

‘De regering rangschikte het profvoetbal voor het gemak maar even onder de evenementenbranche, terwijl het gewoon een eigen bedrijfstak is. Kijk, Marco Borsato in een lege Kuip of Lowlands zonder festivalgangers, dat werkt niet. Maar in een lege Kuip kun je prima voetballen, hoor. In die zin had de KNVB wel wat meer druk kunnen uitoefenen. Dat een wedstrijd van Feyenoord iets anders is dan een concert. De competitie had gewoon afgemaakt kunnen worden.’

Maar publieksloos voetbal is toch ook niet alles. Alsof je naar trainingspotjes zit te kijken.

‘Ideaal is het niet, maar het is tenminste wat. Op deze manier kan de verstokte supporter toch z’n club blijven volgen. Op afstand weliswaar, maar toch. Uiteindelijk went het. Ook voor spelers. En voor voetballers met Kuip-vrees is het zelfs ideaal. Die angst is door corona totaal weggevaagd. Ook voor spelers die op de trainingen uitblinken en nooit tijdens wedstrijden. Pak je moment.’

De arbiters zijn de grote winnaars. Ook omdat voetballers zich nu niet meer zo aanstellerig gedragen. Ik zie bijna geen theater meer. Heel verfrissend

Bij Beek Vooruit ben je ook wel gewend om zonder publiek te spelen, toch?

‘Ha ja, en wat dacht je van vroeger bij RBC? Je voetbalt in eerste instantie niet voor publiek, maar omdat je lol hebt in het spelletje. Die intrinsieke motivatie moet je hebben. Dat er op een gegeven moment meer dan anderhalve man en een paardenkop naar jou komt kijken, is mooi meegenomen, maar mag nooit de drijfveer zijn.’

Beek Vooruit, of toch langzaam achteruit?

‘Ja, langzaam achteruit. Maar een vrije trapje op z’n tijd wil er nog weleens in vliegen. Dat verleer je niet zo snel. In de verte heb ik nog wel wat weg van een voetballer. Als dat niet meer het geval is, dan kap ik ermee.’

Kon je het afgelopen half jaar wel zonder voetbal of heb je nieuwe hobby’s ontdekt? Hou je net als Ed de Goeij opeens van legpuzzels?

‘We hebben het geluk gehad dat het bijna constant mooi weer is geweest. Bij mijn huis heb ik een kunstgrasveld, maar dat was ietwat verpauperd; veel mos en onkruid. Dus heb ik online een hogedrukspuit besteld en dat veldje een beetje gefatsoeneerd. Dat zag er uiteindelijk pico bello uit. Van veld 4 werd het opeens weer het hoofdveld. Uiteindelijk besloot ik om er een tennisveld van te maken. Heb ik er officiële lijnen op laten zetten in plaats van tape dat steeds weer losschoot. Een mooi net erbij, en Wimbledon kon beginnen. Je moet wat in tijden van corona.’

Wat is het ergste dat je hebt meegemaakt in deze periode?

‘Ja, dat is de scheiding met Corine natuurlijk, na dertig jaar. Dat is wel even wennen. Nu ik alleenstaand ben, probeer ik een andere invulling te geven aan m’n leven. En dat valt niet mee, Corine deed bijna alles. Als er wat in en om het huis moest gebeuren, gaf ik de leveranciers haar nummer, dan kwam het allemaal in orde. Nu sta ik er alleen voor, best lastig. Gelukkig zijn we goed uit elkaar gegaan, dat geeft ook een positief signaal naar onze twee kinderen.’

En dan zat je ook nog lange tijd zonder uitlaatklep. In hoeverre heb je het voetbal gemist?

‘Nou ja, het is ook weer niet zaligmakend, natuurlijk. Zeker niet als je het afzet tegen een scheiding. Aan de andere kant was het jammer dat de verschillende competities werden afgebroken vlak voor de cruciale fase. Dat blijft toch de meest interessante periode van het jaar. Al de plannen, ook op analytisch gebied, vielen in duigen. Elk jaar was je in deze tijd wel ergens mee bezig, EK- of WK-eindrondes voor mannen of vrouwen, de eindfase van de Champions League, de ontknoping van de eredivisie, het viel allemaal weg. Ervoor in de plaats kwam een ongekende vrijheid. Normaal gesproken vier ik vakantie in stukjes, nu over een lange periode. Dat is ook weleens lekker. Ik heb nu veel tijd met vrienden doorgebracht. En de binnenkant van m’n huis laten opknappen.’

En af en toe een blik geworpen op competities die wel weer hervat werden.

‘Ja, ik heb half mei het allereerste duel in de Bundesliga wel weer gezien: Dortmund-Schalke. Toen had je twee kanalen, een met het originele geluid en een met gekunsteld stadiongeluid. Ik heb voor het eerste gekozen omdat je dan dingen hoort die normaal gesproken opgaan in het stadiontumult. Aanwijzingen van spelers en trainers, best interessant. Alleen je spanningsboog verflauwt snel, je bent veel sneller afgeleid. Door de reuring in zo’n stadion blijf je meer geboeid, de focus blijft. Sfeer is toch een heel bepalende factor.’

Nu hadden vooral de uitspelende ploegen er baat bij.

‘Zo! Ik zat altijd weer te kijken naar het rijtje uitslagen. Geweldig. Al dat thuisvoordeel valt gewoon weg. En hoe blij denk je dat de scheidsrechters zijn en hun assistenten? Die hebben de tijd van hun leven, zonder die rare fans die in hun nek hijgen. Het is wel even een verschil: vlaggen met of zonder een doorgesnoven supporter in je nek. Of dat er iets net langs je hoofd vliegt. Scheidsrechters durven nu gewoon weer een strafschop te geven aan de uitspelende ploeg zonder dat mensen meteen gaan roepen dat hun moeders hoeren zijn. Nee, de arbiters zijn de grote winnaars. Ook omdat voetballers zich nu niet meer zo aanstellerig overdreven gedragen. Ik zie bijna geen theater meer. Ze komen ook veel minder in opstand tegen arbitrale beslissingen. Opeens wordt er op een respectvolle manier gediscussieerd. Heel verfrissend. Het kan dus allemaal wel.’

Maar op deze manier moeten we afscheid gaan nemen van de zogenaamde publieksspelers.

‘Die heb je in soorten en maten, natuurlijk. Je hebt de harde werkers die opgejut worden door het publiek en dan zich wezenloos rennen en tackelen, die gaan het zwaar krijgen. De pure voetballers blijven overeind.’

Valt een leeg stadion niet te prefereren boven een deels gevuld stadion? Zo’n tribune met een paar plukjes mensen erop ziet er toch niet uit? En dan mogen ze van de premier ook niet zingen of juichen, maar alleen ‘hup’ fluisteren.

‘Dat was ook geen sterk optreden van Rutte. Daar plaatste Lilian Marijnissen terecht wat kanttekeningen bij. Dat dat bij Feyenoord toch echt niet zou gaan werken. Toen zei ie heel kinderachtig: “Dit zijn de regels. Het is dit of anders niks.” Maar heel simpel: dit valt toch niet te handhaven? Wat willen ze doen dan, De Kuip ontruimen als iemand een liedje zingt? En zie je de F-side al voor je bij Ajax? Dat ze keurig en stil op afstand van elkaar gaan staan? Normaal gesproken ga je met je maten naar het voetbal, ik ken niemand die alleen naar een stadion gaat. Het is ook een sociaal gebeuren, hè? NAC heeft meer dan 10.000 seizoenkaarten verkocht. Hoe gaan ze dat dan doen? Dan mag de een naar een potje tegen Jong Utrecht en een ander naar NAC-De Graafschap? Nee, ik ben bang dat op deze manier de mensen veel minder plezier gaan beleven aan het voetbal. Maar ja, wat is het alternatief ? Het is dit of niks.’

Kon je je in deze onwezenlijke situatie een beetje voorbereiden op je rol als analyticus? Bij FOX Sports kwamen de heren bijna klaar van vreugde toen ze het weer over de linksback van Emmen mochten hebben.

‘Ik begrijp het natuurlijk wel, iedereen smachtte weer naar voetbal. En zo’n sportzender moet ook weer abonnementen verkopen. Dus worden er hele programma’s gebouwd rond wat wankele oefenduels van ploegen die amper weer in het ritme zaten na een lange periode van stilstand. Wat moet je daar allemaal over zeggen? Het was soms zo over de top dat sommige presentators en analytici nu alweer toe zijn aan vakantie. Wat dat betreft ben ik blij dat ik bij de NOS zit. We zijn eind augustus weer begonnen in de aanloop naar de eerste interlands van Oranje.’

Laten we de eredivisie even onder de loep nemen. De terugkeer van Arjen Robben, verheug je je daarop? Je eigen rentrees bij zowel NAC als Feyenoord verliepen niet al te succesvol.

‘Mijn laatste jaren waren niet de meest succesvolle, maar het was wel meteen een goede reden om ermee te stoppen. Nee, niet eerder, dat is me vaak gevraagd, maar ik vind eigenlijk dat je door moet gaan tot je erbij neervalt. Als ik de laatste jaren succes had gehad, was ik gewoon doorgegaan. Voor Arjen hoop ik dat het goed uitpakt. Tot aan de eerste speelminuut is het nog leuk en romantisch, maar daarna word je kritischer bekeken dan een ander. Ik hoop dat het niet gaat leiden tot een deceptie. Maar hoe dan ook, het blijft een goede gast met een echt voetbalhart. En het geeft weer wat sjeu aan de eredivisie.’

Valt er voor zo’n gedreven sportman als hij wel wat te halen bij FC Groningen? Kampioen zal ie er niet worden, hij degradeert niet, met een beetje mazzel kunnen ze zich mengen in de strijd om een ticket voor een of andere Europa League-voorronde.

‘Tja, hij zal zich toch gestreeld hebben gevoeld door de wens en de hunkering van oude liefde FC Groningen. Hij ging vaak kijken, was al betrokken. Ik denk dat ex-directeur Hans Nijland daar ook nog wel een grote rol in heeft gespeeld. Die was altijd heel close met de familie. Ze zullen erin zitten zo van: don’t worry, elke minuut is meegenomen. Alleen kan je dat naar elkaar toe wel uitspreken, de rest van Nederland zit met een iets ander verwachtingspatroon. Voetbaltechnisch maak ik me nul zorgen, maar ik hoop dat hij het fysiek volhoudt. Hij heeft een jaar bijna niks gedaan, en voelt zich daardoor fitter. Maar dat is natuurlijk een soort schijnfitheid. Kijk, Van Persie was ook niet okselfris toen hij bij Feyenoord kwam, maar hij heeft het toch ook niet onaardig gedaan. En het hoeft niet altijd een succesverhaal à la Cocu, Rijkaard of Kuijt te worden, dat zijn jongensboeken. Ze bestaan, maar die verhalen zijn zeldzaam.’

Wordt het jongensboek van AZ dit seizoen realiteit? Kunnen ze kampioen worden?

‘Het is nu of nooit voor AZ, maar dat ligt ook aan Ajax. Daar staat nu nog een hele goede selectie, maar stel dat er naast Van de Beek nog een paar spelers worden weggekocht, dan heb je opeens een andere situatie. Zeker als de vervangers niet meteen het gewenste niveau hebben.’

Maar stel dat Ajax Stengs en/of Boadu weghaalt bij AZ. Dan slaan ze twee vliegen in één klap: je versterkt jezelf en verzwakt de concurrent.

‘Dat is een mogelijkheid, maar dan moeten ze wel de hoofdprijs betalen. En in deze coronatijden trek je wat minder snel de portemonnee, zeker als het om immense bedragen gaat. AZ hoeft ook niet te verkopen, hè, op dit moment. Nee, als AZ deze groep bij elkaar houdt, zijn er wel mogelijkheden om Ajax af te troeven. En PSV en Feyenoord natuurlijk, want iedereen begint weer op nul. Advocaat doet het natuurlijk slim bij Feyenoord. Hij heeft wat wrakhout verwijderd, met als gevolg een kleinere, maar kwalitatief betere selectie. Wat heb je aan een selectie van 27 man, dat geeft alleen maar ballast.’

Bij PSV waait een nieuwe wind met Roger Schmidt. Zie jij perspectief?

‘Ik ben wel benieuwd naar een andere trainer en zeker naar een andere speelstijl. Er trad bij mij wat verzadiging op als het over PSV ging. Dat had ik bij meer teams, trouwens. Het was allemaal copy-paste. Zijkanten naar binnen, veel dezelfde soort dribbelaars die zich allemaal Robben wanen. Kijk, als je Idrissi en Berghuis dat ziet doen, geen enkel probleem, dat betaalt zich uit. Maar ik zie veel te veel gefladder aan de zijkanten, dat doet maar. En ze maken het veel moeilijker dan het is, ze schieten alle kanten op, vaak ook letterlijk. En daar loopt dan een spits tussen die niet eens meer in stelling wordt gebracht, maar die enkel nog kaatsertje mag spelen voor de een-twee, waarna de buitenspelers kunnen gaan schieten, terwijl ze dat niet eens goed kunnen. Wanneer worden spitsen weer eens als spits gebruikt? Gewoon als afmaker van kansen, waarvoor hij volgens mij is opgeleid.’

Hier spreekt duidelijk een gedesillusioneerde ex-spits.

‘Ha, misschien sla ik een beetje door, maar ik zie mezelf er nog weleens tussen staan. Ik heb medelijden met de huidige spitsen. Ze doen er eigenlijk niet meer toe. Als je denkt dat je over een spits beschikt die het in zich heeft om tussen de 15 en 25 goals te maken, dan ben je wel gek als je hem niet in z’n kracht laat spelen. Hij moet de kansen krijgen en niet één, maar vier. En die buitenspeler moet van vier naar één. Dat hele voetbal is zo veranderd. Die zijkanten willen nu acht tot tien goals maken, in plaats van acht tot tien assists te leveren. En de spitsen komen in balcontact op plekken waar ze totaal geen gevaar kunnen stichten, maar waar ze wel op afgerekend worden.’

Dat is ook iets waar ik me dood aan erger: geen speler durft een ander meer de les te lezen, alles moet in goede harmonie. Niemand enige druk opleggen. Vreselijk

Het spel heeft zich verplaatst van de as naar de zijkanten.

‘En als dat nou nog bij Manchester City of Barcelona in de goede tijd gebeurt, dan is het nog wel te pruimen, maar bij ons regeren de op hoop van zegen-voetballers. Het ziet er leuk en technisch uit, ze kunnen uit de voeten in kleine ruimtes, maar waar het in voetbal écht om gaat, een doelpunt of een goede assist, dat zit er bijna niet in. Weet je waar ik naar verlang? Zo’n ouderwetse raket op de rechterkant. Eentje die niet inhoudt of afremt naar z’n linkerbeen, maar een back z’n hielen laat zien en dan een puike voorzet aflevert waar een spits wat mee kan. Ik zag laatst een wedstrijd waarin de rechtsbuiten ver voorlag op de back, maar toch de bal weer afkapte naar z’n linkerbeen en z’n tegenstander opwachtte. En weet je wat het ergste was? De spits die een enorme sprint had getrokken tot in het strafschopgebied liet het allemaal maar begaan. Hij gaf nog net geen duimpje omhoog. Nou, die buitenspeler had van mij de wind van voren gehad. Misschien voelt ie zich dan even ellendig, maar één ding weet ik wel: de volgende keer geeft ie die bal wel. Dat is ook zoiets waar ik me dood aan erger: niemand durft een ander meer de les te lezen, alles moet in goede harmonie. Lekker op de vlakte blijven, niemand enige druk opleggen en dus ook jezelf niet, en iedereen leeft nog lang en gelukkig. Vreselijk.’

NIEUWE REVU ONTMOET PIERRE VAN HOOIJDONK

Waar? Op een zonovergoten terras van het T-Huis in Breda. Nog iets genuttigd? Een cappuccino en een cola-zero (Revu), Van Hooijdonk neemt een cappuccino met een extra shot koffie en een watertje met een schijfje citroen. Verder nog iets? Van Hooijdonk is zwaar in voorbereiding op een jeu de boulestoernooi later die dag op de camping bij een vriend. ‘De verliezer betaalt de drankrekening, dus het zal er waarschijnlijk zeer fanatiek aan toegaan.’