Bart Nijman: 'Heksenjacht op mensen die op social media roepen dat ze liever wilden dat Trump was geraakt'

Donald Trump is, in onderkoelde bewoordingen, goed weggekomen. Het animatiefilmpje van het moment waarop de presidentskandidaat zijn hoofd wegdraait van de baan van het schot is een fascinerend souvenir. De opluchting toen Trump de tegenwoordigheid van geest had om zich op te richten, een vuist in de lucht te priemen en een onverveerd ‘Fight! Fight! Fight!’ te uiten, is bijkans onvergetelijk. Een ingehouden adem die wereldwijd gevoeld werd.

Des te spijtiger is het dat onmiddellijk na de mislukte moordaanslag een naargeestige heksenjacht ontstond. Zelden zag je een opluchting zo snel verzuren tot een wraakoefening. Niet zozeer jegens media die jarenlang bijgedragen hebben aan hetzes tegen Trump; de woede tegen dat uitgeholde instituut is volkomen terecht. Evenzo terecht is alle hoon richting het Democratische kamp, dat na eindeloze vergelijkingen tussen Trump en Hitler plotseling overliep van geveinsde verbazing over deze aanslag en zalvende retoriek van eenheid en verbinding schmierde.

Wel verstikkend is de manier waarop gewone burgers zijn opgejaagd wanneer die op sociale media blijk gaven – al dan niet in de vorm van een (misplaatste) grap – dat ze Trump liever ernstiger getroffen hadden zien worden. Onder meer via grote rechtse accounts als Libs of TikTok zijn diverse twitteraars en facebookers geïdentificeerd en tot in de echte wereld geïntimideerd omwille van hun digitale uitingen.

Zwemster Riley Gaines, die zelf bedreigd en fysiek belaagd werd door woke links nadat ze zich uitsprak tegen transmannen bij vrouwensport, vierde bijvoorbeeld de doodsbedreigingen, het acute verlies van vrienden en het ontslag van een brandweerman. Bij een man uit Michigan werd opgeroepen om het restaurant waar hij werkt ten gronde te richten, met als enige grondslag dat hij ‘So close’ had gezegd in een Facebookcomment.

Tenacious D, de band van Jack Black en Kyle Gass, moest hun volledige tour annuleren na een stupide verjaardagswens van Gass: ‘Please don’t miss Trump next time.’ Hij sprak die woorden op een podium in Sydney, Australië, letterlijk een halve wereld verwijderd van de gebeurtenissen in Pennsylvania.

Natuurlijk participeren in 51ste Amerikaanse staat Nederland ook mensen in de rancunerazzia’s, want we zijn nou eenmaal chronisch besmet met politiek Amerikanisme (schrijver dezes is geen uitzondering). Onder een cartoon van Ruben Oppenheimer, waarin Trump een wapen met een naar zichzelf gebogen loop vasthoudt, regende het agressie. Wereldwijd geldt een moratorium op morbide humor, laat staan op oprechte teleurstelling over het gemiste schot.

Het demonstreert dat agressief cancelen geen exclusief linkse hobby is. Het toont dat het uiten van primaire emoties op internet niet langer gelogenstraft wordt met slechts een dagje digitale strafbank. Trump werd – gelukkig – slechts geschampt, maar de aanslag legt een diepere wond bloot. Eentje waaraan we dringend moeten worden behandeld, als het vitale belang van vrijheid van meningsuiting ons tenminste lief is.