‘De energie is nooit weggeweest’

De legendarische oprichter en aanvoerder van Multigroove verdiende veel geld, maar joeg het er net zo snel weer doorheen. ‘Ergens is het maar goed dat ik geen miljoenen had, want dan had ik mezelf misschien wel doodgesnoven.’

Metrohalte Isolatorweg. Eindpunt van metrolijn 50, nog voorbij station Sloterdijk. Het zakelijke afvoerputje van Amsterdam. Waar KPN, het UWV en de redactie van Nieuwe Revu overgaan in Kringloopwinkel Rataplan, de leukste kringloopwinkel van Amsterdam, en Amcaf Autoschadeherstel. Dit half verlaten industrieterreintje is voor de gemeente Amsterdam de perfecte locatie om overlastgevende demonstraties weg te stoppen. Even verderop in de straat, net voorbij de Burger King, ligt de bakermat van de hoofdstedelijke hardcorescene. In een pand dat begin jaren 90 gekraakt werd, en waar de roemruchte Multigroove-raves huisden, houden de grootheden van de hedendaagse hardcore- en hardstyle-scene huis.

ID&T-oprichter Duncan Stutterheim noemde de Elementenstraat in een recent interview ‘mijn huis’, en dat is aan niemand anders te danken dan aan Ilja Reiman. Als oprichter en aanvoerder van Multigroove toog hij eind jaren 80 en begin jaren 90 door Amsterdam, op zoek naar nieuw te kraken tunnels en loodsen om illegale houseparty’s in te organiseren. Om uiteindelijk, na jaren zwerven door de hoofdstad, hun vaste locatie aan de toenmalige rand van Amsterdam te betrekken. De Elementenstraat werd de plek waar Multigroove legendarisch werd. De latere oprichters van onder andere ID&T kwamen er regelmatig. ‘We moesten ze na sluitingstijd met de bekers naar buiten vegen,’ zei Reiman hier later over. Hier werd housegeschiedenis geschreven. Samen met Multigroove droeg kopman Reiman zijn steentje bij aan het ontstaan van de hardere stijlen in de dance. Totdat de Amsterdamse politie op 15 mei 1993 met veel wapengeweld een inval in de loods deed en hiermee een abrupt einde maakte aan de roemruchte raves van Multigroove aan de Elementenstraat.

‘Even aarden, hoor’

Het is op dat moment het volgende dal in het dan toch al turbulente leven van de toen pas 21-jarige Ilja Reiman (nu 50). Onder de bezoekers van de Elementenstraat bevonden zich mannen die in de jaren die daarop volgden zouden uitgroeien tot housepioniers die de wereld zouden veroveren met toonaangevende merken als Awakenings, Q-dance en ID&T. Stuk voor stuk zouden ze allemaal rijk worden, maar Reiman niet. ‘Ik ben nooit miljonair geworden, maar ik heb wel als een miljonair geleefd,’ zou hij in 2018 na nog veel meer vallen en opstaan aan Quote vertellen. Reiman, inmiddels alweer een tijd afgekickt, kreeg te kampen met een zware cocaïneverslaving en ging hieraan bijna ten onder. Maar zoals altijd zou hij ook na deze val weer opstaan.

Zo staan we op een vrijdagavond in november gezamenlijk midden in de Elementenstraat. Reiman is een boom van een vent, in blakende gezondheid, met jeugdige glimogen en een haast kinderlijk enthousiasme. Hij leidt me rond door de zalen, vertelt vol vuur zijn verhalen en poseert trots voor een foto tegen een pilaar in een van de legendarische hallen. Routineus zoekt hij zijn plekje. Benen iets wijd, handen in de zakken, leunend tegen een paal waarop met dikke stift geschreven staat: ‘MULTIGROOVE 4 LIFE.’

Het nieuwe leven van Ilja Reiman staat in schril contrast met het oude. We nemen plaats in de oude hoofdzaal, middenin de zaal zetten we twee stoelen neer. Op een tafeltje tussen ons in staat de opnameapparatuur. De man die bekendstaat om zijn wilde leven vol seks, drugs en rock-’n-roll vraagt om een momentje van rust. Als ik instem en eigenlijk niet zo goed weet wat ik moet verwachten, begint hij in alle rust met gesloten ogen zijn ademhalingsoefeningen te doen. Met de koptelefoon op en de microfoon al aangesloten, hoor ik zijn ademhaling door mijn koptelefoon. Het duurt een minuutje. Dan opent hij zijn ogen. ‘Even aarden, hoor.’ Ik knik. Hij steekt zijn eerste peuk aan.

Dan vond ik weer 10.000 euro in een oude jas uit betere tijden, waar ik het volgende feest van financierde. Zo ging dat in die tijd

Hoe is het om hier weer terug te zijn?

‘Ik kom hier nu weer wat vaker, maar toen ik hier twee jaar geleden weer terugkwam, werd ik overwhelmed door gevoelens en herinneringen. Op elk hoekje, bij elk dingetje heb ik wel een herinnering. Maar het is vooral de sfeer en het gevoel dat Elementenstraat uitademt. Je kunt het vergelijken met Paradiso. Het is een echte poptempel, maar dan in de house. Er ligt hier zoveel historie, er hebben hier zoveel grote namen gestaan. Wat ik vooral voel, is de vibe. Het is hier altijd feest geweest, de mensen zijn hier altijd naartoe gekomen om feest te vieren.’

Maar hoe is het voor jou om hier weer te zijn?

‘Het is fantastisch om hier weer te zijn. Tien jaar geleden belde de eigenaar me op om eenmalig weer een feest te geven. Maar dan moest ik het binnen drie weken doen. Toen hebben we besloten om het legendarisch te laten blijven, een ding van vroeger. Dus toen heb ik mijn beurt voorbij laten gaan. Totdat Duncan Stutterheim het kocht, en ik hier ineens weer binnen stond. Dat maakte echt ontzettend veel los. Ik stond letterlijk te shaken van alle herinneringen. We hebben hier 61 feesten gegeven, en zeker niet de minste.’

De cirkel is rond?

‘We houden hierboven kantoor. Die zaten er vroeger ook. De loods is van oorsprong een distributiehal. Er zat hier een geluidsbedrijf, en een opslag voor decorstukken. De geluidsstudio’s en kantoren van dat bedrijf zaten boven de loods, en in die kantoren zit nu dus ook Multigroove. Ik werk nog veel vanuit huis, of vanuit mijn auto, zoals ik van vroeger gewend ben. Maar mijn bureau staat op de Elementenstraat, dus de cirkel is rond.’

Ben je terug van weggeweest of helemaal nooit weggeweest?

‘Allebei eigenlijk. Terug van weggeweest, als in de transformatie die ik op persoonlijk vlak heb doorgemaakt. Maar ook met Multigroove. Het echte Multi-gevoel is ook een tijdje weggeweest, maar dat is weer helemaal terug. Aan de andere kant is het ook nooit weggeweest. Multigroove heeft echt doorgeleefd in mijn hart, en bij de fans. Dat merk je ook als we een Multigroove organiseren; die hele feel, die vibe en die magie is dan weer helemaal als vanouds. Die energie is nooit weggeweest.’

Hoe sta je tegenwoordig in de wedstrijd?

‘Ik sta heel goed in de wedstrijd. Het gaat me enorm voor de wind, zakelijk en privé. Ik heb veel passie, vuur, en mooie mensen om me heen. Ik kom natuurlijk van vrij ver, echt van rockbottom. Maar ik sta tegenwoordig weer iedere dag met een smile op.’

Hoelang is rock-bottom geleden?

‘Ik heb meerdere rock-bottoms in mijn leven gehad, maar mijn échte was tien jaar geleden. Toen gleed alles door mijn vingers, en die periode heeft met veel vallen en opstaan ook best een tijd geduurd.’

Je leven lijkt sowieso veel uit vallen en opstaan te bestaan.

‘Klopt. Als jonge jongen kwam ik op een internaat terecht, dan val je dus al uit het gezin, uit de samenleving en uit de klas. Daar klom ik dan weer over het hek, want echt een feest was het op dat internaat ook niet. Dan ging ik via kraakpandjes en mijn eigen woning weer langzaam iets opbouwen. De scene en het bedrijf dat ik daarna opbouwde waren allemaal illegaal, we hadden niet eens een bedrijf. Dus je bouwt wel iets op, maar de fundering is rot. Dan flikkerde alles op een gegeven moment dus weer om. Dan komt de politie, dan komt de Belastingdienst en dan kon je weer opnieuw beginnen. Daarnaast zat er onderhuids ook nog een verslaving, waarvan ik niet doorhad dat die er zat. Daardoor val je natuurlijk ook weer vrij regelmatig om. Ik val dus regelmatig, maar toch land ik dan altijd weer op een matras.’

Dat vallen begrijp ik, maar waar haal je iedere keer de kracht weer vandaan om weer op te staan?

‘Dat ging me dus altijd, op de een of andere manier, vrij makkelijk af. Er was een periode dat het slecht met me ging. Na de inval ging de Elementenstraat dicht, ik had geen inkomen meer. Ik was angstig, had de politie op mijn dak gehad, dus dan zat ik weer helemaal bang in mijn sociale huurwoning. Maar toch ben ik nooit de passie en drive verloren. Ik wil gewoon graag bouwen en dingen creëren.’

Denk je dan op een gegeven moment niet: fuck it, ik ben er klaar mee. Laat mij maar stressloos negen-tot-vijf voor een baas werken?

‘Ach hou op, man! Ik heb dat wel geprobeerd, hoor. Van huis uit ben ik schilder en stukadoor. Maar het probleem is dat ik een héle slechte schilder en stukadoor ben. Ik heb allerlei baantjes gehad. Maar negen-tot-vijf ligt mij niet en zeven-tot-vier al helemaal niet. Ik heb gewoon een passie en een drive nodig, ik wil niet iedere dag heen en weer in diezelfde kutfile komen te staan.’

Onze vaste vraag in deze verhalenreeks is altijd: ben jij een misfit, een cowboy, een zwart schaap, een nozem, een paradijsvogel, een buitenbeentje of een vrijdenker?

Hard lachend: ‘En daar mag ik er dan maar ééntje van kiezen? Dat gaat niet, hoor! Mijn vader noemde me vroeger altijd een nozem. Ik ben het eigenlijk allemaal wel geweest, op een bepaald punt in mijn leven. Op school was ik vroeger het zwarte schaap, veel kinderen mochten niet met mij omgaan. Een cowboy kun je me ook wel noemen, als je ’s nachts met een breekijzer op pad gaat om loodsen te kraken. En een buitenbeentje, dat mag een ander beoordelen. Ik denk dat ik voor de autoriteiten, de mensen die negen-tot-vijf leven, wel een buitenbeentje ben. Een vrijdenker zou ik vooral heel graag willen zijn.’

We zitten hier midden in een iconische gekraakte loods die een grote rol heeft gespeeld in de historie van de dance, en jij twijfelt of je wel een vrijdenker bent?

‘Ik denk dat ik het wel ben, alleen vind ik dat moeilijk om over mezelf te zeggen. Nee, dat is gelul. Ik ben zeker een vrijdenker!’

Wat heel erg aan jouw verhaal kleeft, is dat een aantal bezoekers van Multigroove, zoals Duncan Stutterheim, Wouter Tavecchio en Rocco Veenboer, later schathemeltjerijk zijn geworden met hun dancebedrijven, maar jij niet.

‘Ik verdiende in bepaalde periodes echt heel veel geld, maar ik was helemaal niet gewend om met dat soort luxe om te gaan. Ik heb er enorm leuk van geleefd en hele gekke dingen gedaan. We kochten boten die ’s nachts affikten en dan kochten we de volgende dag weer een nieuwe boot. Vrienden, kennissen, iedereen kon mee-eten. Maar het geld was ook een hele zorg. Mensen gaan toch anders met je om als je geld hebt. Op het einde was ik ook zwaar verslaafd, dus het ging allemaal gewoon niet meer. Feesten gingen mis, ik raakte alles kwijt en had feitelijk echt niets meer. Dat was mijn definitieve rock-bottom. Ergens is het maar goed dat ik geen miljoenen had, want dan had ik mezelf misschien wel doodgesnoven.’

Is dat dan weer een befaamd dal in het leven van Ilja Reiman?

‘Het zijn voor mij altijd uitersten geweest. Op mijn 21ste was Multigroove op zijn piek, en toen verdienden we écht heel veel geld. Dan was Multigroove weer een periode dicht en had ik weer een jaar geen inkomsten. Nou, met mijn manier van leven gaat het dan hard. Ik geloof dat mijn compagnon er nu nog van leeft, maar ik had helemaal niks meer. Het was altijd van grote hoogtes tot diepe dalen. Meestal gingen we, als het geld op was, weer iets nieuws beginnen. Je leeft dan dus wel heel erg vol. Ik kan me een periode herinneren dat ik letterlijk helemaal niets meer had. Dan liep ik met een handje kwartjes naar de telefooncel om een belletje te doen, en scharrelde ik mijn geld bij elkaar met het statiegeld van de laatste lege flessen. Dan vond ik toch weer wat geld, om en nabij de 10.000 euro, in een oude jas uit betere tijden. Dat ding hing ergens achterin de kast. Van dat geld kon ik dan weer een feest geven, dat stijf uitverkocht raakte. Daar financierde ik het volgende feest dan weer van, en dat feest raakte ook weer uitverkocht. Dan zat ik dus weer in een piek. Zo ging dat in die tijd.’