Bart Nijman: 'Ondanks X niet gezond voor je is, hoop ik dat blijft bestaan'

Dit is de moeilijkste column van het jaar. Deze tekst is vanwege aangepaste, voor een ADHD’er totaal onbegrijpelijke afwijkingen van de reguliere dienstregeling al vlak vóór kerst ingeleverd. Maar die vervroegde deadline is nog niet de grootste ramp.

Veel erger is dat ik extreem geconditioneerd ben in de waan van de dag en nagenoeg al mijn schrijfsels direct daaraan ontspruiten. Maar wat u nu leest, is weken geleden al geschreven en ik kan niet met terugwerkende kracht verzinnen wat deze week de waan van de dag is.

Dat ging al eens fout. Twee jaar geleden voorspelde ik, in mijn wanhoop omdat ik geen ophef van de week had om aan vast te houden, de dood van Twitter in 2023. Inmiddels lijkt dat platform, nu X, belangrijker dan ooit voor de vrijheid van meningsuiting op een door wetgeving, merkveiligheid en moderatie-willekeur gekneveld internet.

Tevens is X een vliegwiel voor zowel een nieuwe expert-kaste op alle denkbare onderwerpen (lees: mensen die wél zeker genoeg zijn van hun kennis om open confrontaties met een kritisch publiek aan te gaan), als voor het huidige mediatijdperk van de podcastgeneratie. En ja, er zijn nog altijd hinderlijk veel algoritme-gestuurde accounts, cryptodealers, pornosnollen en engagement farmers actief. Maar ja: waar niet?

X leeft dus nog, maar er is een nieuwe bubbel naast ontstaan in de vorm van Bluesky. Een soort Twitter, maar dan met een vlinderlogo in plaats van een vogel. Inhoudelijk is het een mengelmoes van twitternostalgie (‘kijk een foto van mijn kat, jongens gezellig samen sport en televisie kijken, och heden, wat is iedereen hier áárdig voor elkaar!’), het intranet van ministeries, ouderwetse mediakantines en hele vervelende vroomlinkse vingerwapperaars.

Er zitten vooral mensen die uit protest tegen Musk en Trump en het ‘fascistische’ kabinet-Schoof in een eigen hoekje zijn gaan mokken, met een kop rooibosthee en een rotsvast vertrouwen in het NOS Journaal. Het zijn beschadigde mensen, die een klap van de internetvrijheid hebben gekregen omdat ze niet tegen weerwoord kunnen en meltdowns krijgen als ze de namen horen van Wierd Duk of Geert Wilders, en soms zelfs die van mij (rent free, vrinden, rent free!)

Is wel op X blijven daarmee ook een vorm van protest? Gezond zijn sociale media aantoonbaar niet. Twitter/X heeft mijn concentratiecapaciteit vermoedelijk voorgoed verziekt en mijn wereldbeeld gekleurd met een intrinsieke, mens-specifieke slechtheid die ik in mijn analoge privéleven nog nooit heb meegemaakt.

Maar X, waar ik sinds 2009 dagelijks vertoef, is mijn open raam op de wereld. En ik vind Elon Musk geniaal en een geinige peer. Verdomme, misschien ben ik zelf ook wel een engagement farmer. Maar ik accepteer nog wel afwijkende meningen, en mijn kleren hou ik aan. Ik hoop dat X blijft bestaan.