'Trollen zijn plots hele belangrijke spelers in ieder debat'

Eerst had je telefonische hijgers, toen kwam het internet, en nu heb je trollen. Ooit waren die trollen (en flamers en haters) een soort ‘och die zijn er ook, /care’-onderdeel van webfora, nieuwsgroepen en comments. Maar toen kwamen de sociale media op en nu zijn trollen ineens een hele belangwekkende groep mensen. Trollen zijn een verzamelterm geworden. Een leger, zo je wil.

Plotseling zijn trollen niet meer irrelevant, maar opereren ze namens een land om in een ander land verdeeldheid te zaaien. Trollen zijn tevens mensen die bínnen een land een afwijkende mening hebben van de jouwe. Politieke standpunten worden niet meer bekritiseerd, nee: daar ‘gaan trollen mee aan de haal’. Je kan de grootst mogelijke onzin verkondigen en wanneer je daar op gewezen wordt, noem je critici gewoon ‘trollen!’ en hoppa: geen zelfreflectie of rectificatie meer nodig. Trollen bewijzen immers jouw gelijk.

Trollen maken nepnieuws, trollen wakkeren sentimenten tegen de EU aan, trollen zetten de islam in een slecht daglicht, trollen trollen alles kapot wat goed en mooi en leuk is. En trollen zijn plots héle belangrijke spelers in ieder debat. Terwijl het vroeger zo simpel was op internet: don’t feed the trolls. Hooguit één keer riposteren, daarna negeren. Doodzwijgen. Bannen of blocken, indien mogelijk. Maar vooral níet belangrijk maken. Trollen feesten op jouw (boze) reacties, niet op het onderwerp dat je wilde bespreken.

Steeds vaker worden trollen juist voor het karretje gespannen van degene die ze belagen: ‘Zie je wel, omdat ik dit durf te zeggen, word ik bedreigd door trollen.’ Een retorisch nogal verwrongen manier om je ‘gelijk’ te halen. Maar aangezien niet alleen het internet uit enen en nullen bestaat, maar mensen zelf vaak ook nogal binair denken, werkt het wel: volgers die het met je eens zijn, kiezen jouw kant. Tegen de trollen, dus automatisch vóór de goede zaak. Alleen: welke zaak was dat ook weer?

De opwelling om trollen te weerspreken, logisch. Frustratie, begrijpelijk. Afschuw over bedreigingen, volkomen terecht. Maar hoe hard je de zwaartekracht ook vervloekt als je in het bos voor de derde keer een eikel op je kop krijgt – zo’n natuurwet gaat niet weg. Hetzelfde geldt voor trollen op internet. Eenieder die denkt de strijd tegen trollen te kunnen winnen, eindigt met een gebutst imago en een verbitterd gemoed. En vooral: niemand heeft het over de onderwerpen die je had kunnen bespreken.

Deze column is daarvan het bewijs.