'Boven alles is corona nog altijd dominant in 2022'

Je zou willen dat in een terugblik op 2022 geen woord meer aan Het Virus wordt gewijd. Corona is immers allang ingehaald door een dozijn gezellige nieuwe crises: inflatie, de energietransitie die door de Russische oorlog in Oekraïne in ons gezicht (en vooral portemonnee) is ontploft, de huizencrisis, de asielcrisis, de langzame dood van de hele democratie die verzuipt in politici die net zo erg aan dezelfde ijdelheid van het socialemedia-individualisme lijden als de rest van de burgermaatschappij – ja er is genoeg liederlijke ellende om op terug te blikken. Maar boven alles is corona nog altijd dominant in 2022.

Althans, niet het virus zelf (dat was eind 2021 al verdampt), maar de perikelen die uit de pandemie voortvloeiden. Waar sommigen al vroeg waarschuwden (maar werden gesmoord en verketterd) voor de economische en vooral psychologische rampspoed die door lockdowns wordt getriggerd, kozen politici, virologen en hun lakeien van de pers massaal voor het omarmen van beklemmende maatregelen, het afgrendelen van de samenleving, de invoer van medische apartheidsregels en het dreigen met prikplicht in een QR-samenleving.

Het virus verdween, maar de verdeeldheid die deze maatregelen veroorzaakte, bleef en leeft nog steeds, evenals de zorgen over de vrijheid.

Het gemak en het gebrek aan tegenzin waarmee voor inperking van vrijheden werd gekozen, heeft laten zien dat de regering een tekort aan vertrouwen in politiek bestuur moeiteloos omkeert in repressie richting de burgers. Maar verliezen politici niet in toenemende mate op steeds meer tot crisis vervallen dossiers het vertrouwen? Hoe gaan ze daar dan in de (nabije) toekomst mee om? Een landsbestuur dat al langer van vragen richting dwingen aan het kantelen was (gedwongen van het gas af, gedwongen omschakeling naar elektrische voertuigen voor kleine ondernemers, gedwongen asielopvang), neemt steeds meer wettelijke remmingen weg om te doen wat het zelf goeddunkt – niet zelden in weerwil van het democratisch mandaat.

Dat Diederik Gommers in 2022 niet uit de spotlights was weg te slaan, is aandoenlijk en hooguit een beetje sneu. Maar zo’n Hubert Bruls die denkt dat het Veiligheidsberaad van hem alleen is, en bovendien over alle maatschappelijke onderwerpen mag blijven dreigen dat zijn wil wet zou moeten zijn, dat was het afgelopen jaar een zorgelijk teken aan de wand voor de toekomst. Gezag is niet langer iets dat wordt toegekend, het kan kennelijk ook iets zijn dat je opeist. En de coronamaatregelen lieten zien dat het niet moeilijk is om (deels via de media) het grote publiek daarin mee te krijgen. Groepsdruk is een sterk medicijn tegen vrije wil – en democratische inspraak.

Corona heeft laten zien hoe weinig er voor nodig is om een samenleving te overtuigen dat minder vrijheid een vorm van vooruitgang is. In 2023 zal die lijn worden doorgetrokken.