Yakshemash! Hoe Sacha Baron Cohen al 23 jaar overal voor opschudding zorgt

Eigenlijk was hij er allang mee gestopt. Zijn beruchte undercoverpersonages hadden voor meer dan genoeg ophef gezorgd, oordeelde Sasha Baron Cohen in 2016. Als Ali G, een blanke hiphopfanaat met een identiteitscrisis en een Jamaicaans accent, verwarde hij O.J. Simpson met cartoonheld Homer Simpson, tijdens een interview met de grote baas van de Los Angeles Police Department.

Vermomd als de Kazachse verslaggever Borat Margaret Sagdiyev overtuigde hij de wereld dat Kazachstan er een extreem antisemitische agenda op nahoudt, met paardenvlees en -urine als belangrijkste exportproducten. Als Brüno Gehard, een homoseksuele, Oostenrijkse modejournalist met een nazi-fetisj, vloog hij naar Jerusalem om het kapsel van een Palestijnse terroristenleider te vergelijken met dat van een dakloze Santa Claus. Zijn meest recente typetje, de seksistische, antisemitische en antiwesterse dictator Admiral-General Haffaz Aladeen dreigde topregisseur Martin Scorcese te gijzelen als zijn film geen uitstekende recensies zou ontvangen. Al sinds zijn allereerste televisieauditie in 1995 voor het Britse Channel 4 als Kristo, een fictieve Albanese televisiereporter, balanceert Baron Cohen op de flinterdunne lijn van entertainen en beledigen.

Kogelvrij vest

Na het kaskrakerkwartet van zijn geliefde karakters leek het einde nabij. ‘Het lijkt mij best prettig om ook eens zonder kogelvrij vest naar mijn werk te kunnen,’ vertelde hij het Britse GQ Magazine destijds. Toch was daar vorig jaar ineens het langverwachte vervolg op zijn Borat-film, het meest gewaagde project uit de toch al heldhaftige carrière van Baron Cohen. Fans waren dolblij met de comeback, maar evengoed verrast. Waarom zet hun grote held toch weer zijn leven op het spel? ‘Ik had mijzelf niet in de spiegel kunnen aankijken als ik er niet alles aan had gedaan om te voorkomen dat Trump zou worden herkozen,’ reageerde de komiek vorige maand. De keuze om de film zo kort voor de Amerikaanse verkiezingen in 2020 uit te brengen was keurig uitgedacht. Net als ieder ander element in de loopbaan van de Britse komiek.

De geliefde én uitgekotste Baron Cohen wordt deze week vijftig. Hoog tijd dus om rustiger, serieuzer, kortom volwassen te worden, zal hij wellicht hebben beredeneerd. Met zijn recente rollen als de Israëlische spion Ethan Cohen in de Net­flix-miniserie The Spy en de sociaal activist Abbie Hoffman in The Trial of the Chicago 7 vaart de acteur een nieuwe koers, ver weg van zijn belachelijke, onsterfelijke typetjes. Personages waarmee de echte Sacha Baron Cohen überhaupt niets mee gemeen heeft. De man achter Borat, Brüno en Ali G komt uit een welgesteld, joods nest en groeide op in de betere buurten van Londen. Zijn moeder was een gerenommeerd fotograaf, zijn vader een schrijver en winkeleigenaar. Zijn oma was een bekend balletdanseres in Duitsland, in 1936 weggevlucht uit de handen van de nazi’s. Als jongste van drie zoons pendelde hij tussen gescheiden privéscholen en hoog aangeschreven universiteiten, om uiteindelijk af te studeren aan Cambridge, met een proefschrift over de rol van joden in de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Tussen het zwaardere denkwerk door vermaakte Baron Cohen zichzelf in de traditionele schoolbanken door typetjes na te spelen en zijn universitaire meerderen voor de gek te houden. Vooral omdat hij geen zin had om 120 pond te betalen voor de Cambridge Ball-feesten. ‘Ik deed alsof ik bij de band hoorde, zo kwamen mijn vrienden en ik gratis binnen.’

Al veel eerder was de komiek in Baron Cohen ontwaakt. Hij was acht toen hij Peter Sellers Pink Panther-films ontdekte. Niet veel later smokkelde zijn oudere broers hem bij een theater naar binnen, waar hij kennismaakte met de Monthy Python-reeks. Zijn tweede interesse, breakdancen, voerde hij op tijdens zijn bar mitswa - de joodse traditie waarin je als 13-jarige religieus meerderjarig wordt, met zijn ‘witte, joodse vriendjes uit de middenklasse’. De basis voor ’s werelds bekendste gangster-journalist Ali G was gelegd. Na zijn studietijd gaf de ambitieuze Baron Cohen zich vijf jaar de tijd om geld te verdienen als acteur of comedian. Zijn televisiedebuut maakte hij op zijn 24ste voor Pump TV, een experimenteel programma voor een lokale satellietzender, met een budget van 40 pond per week en een bereik van 50-60 kijkers. Nadat twee van zijn collega’s inbraken in de studio om alle komische sketches uit te zenden die zij met Baron Cohen hadden gemaakt, volgde ontslag en het opheffen van de zender. Bij zijn nieuwe werkgever Talk TV kreeg Cohen als talkshow-host meer creatieve vrijheid. Voor MC Jocelyn Cheadle-Hume, de voorloper van zijn Ali G-personage, liet Baron Cohen zich inspireren door Tim Westwood, een blanke radio-dj van de BBC met een aartsbisschop als vader en het accent van een Jamaicaans bendelid.

Wannabe-gangster

Ali G wordt per toeval geboren. Als Baron Cohen in zijn rol als MC Jocelyn Cheadle-Hume stuit op een groepje straatvoetballers, gekleed als wannabe-gangsters, stapt hij op hen af. Het is zijn eerste interactie als fictief personage met nietsvermoedende vreemden. Vervolgens steelt CheadleHume de show op een langsrijdende toeristenbus. ‘Yo, check it out. I is here, and this is me bus. Booyakasha.’ In een roes van adrenaline bestormen Baron Cohen en zijn crew een nabijgelegen pub, waar MC Jocelyn Cheadle-Hume breakdancemoves opvoert, totdat hij er wordt uitgesmeten door de politie. Bij de eerstvolgende willekeurige multinational betreedt de fictieve rapper de lobby. ‘Yo, mijn vader werkt hier op de zesde verdieping.’ Weer lukt het. ‘Die dag kwam alles samen,’ zou Baron Cohen later terugblikken. ‘Het was de eerste keer dat ik met een komisch typetje in echte situaties belandde. De naam Ali G kreeg hij pas jaren later, van tv-producent Harry Thompson.’ Met een allochtone naam zouden zijn geïnterviewde slachtoffers minder snel uit hun slof schieten, uit angst om als racist bestempeld te worden. Vandaar. Zijn medemens in de zeik nemen nam Baron Cohen vanaf dag één al bloedserieus. Zo nam hij in Parijs lessen af bij meesterclown Philippe Gaulier, een strenge leerschool. ‘Sommige deelnemers vlogen helemaal uit Australië naar deze cursus. Zij moesten een rode neus opdoen en rondjes lopen in de kamer. Als Gaulier de clownmuziek weer stopzette, moesten zij praten. Dan sloeg hij op de drum omdat ze niet grappig waren en mochten ze weer vertrekken. Het was intens.’ Gewapend met nieuwe komische skills bracht Baron Cohen in 1996 ook de voorloper van Borat tot leven: Alexi Krickler uit Moldavië, een verslaggever die Britse uitdrukkingen en concepten niet begrijpt. Zo duurt het hem tijdens een interview met een speler van rugbyteam British Lions meer dan tien minuten om te snappen dat er geen daadwerkelijke leeuwen in het team spelen. De inspiratie kwam regelrecht van een dokter die Baron Cohen op een vakantie in Rusland had ontmoet. ‘Direct toen ik hem zag, kon ik niet meer ophouden met lachen. Hij zei tegen mij: Jij bent Engels. Ja, jij bent Engels. Jij zegt a cock, maar Amerikanen zeggen a cack. Ja, zij zeggen a cack. Jullie zeggen a cock en zij zeggen a cack. Mijn vrienden ik lagen helemaal in de kreukels. Hij had best veel trekjes van Borat.’ Ondanks zijn matige succesjes bij lokale en regionale omroepen, leverden de maffe typetjes van Baron Cohen na jarenlang aanmodderen geen stuiver op. Zijn zelfgestelde deadline om het binnen vijf jaar te maken in de showbusiness kwam akelig dichtbij. De knoop om er definitief uit te stappen en te blijven rondlummelen op de stranden van Thailand was al gemaakt, toen Baron Cohen vier jaar en tien maanden na het behalen van zijn schooldiploma alsnog het verlossende

telefoontje krijgt. Audities in Londen voor het succesvolle The 11 O’Clock Show. Met zijn inzending als Alexi Krickler die verslag doet van een provossenjachtbijeenkomst lanceerde Baron Cohen zijn roemrijke carrière. Steevast gehuld in zijn fluorescerende, roodgele trainingspakken en skibril verovert Ali G in 1998 Groot-Brittannië, kort erna volgt de rest van de wereld. Ook in Nederland smullen fans van Baron Cohens capriolen in Da Ali G Show en zijn eerste film, Ali G Indahouse (2003), waarin de idiote hiphopjournalist uit Staines verkozen wordt tot het Britse Parlement. In de vermakelijke interviews van Ali G richt Baron Cohen zich voornamelijk op politici. Een volledig scala aan uitgekiende technieken en sluwe voorbereidingen gingen aan deze spektakelstukken vooraf, steeds weer. Allereerst ontvangen de interviewkandidaten een interviewverzoek van een nepbedrijf, genaamd United World Productions. Eenmaal op de set arriveert Baron Cohen als Ali G, met in zijn handen allerlei apparatuur. De geïnterviewde kan niet anders dan vermoeden dat dit rare figuur, in zijn wijde kleding en gepolariseerde zonnebril, niets meer dan een incapabele assistent is en dat de gladgeschoren man in driedelig pak naast hem het interview zal afnemen. Kort voordat de camera’s aangaan, neemt Ali G plaats tegenover de gast en stelt een serie stompzinnige vragen. ‘U heet dus Paul? Hoe spelt u dat? Hoe schrijf je de P eigenlijk?’ Op deze manier laat Baron Cohen zijn geïnterviewde wennen aan het lage niveau van Ali G. Uiteindelijk volgt het moment de suprème en gaan de camera’s aan. Ali G stelt zijn vragen, terwijl de gast zich nu beseft dat de dwaas tegenover hem helemaal geen stagiair is die een pre-interview afneemt, maar de daadwerkelijke talkshow-host. Na een kwartier van simpele vragen, vuurt Ali G de ene na de andere belachelijke vraag af. ‘Vertel jij mij nu dat de man die een rubberen vuist in mijn anus probeerde te steken homoseksueel was?’ Of tegen een politiechef: ‘Waarom vervangen jullie de speurhond niet met een slimmer dier, zoals een dolfijn?’ Het eindresultaat: vier minuten aan hilarisch beeldmateriaal.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het op Blendle.