Bart Nijman: 'Waar zijn jullie vieren nou eigenlijk mee bezig?'

Laat ik ook eens een Verdonschotje doen, met een briefje aan de gehele formatietafel. Om te vragen: waar zijn jullie vieren nou eigenlijk mee bezig?

Op maandag stuift Geert Wilders er tussenuit omwille van onenigheid over de aanpak van de asielcrisis, de volgende dag komt ie gewoon weer terug om te praten over de vraag of de mensen weer 130 mogen op de snelweg en in de tussentijd verscheen Eric van der Burg op X met een filmpje waarin hij Nederland smeekt om duizenden extra opvangplekken om de asieloverstroom te spreiden.

Onderwijl zit Dilan Yesilgöz dus met dertien jaar aan VVD-beloftes over strenger asielbeleid aan de formatietafel met de strengste asielbepleiter van Nederland, maar de demissionaire karavaan trekt doodleuk verder – een Spreidingswet-vormig spoor van vernieling achterlatend.

Dit wordt toch helemaal niks? Heel Nederland wil graag een paar Pieters Omtzigt die in het piepende hamsterwiel van het landsbestuur tegen de looprichting in bewegen, terwijl ze hun lange tanden in probleemdossiers zetten. Maar knooppunten aanwijzen blijkt al maandenlang iets anders dan knopen doorhakken.

Met een paar Carolines van der Plas aan de nationale dialoogtafels is het ongetwijfeld heerlijke, eerlijke en nuchtere Hollandse kroketten eten, maar haar BBB heeft geen benul wat een bestuurlijk dagmenu in de BV Nederland eigenlijk kost, en hoe de ingrediënten betaald moeten worden.

En dan meneer Wilders, de enige van de vier die in de peilingen blijft pieken. Staat al maandenlang zijn straffe programma te verdunnen, maar kennelijk smaakt het de rest nog steeds te sterk. In deze weke tijden, waarin Nederland zich identificeert als een onveilige werkomgeving waarin alle woordjes pijn kunnen doen, is milder milder milder nog steeds niet zacht, aaibaar en pluizig genoeg.

Waarom loopt Wilders niet weg, hij heeft de peilingen toch mee? Omdat het kartel van het midden dat niet als een verlies zal zien die nieuwe verkiezingen onvermijdelijk maken. De PVV domineert de peilingen, maar het kartel heeft elkaar. VVD en NSC gaan gewoon met GL/PvdA, D66 en Volt verder en hoewel ze heus wel weten dat helemaal niemand dat wil, is Den Haag altijd cynischer dan je denkt. De zwaartekracht van de macht trekt politici moeiteloos verder omlaag.

Dus zitten we in de tang met dit kwartet, dat min of meer probeert de indruk te wekken dat langer formeren tot een beter doortimmerd akkoord kan leiden. Maar mijn onderbuik speelt steeds luider op en pruttelt: hoe langer het duurt, hoe gammeler het resultaat zal zijn. En het Nederlandse electoraat heeft met de onderbuik gestemd, nietwaar – dus we moeten daar naar luisteren.

Een land wordt niet bestuurd met 130 kilometer per uur. Een asielcrisis wordt niet door demissionaire leiders bezworen. En dit kabinet koerst voor de start al op een muur af.