'Ons internet is weer een beetje meer in de greep van de ongekozen goden uit Silicon Valley gekomen'

Alex Jones is een rabiate Amerikaanse complotdenker aan het uiteinde van de onderstroom. Maar iedere internet-archeoloog weet ook: hij is niet zo gestoord als het lijkt. Aan zijn miljoenenpubliek verkoopt hij ‘viriliteitspillen’, preppersgereedschap en kogelwerende vesten als bescherming tegen de gevolgen van de complotten die zijn personage eerst zelf bedenkt. It’s the American Dream!

Die droom is verstoord omdat zijn platform InfoWars gelijktijdig van Facebook is verbannen, uit Apple Podcasts is gegooid, van YouTube is getrapt en door Spotify uit de playlist is gewist. Dat heet ‘deplatforming’ en dat laat zich vertalen als ‘commercieel muilkorven’. Jones zou ‘haatzaaien’ en dat mag niet van de gebruikersvoorwaarden.

Nou is Jones een wilde fantast, volgens de een vermakelijk en volgens de ander kwaadaardig. Maar niet alleen ‘de waarheid’ is een rekbaar begrip geworden, ook ‘in overtreding van de gebruikersovereenkomst’ is een elastieken argument.

Zonder Jones te willen verdedigen, moet je fronsen bij de verbanning van de Texaanse complotkoning. Want het zijn niet de rabiate theorieën die hem een multiplatform-ban opleverden, maar de manier waarop hij die bespreekt. Men valt over zijn woordkeus. Maar wie heeft bepaald dat techbedrijven de toon mogen zetten voor ons allen? Wie gaf hen die macht, en volgens welke maatstaven hanteren ze die?

In de Europese Unie werken lidstaten samen aan Europese eenwording. De NAVO werkt internationaal aan vrede en veiligheid. Voor of tegen, beide zijn het gevolg van democratische processen. Apple, Facebook en Google werken nu samen aan het bewaken van De Toon op internet. Maar wie stemde ooit op Tim Cook, Mark Zuckerberg, of hoe-heet-de-baas-van-Google-überhaupt?

Alex Jones bereikt na deze ban-actie nog steeds miljoenen mensen. Gewoon, via de ouderwetse radio, op zijn website en via apps. In de VS is InfoWars ineens een top 5 nieuws-app. Zelfs in de Nederlandse versie van de App Store staat InfoWars in de top 10. Zo scoort Alex Jones toch een loepzuiver puntje: je kan onwelgevallige geluiden wel proberen weg te drukken, maar mensen zullen altijd een weg naar ‘de waarheid’ vinden, ook als het alleen hun waarheid is. De grote techbedrijven halen Jones’ complotgoederen uit hun schappen, en prijzen zijn lucratieve groothandel zo alleen maar aan.

Maar ons internet is ook weer een beetje meer in de greep van de ongekozen goden in Cupertino en Palo Alto gekomen. Wie is de next biggest boosdoener, wiens platform op arbitraire gronden wordt afgenomen?