Beste Zwarte Piet,
Best knap, eigenlijk: je bestaat niet, maar je maakt meer emoties los dan Geert Wilders, de treitervlogger, het weer, de gasten van Zomergasten, de juryleden van The Voice, de prestaties van het Nederlands elftal, Thierry Baudet, de gaswinning in Groningen, de veroordeling van Jos van Rey, alle bekennende daders en ontkennende beschuldigden van #metoo, de afgeschafte dividendbelasting, de kijkcijfers van RTL Late Night en de toekomst van de NPO in een jaar tezámen.
Ik zag de bussen vol militante beroepsactievoerders, door hun aanhang toegejuicht als strijders voor een betere wereld, op weg naar Friesland. Ik zag de Friese pro-Pieten, door hun medestanders toegejuicht als voorlopers van een normaal Nederland, door de politie ongestoord de snelwegen versperren. Voor de mensen in de bus bestaat er niet iets als een onschuldig kinderfeest, voor de mensen op de snelweg niet iets als een recht op demonstratie, althans niet van andersdenkenden.
Je zou kunnen beweren dat dit een heel belangrijk debat is, omdat het over de zaken gaat die tegenwoordig verkiezingsuitslagen bepalen: over identiteit, verandering van de samenleving en daarmee de kijk op onszelf, over rekening houden met minderheden en met meerderheden. Een debat dat je zou moeten toejuichen. En toch doe ik dat niet, omdat het geen debat is. Er is niets dat die Friezen op die snelweg ooit zullen zeggen dat die mensen in die bus langer dan een seconde op zich zullen laten inwerken, en naar geen enkel argument van de activisten zullen die Friezen ooit nog luisteren. Voor de een is dit een onschuldig kinderfeest waar je met je gore poten vanaf moet blijven, voor de ander is Zwarte Piet een gore racist, waardoor zijn feest nooit onschuldig kan zijn.
Dat het onschuldig feest van de een het ervaren van racisme van de ander kan zijn, dat je een heel jaar tegen een feest kunt zijn maar dat op de dag zelf extreem gevoelig ligt juist omdat die ander het als een feest voor zijn kinderen ziet: het gaat allemaal niet meer doorkomen. Het vereist een vorm van luisteren, en op deze Friese snelweg stonden twee groepen heel hard met hun vingers in hun oren ‘LALALALALA’ tegen elkaar te roepen.
Op Facebook zag ik heel redelijke, aardige mensen met opeens een ‘Zwarte Piet Is Racisme’-profielfoto stellen dat Facebook-vrienden die voor Zwarte Piet zijn hen maar moeten ontvrienden, want die willen ze niet meer kennen. Toen ik verder scrolde, zag ik foto’s van al even redelijke, aardige mensen die foto’s hadden gepost van hun kinderen, tussen Sinterklaas en Zwarte Piet in. Het enige opvallende, terugkerende verschil tussen die twee: de eerste wonen allemaal in grote steden in de Randstad, de tweede allemaal in kleinere gemeenten buiten de Randstad.
Ik vind al lang dat je moet transformeren, Zwarte Piet. Maar inmiddels hoop ik gewoon dat je verdwijnt, want je verscheurt een land.