De Amsterdamse politie waarschuwt voor klusjesmannen die achteraf veel meer vragen dan vooraf was berekend. Zo werd een bewoonster uit Nieuw-West onlangs opgelicht door Ierse klusjesmannen die bij haar hadden aangebeld om voor 50 euro een muurtje te reinigen. De bewoonster in kwestie vroeg nog of het ‘de hele muur’ betrof, en toen daar een bevestigend antwoord op kwam gaf ze toestemming. Toen de klus gedaan was, wilden de Ierse klusjesmannen ineens 700 euro. Het was namelijk 50 euro per vierkante meter. Toen de vrouw hier niet mee akkoord ging, werden de klusjesmannen opdringerig en namen een dreigende houding aan.
Ook elders in het land worden soortgelijke wantoestanden gemeld. Dubieuze vaklui proberen op verschillende manieren hun diensten aan consumenten op te dringen. ‘Sommigen lopen door de straten en bellen bij voorkeur aan bij huizen waarvan aan de buitenkant duidelijk te zien is dat ze een opknapbeurt behoeven. Bij huizen met losse dakpannen of roestige dakgoten hopen de oplichters dat de bewoners een snel en goedkoop voorstel zullen accepteren, omdat ze zich de reparaties anders niet kunnen veroorloven,’ vertelt Jasper Pronk, zelf gedupeerd door foute klusjesmannen.
‘In mijn geval stonden ze plots op de stoep en lokten me met snelle reparaties en scherpe prijzen. Ze zeiden dat ze op het moment niet zoveel te doen hadden, dat het weer snel winter zou worden en dat een huis er dan goed bij moet staan. Ze stelden zich voor als professionele klusjesmannen uit Litouwen die maar een paar dagen in de buurt zijn, maar wel meteen de klus tegen een goedkoop tarief kunnen klaren.’ In werkelijkheid kreeg Pronk echter slechte diensten geleverd, tegen veel te hoge kosten. ‘Eerst zouden ze alleen de dakgoot reinigen. Dat vond ik wel een goed idee, want daar komen toch altijd veel bladeren in. En mos, dat groeit er natuurlijk ook. Maar toen zeiden ze dat de dakgoten niet meer goed waren en het beste meteen compleet gesaneerd konden worden. Ik was wat overrompeld, maar het klonk allemaal plausibel en ze zouden een goede prijs voor me maken.’
Dat bedrag werd uiteindelijk veel hoger, al wil Pronk uit schaamte niet zeggen wat zijn oplichters vroegen. ‘Ik zeg je alleen dat het veel te veel was. Daarbij was het werk gebrekkig uitgevoerd. Het leek wel alsof de nieuwe dakgoten er bij de eerste de beste windvlaag af zouden vliegen.’ Betaald worden moest er toch, want toen Pronk het geleverde werk durfde te bekritiseren, werd hem hardhandig te verstaan gegeven dat zijn opmerkingen niet gewaardeerd werden. ‘Ze duwden me mijn huis in en zeiden dat ik wel veel praatjes had voor een oude man. Dat ik geen idee had wat het door hen geleverde werk tegenwoordig wel niet kost. Ik voelde me zwaar geïntimideerd. Bovendien hadden ze gelijk; ik had geen idee wat de gangbare prijzen zijn. Dus heb ik maar meteen betaald. Contant, met het spaargeld uit de koffiebus.’
Dat Pronk werd opgelicht, is duidelijk. Toch had het nog veel erger gekund. ‘Vaak zijn de vaklui in de praktijk werknemers zonder speciale opleiding, áls de beloofde reparaties al worden uitgevoerd,’ legt Bartek uit. Naar de ervaring van de Pool zijn consumenten die zich in een noodsituatie bevinden en snel iemand nodig hebben voor een reparatie, bijzonder makkelijk te manipuleren. En Bartek kan het weten, want hij heeft als klusjesman zelf menig goedgelovige consument opgelicht. ‘Mensen verwachten het niet, maar foute klusjesmannen zijn erg goed georganiseerd in dat soort dingen. Ze doen zich voor als vakmensen uit de regio die ook vermeld staan in het telefoonboek en op internet te vinden zijn. Wie met hen contact probeert op te nemen, komt in werkelijkheid uit bij een callcenter dat de foute klussers, die helemaal niet uit de regio komen, op de hoogte stelt van een opdracht,’ zo legt de Pool de werkwijze uit. ‘Naast het feit dat de langere reis hogere reiskosten met zich meebrengt, die voor rekening van de consument komen, weet hij in dit geval ook niet wie er nu daadwerkelijk naar hem toe komt om de geplande reparaties uit te voeren.’
Bartek heeft het foefje zelf ook vaker toegepast. ‘Met succes,’ zo stelt hij. ‘Dan bellen mensen voor een afvoerpijp die verstopt zit en zijn ze eigenlijk op zoek naar een lokale vakman. Ze bellen bijvoorbeeld een Haags nummer, maar dat stuurt de lead en de werkzaamheden door aan mij. Als ik dan bij de deur sta, geef ik ze altijd eerst mijn algemene voorwaarden. Tegen de tijd dat ze gelezen hebben dat ze bij de voorrijkosten per kilometer betalen en zich realiseren dat er op mijn bedrijfsbusje als opschrift “Groningen” staat, ben ik al een paar uur schijnbaar zonder succes aan het werk. Dan willen ze eigenlijk het liefst dat ik meteen stop met werken. Nou prima, maar niet voordat ze eerst de rekening van 400 euro hebben betaald,’ vertelt de Pool, die naar eigen zeggen weliswaar ook echt heeft gewerkt, maar het bedriegen niet kan laten. ‘Op deze manier is het makkelijk en snel verdienen. En zo ken ik meer trucjes. Dan ga ik ergens een mondelinge offerte uitbrengen en vraag er om bij aanvang van de werkzaamheden betaald te worden. Als ik dan ook echt het geld meteen krijg, dan pak ik mijn spullen snel weer in en ben weg zonder iets te doen.’
De slachtoffers die in de trucjes van de oplichters zijn getuind, zouden vervolgens te beschaamd zijn om aangifte te doen. Bovendien is het ook moeilijk om de fraude aan te tonen. Soms blijken de malafide klusjesmannen ook gewoon dieven te zijn, zoals de Rotterdamse Ralf die in zijn jonge jaren menige inbraak pleegde om zijn gokverslaving te bekostigen. ‘In wijken met huurwoningen belde ik lukraak aan en deed me voor als loodgieter die dringend werk moest verrichten in de woning van de betrokken personen,’ vertelt Ralf. ‘Als je beweert dat je in opdracht van de verhuurder komt, bijvoorbeeld omdat de waterleiding dringend gecontroleerd moet worden, dan laten mensen je al snel binnen, zeker als je je daarbij opdringerig gedraagt. Als ik naar binnen mocht, dan liet ik de deur op een kier staan en terwijl ik het nietsvermoedende slachtoffer afleidde, bijvoorbeeld door in de keuken of de badkamer te vragen of afwisselend de warme of koude kraan opengezet kon worden. Intussen sloop een maat van me het huis in op zoek naar geld en andere kostbaarheden. Zeker bij oudere mensen werkt dat heel goed.’
Ook Bartek kiest graag oudere slachtoffers. ‘Die willen of kunnen klusjes aan huis niet zelf uitvoeren, zoals het verwijderen van mos van het dak. Dan rij ik rond in de auto op zoek naar dak- pannen met veel mos. Als ik die dan gevonden heb, bel ik gewoon aan. “Weet u wel hoe gevaar- lijk dat mos op het dak is,” zeg ik dan. Dat maakt mensen onzeker, vooral omdat ze zelf ook wel weten dat ze mos op het dak hebben en er eigenlijk ook wel van af willen. Dan bied ik aan dat extra goedkoop te verwijderen. Als ze nog willen nadenken, geef ik ze niet meer dan een uur de tijd. Meestal nemen ze het aanbod dan wel aan. En uiteraard wordt het klusje altijd duurder dan gepland.’
Barteks brutaliteit als het om oplichting gaat, blijkt geen grenzen te kennen. ‘Soms moet je ook gewoon dóen. Als mensen niet thuis zijn, gewoon beginnen. Zo heb ik menige dakgoot ongevraagd vervangen. Komen de mensen thuis en kijken ze raar op natuurlijk, vooral als ik ’s avonds terugkom om het geld op te halen. Maar het zal je verbazen hoeveel mensen gewoon betalen. En zo niet, dan kom ik gewoon een paar weken later weer terug. Maar dan vraag ik wat nadrukkelijker om mijn geld.’
Lees het hele artikel op Blendle.