Luuk Koelman: 'Blijkbaar geloven we dus tóch in het oplossend vermogen van geweld'

Geweld als vorm van protest, mag dat? Enkel de vraag stellen, is tegenwoordig al een no-go. Dat ondervonden de organisatoren van een discussieavond over klimaatactivisme in Amsterdam. Op sociale media ontstond direct ophef, omdat de aankondiging van die avond het zinnetje ‘heroverwegen van geweld’ bevatte.

VVD-Kamerlid Ingrid Michon kondigde subiet schriftelijke Kamervragen aan. ‘Het doel heiligt niet de middelen,’ twitterde ze. En: ‘Geweld is géén optie. Nooit.’ Ik moest even gaan liggen toen ik dat las. Als geweld nooit een optie is, waarom is haar partij dan vóór levering van zware wapens aan Oekraïne? Leopard 2-tanks, F-16’s, extra munitie, niets is te gek.

In het kielzog van Michon sprak ook de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema zich uit. Zij haastte zich te melden dat ‘geweld in elke vorm onacceptabel is’. Maar dat was ze enkele weken later alweer vergeten, toen ze staand voor de verwoeste Russische tank op het Leidseplein speechte hoe belangrijk het is om ‘dat wat ons dierbaar is met alle mogelijke middelen te verdedigen’.

En zo kon het dus gebeuren dat heel politiek correct Nederland zich quasi-integer uitsprak over het afstand nemen van geweld. Tot de Nederlandse Politiebond aan toe. ‘Geweld moet je nooit overwegen,’ vond voorzitter Jan Struijs. Ik zou zeggen: als je dat echt vindt, ruil dan je pistool, wapenstok en pepperspray in voor een bos bloemen.

Hoe dan ook, mevrouw Michon van de VVD is as we speak in blijde afwachting van de reactie van het kabinet. Ze wordt vast op haar wenken bediend. De ploeg van Rutte zal elk debat over het ‘heroverwegen van geweld’ krachtig veroordelen. Daarbij voor het gemak even vergetend dat de eigen minister van Defensie laatst nog betoogde dat we met zijn allen de wapenindustrie weer moeten ‘durven omarmen’. Volgens haar is het ‘tijd voor financiers om hun bedenkingen ten aanzien van de wapenindustrie los te laten’.

Oké, helder. Blijkbaar geloven we collectief dus tóch in het oplossend vermogen van geweld. Rijst enkel de vraag: waarom is de Russische inval in Oekraïne dan wel een reden om ons vol overgave in een geweldsspiraal te storten, maar de mogelijke ondergang van de mensheid niet? Is het omdat we als samenleving tegen radicalisering zijn? Of wellicht omdat geweld altijd uit de klauwen loopt?

Nou, geradicaliseerd zijn we allang. Wat begon met het schenken van helmen en kogelwerende vesten, is inmiddels ontaard in het leveren van pantserhouwitsers, tanks en gevechtsvliegtuigen. Elke levering van wapentuig is bespreekbaar, benadrukte Rutte: ‘Er zijn geen taboes.’ Behalve dan de vraag opwerpen of geweld mag als vorm van protest. Dan wentelt de politieke goegemeente zich opeens in gelegenheidspacifisme. Altijd maar weer die dubbele moraal, het is alsof we extra slachthuizen laten bouwen, terwijl we ons uitspreken tegen het doden van dieren.

Dus kom maar door met die volgende debatavond. Het thema lijkt me helder. Als de politiek gelooft in het oplossend vermogen van geweld, dan mogen klimaatactivisten dat ook.