Anton ‘The Barefoot Dutchman’ loopt wereldrecord voor goed doel

Zeventien jaar was hij pas toen Anton Nootenboom (35) besloot zich aan te melden voor het leger en zijn lange reis begon naar de dag van vandaag, waarop hij zich auteur mag noemen van zijn eigen levensverhaal. Binnenkort verschijnt The Barefoot Dutchman, over zijn lange zoektocht naar een eigen identiteit en welke obstakels hij daarvoor moest overwinnen. Vertrekpunt is zijn eerste dag bij Defensie, waar hij tien jaar voor werkte en drie keer voor op missie ging, waarna hij uiteindelijk als mentaal gebroken man huiswaarts keerde. ‘Mijn ouders werden getroffen door een zwaar faillissement en dit was mijn manier om financieel een steentje bij te dragen,’ aldus Anton. ‘Mijn plan was aanvankelijk om een jaar lang naar een highschool in Amerika te gaan, maar door de ervaringen van mijn middelste broer, die ook in het leger zat, zag ik in dat ik bij Defensie ook veel toffe dingen kon doen. Reizen, avonturen beleven en er nog voor betaald krijgen ook!’

Anton leerde de waarden van het volwassen leven tussen zijn kameraden: wilskracht, doorzettingsvermogen, discipline. ‘Er zijn mij daar de juiste tools aangereikt om in te kunnen zien dat lichaam en geest veel meer aankunnen dan wij onszelf vaak doen geloven. Steeds op het moment dat ik het gevoel kreeg niet verder te kunnen, kreeg ik bij Defensie te horen: “Onzin, je zit pas op 10 procent van je kunnen.” Daardoor zoek je nog meer de grenzen op. Later kun je dat op ieder aspect van je leven toepassen. Voel je je ergens oncomfortabel of angstig bij en lijkt de enige mogelijkheid opgeven, dan blijken er alsnog oneindig veel andere manieren te bestaan, als je je maar blijft inzetten. Daarnaast ben ik in het leger opgegroeid met de gedachte en de ervaring dat het leven in een seconde over kan zijn. Ik ben daardoor meer gaan leven alsof er geen morgen is, en er nog veel meer van gaan genieten.’

Anton heeft tijdens zijn jaren in camouflagekleuren meerdere momenten gekend waarop een leven genomen had kunnen worden. ‘Ik heb zelf gelukkig nooit in heel grote vuurgevechten gezeten, maar heb wel regelmatig geweld van dichtbij meegemaakt. Wel zijn mijn collega’s, ik en enkele kinderen uit de buurt, zonder dat we dat wisten, in gevaar gebracht. We kregen in die tijd regelmatig pakketten van familie uit Nederland opgestuurd met daarin snoep, koekjes en speelgoed. Soms gooiden we die over het hek naar kleine kinderen uit de buurt, die we daarmee blij maakten. Maar dan krijg je ineens met het gekke brein van talibanstrijders te maken, die ons daardoor als een makkelijk target zagen. Ze anticipeerden op onze goede bedoelingen en plaatsten, juist rondom de hekken, explosieven in de hoop dat het tafereel met de kinderen weer zou plaatsvinden. Zo konden ze ons met één simpele handeling doden. Dat er daarbij ook minderjarige slachtoffers zouden vallen, deerde hen niet. Alles voor het kunnen zaaien van angst. Het is te danken aan de beveiliging van het kamp, die hun bewegingen opmerkte, dat het uitdelen van Haribo-banaantjes niet tot iets vreselijks heeft geleid.’

Drugs en alcohol

Het decennium waarin mannelijkheid en stoerdoenerij voorop stonden, vloog voorbij. Anton ging erin mee omdat hij niet beter wist. Harde grappen en onderling stoeien vormden zijn wereld. Pas toen hij zijn baret definitief afdeed, ontdekte hij wie hij werkelijk was. Of beter gezegd: wie niet. ‘Met name in de twee jaren na Defensie zag ik hoe die tijd mij gevormd had. Zeker in de manier waarop ik omging met emoties. In dienst wordt je geleerd emoties uit te schakelen, zodat je je werk kunt uitvoeren, maar niemand leert je hoe ermee om te gaan zodra je weer thuis zit. Daarover praten is taboe. Het is dus ook niet zo gek dat veel oud-militairen stiller worden, snel geprikkeld raken, karakterveranderingen ondergaan, vechten tegen problemen in relaties en ’s nachts met nachtmerries kampen.’

Voor Anton voelde het alsof hij zichzelf was kwijtgeraakt. Drugs, alcohol en zich onderdompelen in de partyscene hielpen hem zijn oude ik weer boven water te toveren, maar dat was niets meer dan een kortstondige afleiding voor een langdurig probleem. ‘Uiteindelijk zijn dat soort hulpmiddelen nooit de oplossing. Het maakt je lichaam en geest alleen maar meer stuk. Gelukkig ben ik nooit echt verslaafd geraakt. Dat zit ook niet in me. Dat ik er minder vatbaar voor ben, wil niet zeggen dat anderen er net zo makkelijk mee omgaan. Veteranen die in moeilijkheden raken, het is in algemene zin een megagroot probleem. Kijk bijvoorbeeld naar mijn eigen broer. Zijn baan, relatie en sociale contacten: alles raakte hij kwijt.’

Een verslaving waar de geboren Zeeuw uit Goes na zijn diensttijd wel aan toegaf, was reizen. Zijn plan was om een wereldreis te maken en te blijven hangen in het land waar hij verliefd op werd. Australië diende daarbij als vertrekpunt, maar stal direct zijn hart. Hier wachtte hem, zo wist hij zeker, een beter leven. De eindbestemming was zodoende snel bereikt.

‘De eerste anderhalf jaar was het inderdaad alles wat ik ervan had gehoopt. Mooie stranden, fantastische uitzichten, nieuwe mensen en een andere cultuur. Een hele ervaring, tot ik in een relatie terechtkwam waarin alles waar ik aan moest werken naar voren kwam. Mijn toenmalige vriendin wist continu de vinger op de zere plek te leggen, terwijl ik daarvoor niet eens wist dat die er überhaupt zat. Toen deze relatie op de klippen liep, was ik me er ineens heel erg van bewust waar ik stond in het leven, maar wel met een gebroken hart en zware financiële problemen wegens de verkoop van mijn Nederlandse appartement met een flinke restschuld. Ondertussen werkte ik in de bouw, iets waar totaal mijn interesse niet lag. En, ik was wederom in een machocultuur beland. Mijn leven raakte in verval, ikzelf in een depressie en de hostelkamer waar ik uit nood in terecht was gekomen, kon ik niet meer aan. Wat resteerde was wandelen. Alleen maar wandelen. Wekenlang deed ik niets anders dan tweeënhalve kilometer over het strand van Manly Beach langs de promenade heen en weer lopen. Doelloos. Zeven uur per dag. Elke dag opnieuw. Ik kwam erachter dat ik geen eigen identiteit meer had. Tien jaar lang was ik soldaat geweest en had ik een doelgericht leven. Met het verlaten van Defensie verloor ik ook mijn identiteit. Ik was niemand meer.’

Dicht bij zijn ondergang

De ooit zo vrolijke en gevoelige jongen die graag lachte en veel liefde te geven had, was verworden tot zombie die niet meer kon of wilde voelen. De meest indrukwekkende vergezichten aan zee of in de natuur deden hem plotseling niets meer en op het randje van een klif, waar Anton normaal gesproken genoot van de zonsopkomst, beleefde hij bijna zijn ondergang. ‘Ik zat daar en dacht even een seconde: alle pijn en de uitzichtloosheid kunnen nu stoppen als ik hier naar beneden ga. Dan voel ik niks meer en ben ik ervanaf. Gelukkig bemerkte ik direct daarna bij mezelf dat ik daar helemaal niet aan wilde en stapte ik weer terug het hekje over, waar overigens een bordje hing met daarop een boodschap voor mensen die aan zelfmoord denken, en hoe ze hulp kunnen krijgen. Het schijnt daar een aantal keren goed fout te zijn gegaan. Ik realiseerde me dat ik zo’n makkelijke en snelle uitweg helemaal niet nodig had om er weer bovenop te komen. Er waren twee opties: of ik gaf toe aan al die negatieve gevoelens, waardoor ik nog dieper down the rabbit hole zou gaan, of ik stroopte de mouwen op en ging voor verandering zorgen. Ik koos voor dat laatste.’

Eén van de weinige vrienden die Anton nog over had, nodigde hem uit voor een sessie bij een spiritueel mental health coach. Het lag ver buiten zijn comfortzone, maar andere opties waren er niet. ‘Ik zat zo rock bottom dat ik het maar gewoon probeerde. Wat had ik te verliezen? Misschien betekende dit wel het licht aan het einde van de tunnel. In twee jaar tijd heb ik vervolgens meer geleerd dan in alle jaren van mijn leven daarvoor. En nu? Nu zit ik alweer het dubbele aantal jaren heerlijk in mijn vel. Ik weet wie ik ben, wat ik wil en wat de mogelijkheden zijn. Ik besefte hoe gelukkig ik me mag prijzen met alle luxe waarin ik leef, in tegenstelling tot grote bevolkingsgroepen die dat in armoede doen. Voor hen, en voor mannen die - net als ik ooit - met mentale klachten kampen, wil ik me inzetten. Om extra aandacht te genereren en mensen te bewegen een donatie te doen, wist ik dat ik met iets bijzonders moest komen. Ik had al besloten dat ik de Mount Everest in Nepal wilde beklimmen om mezelf opnieuw te prikkelen. Het extra element dat ik daaraan toevoegde, was de reis tot aan het eerste basiskamp op blote voeten te voltooien. Dat deed ik immers op het strand in Australië ook al. Daar is dan ook The Barefoot Dutchman geboren. Simpelweg door mijn schoenen uit te trekken.’

Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest het op Blendle.

In het artikel lees je meer over The Barefoot Dutchman. ‘Hoe vaak ik daar wel niet met m’n volle gewicht op ben gaan staan. Dan vloek je die hele berg bij elkaar, ja. De weersomstandigheden zijn er bovendien zo heftig dat je lichaam langzaam begint af te sterven. Je gaat dood, zo voelt het. Toch heb ik er geen seconde aan getwijfeld of ik het zou halen. Daarbij speelde het onderliggende doel waarvoor ik het deed ook mee. Mensen helpen, onderwerpen aan de kaak stellen, eigen grenzen overgaan. Het werd de missie waarop ik gehoopt had.’