Aloë vera, de wonderplant die kanker geneest en iedereen miljonair maakt (not!)

Financiële onafhankelijkheid, dat is wat Believe in the Future voorspiegelt aan mensen die aan hun ‘unieke businessmodel’ deelnemen. Een ‘onbezorgde toekomst’ ligt in het verschiet als je de ‘opportunity’ van het bedrijfje uit Amersfoort met beide handen aangrijpt. ‘Met een vast contract dacht ik goed te zitten,’ schrijft onderneemster Annemieke Schols op haar tamelijk knullig ogende, één pagina tellende website met palmbomen op de achtergrond. ‘Ik kwam in aanraking met deze manier van werken en was verrast. Het brengt ons meer vrijheid en een financiële onafhankelijkheid. Ik kan er zijn voor onze twee zonen en van ze genieten. Ik werk wanneer ik wil en kan.’ Maar hoe dan? Op haar website en aan de telefoon wil ze het niet zeggen...

Forever Living Products International is een Amerikaans bedrijf dat in de aloë vera-business zit, maar in feite zijn geld verdient met multilevel marketing, ook wel bekend als netwerkmarketing of piramidespel. De producten van Forever zijn grofweg in twee categorieën onder te verdelen: voedingsmiddelen en lichaamsverzorgingsmiddelen. Veel van die producten zijn gebaseerd op aloë vera, de exotische wonderplant waarvan de gelei uit de bladeren voor een heleboel dingen goed is. Althans: goed zou zijn. Van acné en een verbrande huid tot aids en kanker; aloë vera zou een hoop ongemakken oplossen, zo leert een rondje Google al snel.

Forever is ook het bedrijf achter Believe in the Future en tal van andere Nederlandse vennootschappen zoals Volg Jouw Hart, Sleutel Naar Succes en Bouw Je Droom. Deze bedrijfjes zijn zogenaamde FBO’s: Forever Business Owners, oftewel ondernemingen die zich hebben toegelegd op de verkoop van de producten van Forever en het werven van nieuwe FBO’s. Forever is de grootste producent en distributeur van aloë vera in de wereld én een van de grootste netwerkbedrijven, met wereldwijd enkele miljoenen herverkopers.

Op een aantal voedingsmiddelen van Forever staat een gezondheidsclaim. Zo zou hun signature product, de Aloë Vera Gel, de immuniteit helpen te verhogen, de spijsvertering stimuleren en voor een fitter gevoel zorgen. ‘Drink het om een gezonde levensstijl te ondersteunen en om lekker in je vel te zitten.’ Andere claims die het bedrijf maakt, zijn uiterst vaag. Producten zouden ‘perfect for a quick “pick- me-up” anytime, anywhere’ zijn en een ‘healthy lifestyle and overall wellbeing’ als effect hebben. Als het marketingteam even geen inspiratie meer heeft, staat er simpelweg ‘all benefits’. Wat die voordelen dan zouden zijn, is niet helemaal duidelijk.

De gezondheidsclaims die in Amerika worden gemaakt, zijn in Europa nog niet beoordeeld. ‘Voor aloë vera zijn geen gezondheidsclaims goedgekeurd,’ zegt Wieke van der Vossen, voedselveiligheidsexpert van het Voedingscentrum. ‘Er is dus geen wetenschappelijke onderbouwing.’ Janine Galjaard, directeur van de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmid- delen en Keuringsraad Aanprijzing Gezond- heidsproducten, vult aan: ‘De stelling dat er geen wetenschappelijke onderbouwing is, is wellicht wat kort door de bocht; de wetenschappelijke onderbouwing is nog niet beoordeeld door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en de Europese Commissie.’

Hoe zit dat precies? Als je als voedingsmiddelenproducent een gezondheidsclaim – zeggen dat je product een gezondheidsprobleem oplost – op een verpakking wil zetten, moet je die indienen bij de EFSA. Zij beoordelen vervolgens samen met de Europese Commissie of een product – laten we zeggen de Aloë Vera Gel van Forever – een aantoonbare werking heeft, bijvoorbeeld voor de spijsvertering of de immuniteit. Alleen: zolang de door Forever ingediende claim nog niet is beoordeeld (in EFSA-jargon: het staat nog ‘on-hold’), mag het bedrijf gezondheidsclaims op hun producten zetten. Maar dat betekent nog niet dat dat die producten echt ergens goed voor zijn. Je kunt het gevoél hebben dat het werkt, en je kunt de spullen van Forever lekker vinden... Dat kan allemaal, maar dat betekent nog niet dat het ook echt iets doet voor je gezondheid. Althans, dat is dus niet door een onafhankelijke instantie bewezen.

Als ik Forevers Benelux-baas Peter Beekman vraag naar hoe het nou zit met die gouden bergen die door FBO's als Believe in the Future beloofd worden, zegt hij: ‘Het CBS geeft aan dat iemand financieel onafhankelijk is als hij zich niet financieel afhankelijk van een ander voelt en in zijn eigen inkomen kan voorzien. U zult begrijpen dat het werken met Forever voor een deel van onze ondernemers financiële onafhankelijkheid biedt, en voor een groot deel van hen verrijking van het leven en vrijheid. De een ervaart financiële onafhankelijkheid door ondernemer te zijn en niet afhankelijk te zijn van een werkgever, de ander ervaart financiële onafhankelijkheid als de combinatie van vrijheid en zelf bepalen hoeveel tijd je wilt besteden aan je bedrijf en de daaruit voortvloeiende verdiensten.’

Het is exemplarisch voor wat Forever Living is. Het gaat over voelen en ervaren. Je voelt je financieel onafhankelijk, je erváárt meer vrijheid. Net als de werking van de aloë vera-producten: je voelt dat het werkt, je ervaart de heilzame werking, maar dat is nergens op gebaseerd. Daarbij is de door Beekman gehanteerde definitie van financiële onafhankelijkheid onzin. Financiële onafhankelijkheid heeft niks met inkomsten te maken, maar met vermogen. Ga maar na: als je voor je financiële onafhankelijkheid afhankelijk bent van je inkomsten, ben je dus niet onafhankelijk maar áfhankelijk. Financieel onafhankelijk zijn is 5 miljoen euro of meer op de bank hebben staan, zodat je je geen zorgen meer hoeft te maken of je aan het eind van de maand nog genoeg te besteden hebt.

Uit opgevraagde cijfers van Forever blijkt dat vier op de tien FBO’s in de Benelux (39 procent) maandelijks een gemiddeld inkomen van 71 euro overhoudt aan de aloë vera-handel.

Lees het hele artikel op Blendle.