Fan van Allah: steeds meer jongeren met westerse achtergrond kiezen voor de islam

*Op de foto: Edwin Adriaansz verdiept zich sinds februari dit jaar in de islam.

Influencer Donny Roelvink, voetballer Davy van den Berg, muziekartiest Blacka en realityster Jørney Hendrikx hebben één ding met elkaar gemeen: zij gaan tegenwoordig door het leven als moslim. Het geloof geeft ze onder meer innerlijke rust, hielp Donny in de strijd tegen teelbalkanker en Davy omgaan met de dood van naasten.

Toch hoef je geen BN’er te zijn om de weg naar Allah te vinden. Exacte cijfers zijn er niet (ook niet bij het CBS), maar uit een rondvraag met verschillende moskeeën, stichtingen en koepelorganisaties blijkt dat het aantal Nederlanders dat zich de afgelopen tijd tot de islam bekeert, groeit. Volgens de Islamitische Stichting Nederland komen steeds meer mensen in aanraking met dit geloof door de media-aandacht. ‘Of dit nu positief of negatief is, deze aandacht zet mensen vaak aan tot eigen onderzoek. Sommigen ontdekken dan dat de islam een religie is die hen aanspreekt. De negatieve berichtgeving over moslims kan er ook toe leiden dat mensen de behoefte voelen om persoonlijk contact te zoeken met moslims, wat hen inspireert om zich verder in de islam te verdiepen.’

Jongeren zouden zich volgens deze stichting vaker tot de islam wenden vanwege de toenemende secularisatie van Nederland. ‘Zij groeien op zonder sterke religieuze invloed, maar gaan toch op zoek naar spiritualiteit. De islam kan dan een aantrekkelijke optie zijn.’

‘De stap naar bekeren is veel laagdrempeliger dan vroeger. De verhalen van bekeerlingen bereiken via sociale media een breed publiek, wat voor meer herkenbaarheid zorgt’

Jongeren, die tegenwoordig steeds meer in een seculiere omgeving opgroeien, stellen zichzelf volgens antropoloog Vanessa Vroon-Najem regelmatig existentiële vragen: ‘Wie ben ik in deze wereld? Wat maakt mij een goed mens? Hoe kan ik mijn leven het beste vormgeven? Dat kan ervoor zorgen dat ze op zoek gaan naar antwoorden en zich verdiepen in religie.’

Het begint volgens Vroon-Najem, die onderzoek doet naar bekering tot de islam en daar het boek Bekeerd over schreef, vaak met positief contact met moslims. ‘Dat zorgt ervoor dat het negatieve beeld over de islam dat vaak in de media wordt geschetst wordt genuanceerd. Daarnaast kan het leiden tot nieuwsgierigheid naar het geloof en een keer meedoen met de ramadan.’ Moslim worden is een proces, dat gaat niet van de ene op de andere dag, stelt ze. ‘We zien en horen er nu meer over, omdat bekeerlingen dat proces tegenwoordig delen via onder andere TikTok en Instagram.’

Zingeving en houvast

Dat steeds meer Nederlanders contact hebben met moslims, is volgens trendwatcher Farid Tabarki van Studio Zeitgeist zeker een verklaring voor een verhoogde interesse in de islam. ‘Vooral jongeren komen tegenwoordig meer in aanraking met islamitische leeftijdsgenoten, onder andere op ROC’s, hogescholen en universiteiten. De stap naar bekeren is veel laagdrempeliger dan vroeger. De verhalen van bekeerlingen bereiken via sociale media een breed publiek, wat voor meer herkenbaarheid zorgt.’

Niet alleen sociale media, ook corona speelt een rol in de opleving van de islam onder jongeren, zegt de trendwatcher. ‘Het leven van veel mensen, vooral jongeren, werd overhoopgegooid door de pandemie. Er was sprake van grote existentiële angst. Die periode voelde als een gemeenschappelijk bezinningsmoment: waar gaat het om in het leven? Het is een copingmechanisme om in tijden van rampspoed op zoek te gaan naar antwoorden, zingeving en houvast in het leven.’

Ook Tabarki stelt dat het leven in een seculiere samenleving zonder vormgeving en regels, voor veel mensen opgevoed zonder religie ingewikkeld is. Hij schrijft momenteel een boek over onder andere de huidige ontworteling van de moderne mens. ‘De digitale samenleving speelt daarbij een grote rol. We zijn niet langer gebonden aan waar je woont of werkt, maar biologisch gezien wil een mens blijven verbinden. Religie voorziet in die behoefte, het biedt een gemeenschapsgevoel. Het geloof zorgt ook voor vertraging in dit tijdperk vol prikkels, waarin alles razendsnel gaat. Bidden tot God is net als mediteren; je pakt een moment voor jezelf en staat even stil.’

‘De ramadan fascineerde mij; een maand niet eten en drinken tussen zonsopkomst en -ondergang, dát is pas overgave aan een geloof’

Er wordt steeds vaker Nederlands gesproken in moskeeën, wat volgens de Islamitische Gemeenschap Milli Görüs Noord-Nederland als een trekpleister werkt voor islam-geïnteresseerden met een westerse en niet-westerse achtergrond. ‘Niet alle nieuwe generatie Turken en Arabieren spreken hun moedertaal. Dan is het wel zo fijn als er in de moskee Nederlands wordt gesproken. Veel imams zijn de Nederlandse taal machtig omdat ze hier zijn geboren. Doordat er steeds vaker Nederlands wordt gesproken in moskeeën, trekt dit ook mensen met een westerse achtergrond aan en andere etniciteiten.’

Jonge moslimbekeerlingen worden soms weggezet als rebels en tegendraads, ze zouden zich met hun bekering vooral willen afzetten. Antropoloog Vroon-Najem spreekt dat tegen. ‘Je bekeren tot de islam heeft grote invloed op alle facetten van je leven. Mensen die moslim worden, krijgen vaak met veel vooroordelen en weerstand te maken, het is niet iets wat je eventjes doet. Uit mijn onderzoek blijkt dat bekeerlingen onder andere rust en structuur zochten in de islam. Die motivatie lijkt anno 2024 niet veranderd.’

Zij geloven in Allah

Lara van Arent (22) kwam via moslima’s op de middelbare school in aanraking met de islam en liet zich op haar zeventiende bekeren. ‘Ik nodig iedereen uit om zich – net als ik – te verdiepen in mijn geloof voor je oordeelt.’

‘De islam leert mij dat je niet altijd je ego moet volgen. Dit ego is op zoek naar bevestiging en wordt vaak gestuurd door behoeftebevrediging op korte termijn. Door meerdere keren per dag te bidden en stil te staan bij wat écht goed voor mij is, kom ik los van dit ego. Dankzij de islam laat ik mij niet leiden door mijn begeertes. Ik heb de dopamine die je bijvoorbeeld van alcohol krijgt niet nodig om mij gelukkig te voelen. Deze overgave aan het geloof geeft mij kracht, rust en stabiliteit.

De islam zorgt ook voor verbroedering. Onze samenleving is vrij individualistisch, veel mensen leven voor zichzelf. Ik vind het fijn dat we regelmatig samenkomen in de moskee en op elkaar kunnen bouwen. Ik heb veel broeders en zusters aan mijn zijde waar ik veel leuke dingen mee doe. Ik heb als bekeerling dan ook helemaal niet het gevoel dat ik iets moet laten in het leven. Ik mis het drinken van alcohol niet, al weet ik ook niet beter aangezien ik op mijn zeventiende moslim ben geworden en mij daarvoor niet in het reguliere uitgaansleven begaf.

‘Het geloof geeft mij houvast, structuur en is een spiegel van al mijn handelen in het leven. Ik weet wat mijn doel is en wat er van mij wordt verwacht’

Ik kwam met de islam in aanraking op de katholieke middelbare school. Er liepen daar ook moslims rond, al was dat niet zichtbaar aangezien je er geen hoofddoek mocht dragen. De ramadan fascineerde mij; een maand niet eten en drinken tussen zonsopkomst en -ondergang – dát is pas overgave aan een geloof. Ik ging mij online verdiepen in de islam en via de moskee werd mijn overtuiging voor dit geloof alleen maar sterker. Er staan in de Koran allerlei voorspellingen die vandaag de dag uitkomen en wetenschappelijk worden bewezen. Voor mij is er dan ook geen twijfel mogelijk dat Allah bestaat.

Mijn omgeving reageerde gelukkig heel nuchter, mijn ouders waren totaal niet verbaasd. Ik ben heel hecht met mijn ouders, ze hebben het hele proces van bekeren van begin tot eind meegemaakt en mij hierin gesteund. Vooral mijn moeder krijgt vandaag de dag nog steeds vragen. Sommigen vinden mij naïef of denken dat ik gebrainwasht ben omdat ik als westerling een hoofddoek draag. Ik respecteer deze aannames, maar trek mij er niets van aan. Vaak is het een angst voor het onbekende. Ik nodig iedereen uit om zich – net als mij – te verdiepen in mijn geloof voor je oordeelt.’

Jacob van der Blom (46) liet zich in 1998 bekeren tot de islam omdat hij binnen het christendom niet alle antwoorden vond waarnaar hij zocht. Tegenwoordig zet hij zich actief in bij moskee Centrum de Middenweg in Rotterdam en het Landelijk Platform Nieuwe Moslims. ‘Als ik de verwachtingen van mijn schepper waarmaak, functioneer ik optimaal voor anderen.’

‘Het geloof is er bij mij als kind met de paplepel ingegoten. Ik ben christelijk opgevoed, ging naar een christelijke school en bezocht soms de kerk. De heldenverhalen van bijvoorbeeld Mozes en Noach in het Oude Testament, maar ook het verhaal van David en Goliath, spraken al op jonge leeftijd tot de verbeelding. Zo rond mijn puberteit kreeg ik steeds meer vragen over het christendom. Waarom is Jezus bijvoorbeeld voor onze zonden gestorven? Waarom waren Adam en Eva zondig omdat ze een appel aten? Waarom worden überhaupt alle mensen als zondaar beschouwd? Dat zou in mijn ogen niet de basis van een geloof moeten zijn.

Ik bleef gelovig, maar ging verder kijken dan alleen het christendom. Juist omdat ik binnen dit geloof niet alle antwoorden vond waarnaar ik zocht. Via mijn moeders snackbar in Rotterdam-Zuid kwam ik in contact met Marokkaanse jongens. We raakten aan de praat over de islam, waarop ik de Koran ging lezen. Dit bracht mij terug naar mijn jeugd en mijn fascinatie voor heldenverhalen. Het Oude Testament en de Koran lijken op elkaar, met het grote verschil dat de islam één God kent: Allah. Het christendom is ook monotheïstisch, maar velen zien Jezus als half mens en half god. Een soort Herakles, daar kan ik mij niet in vinden. Ook is er in de islam geen sprake van erfzonde.

Ik liet mij in 1998 bekeren. Mijn omgeving reageerde overwegend positief. In mijn familie en vriendenkring komen verschillende etniciteiten voor, ze zijn over het algemeen ruimdenkend. Ik zeg als Rotterdammer weleens gekscherend: als je maar in Feyenoord gelooft, is er niet veel aan de hand. Mijn omgeving krijgt overigens meer vragen dan ikzelf over mijn bekering. Zo kreeg mijn moeder regelmatig de vraag of ik soms met een Turkse was getrouwd en mij om die reden liet bekeren. Mijn vrouw – inmiddels ook bekeerd – heeft wellicht een wat Arabisch uiterlijk, maar was Grieks-orthodox. Toch begrijp ik dergelijke vooroordelen wel en waarom ze mijn moeder bevraagden en mij niet. Het ligt denk ik in de menselijke aard om de confrontatie uit de weg te gaan. Daarbij willen ze mij niet veroordelen, al gebeurt dit toch.

Ik ben erg blij dat ik moslim ben geworden. Het geloof geeft mij houvast, structuur en is een spiegel van al mijn handelen in het leven. Ik weet wat mijn doel is en wat er van mij wordt verwacht. Als ik de verwachtingen van mijn schepper waarmaak, functioneer ik optimaal voor anderen. Natuurlijk gaat dit met vallen en opstaan, maar ik word er uiteindelijk een beter mens van.’

Edwin Adriaansz (32) verdiept zich sinds februari dit jaar in de islam. Hij hoopt zich nog voor het einde van 2024 te bekeren door het uitspreken van de sjahada (geloofsbelijdenis), in het bijzijn van de imam. ‘De islam geeft mijn leven houvast.’

‘Ik kom uit een Ghanees-Surinaams gezin en ben opgegroeid met het christendom. We gingen iedere zondag met de hele familie naar de kerk. Tijdens corona begon ik na te denken over het geloof. Ik ging naar de kerk omdat het zo hoorde, maar ik voelde mij er niet door verrijkt. Het aha-moment waarnaar ik zocht, vond ik niet. Ik ging veel met moslims om, dat wekte mijn nieuwsgierigheid naar de islam.

Het keerpunt kwam toen ik op vakantie was in New York. Ik wilde er al heel lang heen. Ik zag Amerika als the land of the free, een plek vol onbegrensde mogelijkheden. Toen ik er eindelijk was, was ik enorm teleurgesteld. Het voelde allemaal heel somber, de mensen bewogen zich als zombies over straat. In de metro zat iedereen doelloos voor zich uit te staren. In de ratrace naar succes en het streven naar financiële vrijheid leek het mensen volledig te ontbreken aan een spirituele connectie. Er moest toch meer in het leven zijn, dacht ik. Ik wilde niet obsessief worden met carrière maken en geld verdienen, puur materialisme gaat je uiteindelijk geen voldoening geven.

Toen ik weer in Nederland kwam, wist ik dat het tijd was om een connectie met God te gaan maken. Ik begon mij te verdiepen in de islam en deed mee met de ramadan. Ik woog op dat moment 100 kilo, wat ook een goede motivatie was om het vasten vol te houden. Ik stapte er volledig in, deed vijf keer per dag mee aan het gebed, dronk geen alcohol meer, at gezond, ging naar de sportschool en focuste mij op mijn werk en de zorg voor mijn dochtertje.

Het minimalistische en de discipline in de islam spreken mij aan, het voelt goed om te leven binnen een aantal duidelijke kaders. Het geeft mijn leven houvast. Er is veel warmte in de islam; we komen samen op religieuze feestdagen, staan dan samen stil bij mensen die het minder hebben en bidden samen in de moskee, met allerlei nationaliteiten: Afrikaans, Arabisch, Indonesisch, Hollands. Ik bid en praat ook alleen met Allah, ik vraag hem bijvoorbeeld om mij de energie en de bekwaamheid te geven om alles aan te kunnen wat op mijn pad komt.

Voor de mensen om mij heen was het nogal een transitie. Sommigen dachten dat ik mij door anderen had laten overhalen, maar het is een keuze die volledig uit mijzelf komt. Bekeren tot de islam is een proces. Ik praktiseer het geloof nu, de volgende stap is dat ik mij ook officieel bekeer door de sjahada uit te spreken, in het bijzijn van de imam. Je getuigt dan dat er geen andere God is dan Allah en dat de profeet Mohammed zijn boodschapper is. Het liefste doe ik dat nog voor het einde van dit jaar, het zou een mooie start zijn van 2025, Inshallah.

Begin dit jaar schreef ik een aantal doelen op die ik wilde bereiken, 80 procent daarvan is al uitgekomen. Zonder de discipline en spiritualiteit van het geloof was mij dat niet gelukt. Er is nu geen ruis meer, ik laat me nergens meer door afleiden en veroordeel mensen niet meer zo snel als vroeger. Ik geef nu iedereen het voordeel van de twijfel. De islam heeft mijn leven enorm verrijkt.’

Van Andrew Tate tot Donny Roelvink 

Toen voormalig kickbokser en omstreden influencer Andrew Tate in 2022 bekendmaakte bekeerd te zijn, reageerden internetgebruikers verontwaardigd en vol ongeloof. Sommigen zagen (en zien) het als een vorm van aandacht, waarop voormalig MMA-vechter Tam Khan een video deelde waarin hij samen met Andrew Tate in een moskee in Dubai bidt. In het bijschrift zei Khan dat het niet om een pr-stunt ging.

Er verscheen begin dit jaar een video van de Amerikaanse rapper, dj en producer Jonathan Smith, beter bekend als Lil Jon, waarin hij de sjahada in het Arabisch en het Engels uitspreekt in een moskee in Los Angeles. De rapper deelde daarna op zijn Instagram-account, waar hij meer dan een miljoen volgers heeft, een verhaal waarin hij zijn fans bedankte voor hun steun na zijn bekering. Hij zei zich na de bekering ‘geweldig’ en ‘gezegend’ te voelen en sloot af met de woorden ‘as-salamu alaykum’ (vrede over u).

Van de beroemde Jacksons zijn meerdere familieleden bekeerd tot de islam. Janet Jackson zou zich hebben bekeerd nadat zij via haar ex-man Wissam Al Mana, een miljardair en zakenman uit Qatar, in aanraking kwam met de islam. Het is niet duidelijk of zij nog een religieus leven leidt sinds hun scheiding in 2017.

Voormalig profvoetballer Clarence Seedorf vond ook door de liefde de weg naar Allah. De met de islamitische zakenvrouw Sophia Makramati getrouwde Seedorf maakte zijn bekering in 2022 bekend via Instagram. Vooral het gemeenschapsgevoel van de islam spreekt hem aan.

Het haalde dit voorjaar het shownieuws: realityster Donny Roelvinks bekering tot de islam, na een heftig auto-ongeluk (Donny werd overreden door een Hummer) en ziekte. In een interview met het magazine &C vertelt Donny dat hij een moslimvriend vroeg voor hem te bidden, de dag dat hij geopereerd moest worden aan teelbalkanker. ‘Ik betrapte mezelf: op een moment als dit trek ik blijkbaar naar de islam toe.’ Broer Dave probeert na een periode vol drank en drugs ook rust te vinden in de moskee.

Bokser Mike Tyson bekeerde zich tot de islam toen hij achter slot en grendel zat voor een aanklacht van verkrachting. ‘Ik had altijd geleerd om mijzelf te aanbidden, ik moest als bokser in mijzelf geloven. Maar ik weet nu dat je iemand moet aanbidden die groter is dan jezelf.’ Tysons leven draait inmiddels niet meer om vechten en agressie, maar om een goed mens zijn en ‘goed werk te verrichten’. Zo opende hij in Amsterdam de coffeeshop Tyson 2.0. ‘De structuur van de religie is goed. Sommige mensen hebben dat nodig.’

Een van de beroemdste bekeerlingen was boksheld en activist Muhammad Ali, aanhanger van The Nation of Islam, waar ook Malcolm X deel van uitmaakte. In 1964 kondigde de bokser aan dat zijn naam niet langer Cassius Clay was, zijn ‘slave name’, maar Muhammad Ali. ‘Ik voelde mij niet op mijn plek in de christelijke kerk, dat geloof deed niets voor mij. Bij moslims was ik voor het eerst onder broeders.’ Zijn geloof kon niet voorkomen dat Ali meerdere malen trouwde en kinderen kreeg bij buitenechtelijke liefdes.
New Yorker en NBA-basketballer Kyrie Irving vertelde drie jaar geleden tijdens een persconferentie over zijn geloof in de islam. Hij deed mee aan de ramadan, ook tijdens de competitie, wat hem de bijnaam ‘Ramadan Irving’ opleverde. Sajjad Shahm, president van de organisatie Muslims of the World, stelde dat publieke figuren als Irving die zich bekeren, moslimjongeren het vertrouwen geven om te zijn wie ze zijn en hun geloof uit te dragen.

Ook de Nederlandse influencer Rosie Jasmijn, ruim 142.000 volgers op TikTok, bekeerde zich tot de islam. Ze vindt rust in het geloof en de moskee. Op TikTok krijgt ze veel vragen over haar bekering, onder andere van jongeren die zich ook willen bekeren.

Ook de Nigeriaans-Nederlandse fitfluencer en kickbokser Rachel John (opgegroeid met het christendom, 728.000 volgers op TikTok) deelt op sociale media haar verdieping in de islam, nadat ze droomde dat ze op de islamitische manier aan het bidden was.

De controversiële komiek Dave Chappelle vond de islam op zijn zeventiende toen hij bevriend raakte met de moslims van de pizzatent in zijn straat. ‘Ik ben van nature een nieuwsgierig persoon. Ik stelde vragen; hun geloof sprak me aan.’ Hij sprak de sjahada uit en vindt de islam een prachtige religie, zei hij tegen talkshowhost David Letterman, om daaraan toe te voegen: ‘Maar het is niet zo dat ik er heel goed in ben. Daarom praat ik er weinig over in het openbaar.’

De nieuwe moslim

Door de sjahada (geloofsbelijdenis) uit te spreken, word je moslim. Soms vindt er een ghoesl (rituele wassing) plaats. De islam kent geen doop of iets vergelijkbaars; ook besnijdenis is niet verplicht. De ‘nieuwe’ moslim (moe’allaf) begint met een schone lei; voorafgaande zonden zijn vergeven. Moslims leven naar de vijf zuilen van de islam (waaronder rituele gebeden en ramadan) en geloven in geen andere god dan Allah. De profeet Mohammed is zijn boodschapper.