Bart Nijman: 'Zoals het Nederlands uit het hoger onderwijs verdween, zo verdwijnt Nederland uit de steden'

Het duurde maar negen jaar om Nederland van 17 naar 18 miljoen inwoners te laten groeien. We vragen ons af of Nederland een dichtbevolkt land is of een dunbevolkte stad, maar bijna niemand heeft het erover dat ongeveer 900.000 van die miljoen nieuwe Nederlanders niet oorspronkelijk Nederlands zijn. Het zijn vluchtelingen, asielzoekers, studenten en arbeidsmigranten.

In 2023 kende ons land een natuurlijke aanwas van minus vijfduizend mensen. Een negatief getal en toch groeide het inwonertal met 132.000 mensen.

Het is niet dat de houdbaarheid, of onhoudbaarheid, van deze manier van aanwas bij niemand op de radar staat. Van politieke partijen tot voormalig CBS-demograaf Jan Latten of migratiewetenschapper Jan van de Beek komt het onderwerp heus regelmatig voorbij.

Ingekleed in zorgen, geduid langs praktische vragen over woonruimte (of het gebrek daaraan), voorzieningen, culturele verschillen of de voertaal van het hoger onderwijs. In het online-debat worden veel zorgen over migratie breed gedeeld. Maar echt besef blijft uit.

Niet alleen omdat met name linkse partijen en media het gesprek over deze cijfermatig feitelijke omvolking frustreren, door eenieder die zorgen formuleert te brandmerken als slecht mens, maar ook omdat de meeste gevolgen voor velen niet acuut zijn. Als je al een huis hebt, is het best handig als een Indiër je Thuisbezorgd-maaltje komt brengen. Als je kind gaat studeren, is een bijkomend voordeel dat z’n Engels verbetert. In provinciale achterlanden ervaren mensen minder drukte die stedelingen ervaren.

De drukpunten van migratie en bevolkingsgroei zijn uitgesmeerd over het land, weinigen ervaren alles tegelijk – bijvoorbeeld hoe loonstijgingen worden getemperd door goedkope arbeid, verricht door mensen die je wijk veranderen tot voor jou minder herkenbare sociale ruimte.

Zoals het Nederlands uit het hoger onderwijs verdween, zo verdwijnt Nederland uit de steden. Je kan dat toejuichen of betreuren, maar feit is dat de verandering reëel is, en versnelt. Niet alleen groeide de bevolking veel sneller dan de prognose becijferde, de meeste aanwas bestaat uit volwassenen die willen wonen, werken en een beroep doen op (sociale) voorzieningen. Allemaal mensen die voor ons nieuw zijn, maar zelf in medias res arriveren. Niet aan het begin van hun leven, maar als volwassene op zoek naar veiligheid, vrijheid, werk of een studieplek.

In het tempo van 2023 telt Nederland reeds rond 2033 opnieuw een miljoen mensen meer. Waar gezegd wordt dat de natuur op omvallen zou staan door landbouw en veehouderij, lijken weinigen zich om de invloeden van intensieve menshouderij te bekommeren. Zolang migratie als onvermijdelijk natuurverschijnsel wordt beschouwd, mag het geen verbazing wekken dat de natuur zijn eigen weg vindt.

Wanneer natuurwetten het overnemen van (afwezig) beleid, wordt het overleven voor iedereen. Welke rechten dan nog gelden, kan de evolutieleer u vertellen.