‘Hoe meer miljardairs, hoe groter de terugslag'

Baantjes trekken in je centen à la Dagobert Duck? Sam Wilkin, econoom aan Oxford, bestudeerde de miljardairs van het Romeinse Rijk tot aan Bill Gates om hun geheimen te ontrafelen. Zijn boek Heel Veel Geld is een amusante how to-guide op weg naar uw grootkapitaal.

Tekst: Danny Koks

Je hebt de rijken der aarde onder de loep gelegd. Toch zit tegenover mij een man van bescheiden bezittingen. Waar is het fout gegaan?

‘Toen ik laatst een praatje hield in Abu Dhabi, kwam er een man op me af die een investeringsfonds wilde starten, gebaseerd op de principes uit mijn boek. Toen zag ik wel even een potentieel nieuw levenspad voor mezelf oplichten: consultant worden voor de toekomstige miljardairs van deze wereld. Maar nee, als econoom ben ik vooral geïnteresseerd in hoe de wereld werkt. En de wereld is ongelooflijk veranderd. De inkomensongelijkheid is groter dan ooit.’

Hoe komt dat?

‘Globalisering is een factor, de opmars van nieuwe technologieën, maar ook het afnemen van onderlinge concurrentie. Er is een explosie aan bedrijven die amper concurrentie hebben en alle opbrengsten in hun markt zelf binnenharken.’

Dat kan niet gezond zijn voor de wereldeconomie, toch?

‘Toen Forbes in 1987 begon met het samenstellen van zijn bekende lijst van ’s werelds rijkste mensen, stonden er vier Japanners in de top vijf, allemaal vastgoedmagnaten. Een paar jaar later spatte die zeepbel uit elkaar. Tien jaar geleden gebeurde hetzelfde met banken. Daarom zie ik het succes van miljardairs als een waarschuwing dat er in onze economie iets grondigs fout dreigt te gaan. Hoe meer miljardairs, hoe groter de terugslag. Momenteel zijn vijf van ’s werelds twintig grootste fortuinen vergaard in de tech-sector. Denk aan Bill Gates, Mark Zuckerberg, de mannen van Google. De tech-sector wordt de volgende zeepbel.’

Ben jij door je boek zelf anders tegen miljardairs aan gaan kijken?

‘Ik bewonder en verafschuw ze. Dhirubhai Ambani was de zoon van een schoolleraar in een klein vissersdorpje in India. Toen hij in 2002 overleed, was hij de rijkste man van India met een geschat vermogen van zes miljard dollar. Van alle miljardairs uit mijn boek, is hij toch wel mijn grootste held. De grootste minachting voel ik voor John D. Rockefeller, die in de negentiende eeuw schatrijk werd met olie. Hij vergeleek zichzelf in alle ernst met Noach, en zijn bedrijf met de ark die de mensheid zou redden. Terwijl zijn bedrijf in feite een kartel was waarmee hij de complete concurrentie had weggevaagd. Die man bouwde geen ark, hij zette de zondvloed in gang.’

Hoe doet Nederland het qua miljardairs?

‘Niet zo goed. Als je het aantal miljardairs afzet tegen de grootte van jullie economie, staat Nederland op plek 59. Nederland heeft in totaal negen miljardairs, eentje meer dan Egypte. Het is veel makkelijker om geld te verdienen in landen waar je dat niet verwacht: Nigeria, de Filippijnen, Maleisië. De economie groeit daar razendsnel en regels en wetten zijn er nauwelijks. Rijk worden is vooral een kwestie van de regels naar je eigen voordeel ombuigen. Iets waar jullie Nederlanders blijkbaar niet zo goed in zijn, haha.’

Helpt het om een harteloze klootzak of bitch te zijn?

‘Je moet vooral volkomen op je gemak zijn met de wetenschap dat je al je concurrenten gaat wegvagen. Neem de taximarkt in Amerika. Die was versnipperd en overgereguleerd. Toen kwam Uber langs en die zijn nu hard bezig om alle andere taxibedrijven te vernietigen. Het vereist een bepaald soort karakter om als een piranha de hele rivier leeg te vreten tot alleen jij over bent.’

Trump is ook miljardair. Zou je hem verwelkomen in het Witte Huis?

‘Hij investeerde al het geld dat hij van zijn vader had geërfd in vastgoed in New York. Dat heeft fantastisch voor hem uitgepakt. Maar had hij geïnvesteerd in Detroit in plaats van New York, dan was hij nu straatarm geweest. Wil ik iemand die bereid is om zulke gigantische risico’s te nemen aan het roer hebben staan? Kan aan mij liggen, maar nee, liever niet.’

Sam Wilkins Heel veel geld (de zeven meest succesvolle verdienmodellen van de afgelopen 2000 jaar) is verschenen bij Maven Publishing