Groot in Hollywood

Toch ging het juist bij Brief voor de Koning mis. ‘Mijn aard is: altijd 100 procent, maar voor die scène was 60 echt beter geweest.’

Wie met Rob de Groot (47) ergens afspreekt, hoeft niet lang te zoeken. De kans dat je de stuntman over het hoofd ziet is klein. De Groot doet zijn naam eer aan: hij is 1,90 meter en heeft armen als bankschroeven. ‘Als ze een grote jongen moeten hebben, komen ze al snel bij mij uit. In het script van Game of Thrones stond letterlijk: they come across the biggest, baddest motherfucker. Dan sta ik gelijk op de radar van de stuntcoördinator.’

Het had niet veel gescheeld of De Groot had de coronacrisis in Canada moeten uitzitten. Als stuntman op de set van de Jason Mamoa-reeks See zag hij in maart hoe het virus in Toronto snel om zich heen greep. ‘We kregen op vrijdagmiddag te horen dat de productie misschien zou sluiten. Toen dat om 17.30 uur zeker was, zat ik om 19.00 uur in de taxi naar het vliegveld. Je wil niet meemaken dat je op een ochtend wakker wordt en buiten Nederland in lockdown moet.’

Shirt uit

Rob de Groot heeft een benijdenswaardige job: hij is de stunt double van actiester Dave Bautista. Die rol heeft hem de laatste jaren naar de sets van The Avengers, Guardians of the Galaxy en Spectre gevoerd. Bautista laat in zijn contracten opnemen dat Rob zijn vaste stuntdubbel is. Dat geeft weleens spanning, vertelt Rob. ‘Je stapt op zo’n set altijd een familie binnen, een bestaand team. Zo’n stuntcoördinator werkt al jaren met dezelfde mensen waarvan hij weet dat ze goed werk leveren. Hij had zelf ook voor Dave een dubbel kunnen vinden, en dan krijgt hij plotseling Rob de Groot. Zo’n man denkt dan: wat kan die gozer wel, en wat niet?’

Kennelijk heel wat, wat inmiddels werken de twee al sinds 2013 samen. Toen kreeg Rob een telefoontje van een bevriende Britse stuntman die op de set van Guardians of the Galaxy in Londen werkte. De productie kon maar geen stuntdubbel voor Dave Bautista vinden, zou Rob niet eens langs willen komen? ‘Ik moest eerst langs alle afdelingen om goedkeuring te krijgen. Op het laatst sta je daar met je shirt uit voor alle producenten én de regisseur. James Gunn had van tevoren gezegd: alle doubles moeten precies lijken, en hij vond het goed. “You got the job.”’ Bautista zelf had nog wel zijn twijfels. ‘Bij eerdere films van hem werd er alleen een grote kerel binnengehaald die voor de rest geen reet kon. Dan moest Dave nog steeds zelf die stunts doen. Maar toen hij me eenmaal tijdens gevechten bezig zag, brak het ijs. Dave is echt een heel aardige kerel, en heel betrokken.’

Toen ook de productie van de James Bond-film Spectre in Londen Rob als dubbelganger voor Bautista aantrok, was hun samenwerking een feit. ‘Toen ik Dave op die set terugzag, zei hij: “Ik ben zo bij dat jij mijn double bent geworden.” En na Bond werd ik zijn vaste man.’

Jasje in de fik

De Bond-set was een goede indicatie van wat Rob in de eredivisie van het stuntwerk kon verwachten. Voor een vechtscène tussen Daniel Craig en Dave Bautista in een rijdende trein moest De Groot twee maanden trainen. ‘Dave is overigens prima in staat om actiescènes zelf te doen, hoor. Hij snapt timing, het vechten.’

Craig ontdekte ter plekke dat Bautista geen half werk levert. ‘Daniel had tegen Dave gezegd: gooi me maar echt stevig tegen die muur. Nou, dat doet Dave dan. Hij is zo enorm sterk dus hij kwakte hem tegen die wand, waarbij Daniel fout neerkwam en zijn knie verdraaide. Dan breekt echt de pleuris uit, hoor.’ De set moest worden stilgelegd om Daniel Craig te kunnen verzorgen.

Als het op puur stuntwerk aankomt, heeft Bautista liever dat De Groot dat doet. Zoals het moment in Spectre waarop Bond het jasje van Mr. Hinx in de fik steekt. ‘We hadden een proefopname gemaakt waarbij ze met mij gingen demonstreren wat er zou gebeuren. De mensen van de verzekering zagen het vuur en zeiden meteen dat dat ’m niet ging worden. Ik snap dat. Ik ben daar voor Dave, niet voor de productie. Als ik denk dat het niet veilig voor hem is, zeg ik dat ook. Vaak doet hij het dan toch, want Dave is wel een acteur die begrijpt dat sommige situaties het niet toestaan om te stoppen en een stuntman erbij te roepen.’

Wushu

Enkele malen per jaar staat Rob op een filmset waar Dave Bautista een van de hoofdrollen speelt, en de films worden alleen maar groter en interessanter: Blade Runner 2049, Avengers: Endgame, Dune. Het betekent wel dat Rob permanent het gewicht en de omvang van Bautista moet hebben. En dat is hard werken. ‘Dave komt uit het WWE-worstelen en alles is van nature groot aan hem. Wat hij aan lichaamsbouw heeft, moet ik voornamelijk met spieren compenseren, dus ik moet altijd op zijn gewicht blijven.’

Dat geeft een constante druk, met name als Rob in het buitenland op een set staat. ‘Als ik eenmaal weet waar ik terechtkom, ga ik kijken of er een sportschool in de buurt is, waar de supermarkt is, et cetera. Als zo’n productie opstart, loopt alles niet meteen lekker. Je hebt je nieuwe slaapritme nog niet te pakken, maar het werk begint wel gelijk. Andere crewleden zijn eind van de dag klaar en gaan naar hun hotel, ik moet eerst nog boodschappen doen en trainen. Allemaal extra druk, want ik moet op dat gewicht blijven. Maar na twintig jaar weet ik niet beter.’

Als goede double laat je niet alleen je kunstjes zien, je bent ook een heer naar je acteur toe. Dat is een ongeschreven regel

Rob heeft veel te danken aan zijn achtergrond in wushu, de Chinese vechtsport die een groot atletisch vermogen vergt. Na een demonstratie te hebben bijgewoond, schakelde hij van tang so do (Koreaans karate) over op wushu, en begon een periode van tien jaar intensieve training. ‘Ik raakte er compleet verslaafd aan. Ik was zo gretig. Zeven dagen per week, soms drie keer per dag trainen, zodat ik heel snel vooruitgang maakte. Aanleg is meegenomen, maar hard werken staat voor alles. Als je ziet waar je beperkingen liggen, ga je daar op trainen. Herhalen, herhalen, herhalen. Wushu is de basis van mijn bewegen. Het heeft me enorm geholpen bij het ontdekken wat ik met mijn lichaam kan.’

Een vriend die actief was als stuntman nam hem in 2000 mee naar de set van de actiefilm The Musketeer in Luxemburg. Bij die productie was een stuntteam met vechtsporters uit Hongkong betrokken. Of Rob even zijn vaardigheden wilde tonen. ‘Ik was toen nog zwaarder dan nu, maar deed al mijn dingen: wushu, zwaardvechten. Al die Chinese stuntmannen stonden daaromheen en je zag die gasten denken: die gozer is veel zwaarder dan wij. Hoe kan het dat hij precies doet wat wij doen? Er werd bij The Musketeer met degens gevochten, maar als je eenmaal bekend bent met wapens pak je zoiets heel vlot op. Dus het was al snel van: je bent aangenomen. Kun je twee maanden blijven?’

Eén grote dans

In Nederland werkt De Groot wanneer hij kan voor Stuntteam de Beukelaer van Marco Maas. De Groot heeft aan tientallen nationale film- en tv-producties meegewerkt, niet alleen als stuntman, maar ook als stuntcoördinator. Dat roept vanzelf de vraag op: hoe leuk is het op de set van Kruimeltje en de Strijd om de Goudmijn als je net Assassin’s Creed hebt gedaan? ‘Ook leuk. Het is in Nederland zoveel kleinschaliger, maar dat heeft zeker zijn charmes. Je moet namelijk veel creatiever zijn. Als we een script onder ogen krijgen en de stunts blijken te kostbaar, dan proberen we toch of we hetzelfde kunnen aanbieden op een simpeler manier. Dat is echt Marco’s kracht, met één druk op de knop heeft die dan een kant-en-klaar plan paraat.’

Goede herinneringen bewaart Rob aan de serie Vechtershart, waarbij hij werd ingehuurd voor een belangrijk gevecht met hoofdrolspeler Waldemar Torenstra. ‘Een heel toffe kerel. Hij heeft veel gekickbokst dus het is makkelijk werken met hem. Hij doet precies wat je hem vertelt en hij snapt het vechten: de timing en het creëren van ruimte. Vechten in een film is één grote dans, je moet altijd ruimte laten voor de ander. Iemand als Waldemar gaat daar heel goed in mee. Als er in een gevecht een gaatje valt, weet hij dat op te vullen.’

Een van zijn zwaarste klussen had De Groot in China, waar Dave Bautista was gevraagd voor een echte martial arts-film, Master Z. Dan zeg je geen nee. Maar werken in China bleek totaal anders dan werken in Hollywood. ‘Er stond een grote vechtscène met Dave gepland. Daar hadden ze acht dagen voor uitgetrokken, dus ik vroeg of ik ter voorbereiding alvast wat van het gevecht kon zien. Hadden ze nog niet, deden ze op de dag van draaien. “Maar moeten jullie dan niet repeteren?” Nee, deden ze niet aan.’

Op een Chinese filmset gelden andere regels. ‘Normaal heb je een stuntcoördinator en een gevechtscoördinator en die stellen al hun mannetjes op. Hier waren alle zestien stuntmannen van hetzelfde niveau. Op de dag zelf steken ze de koppen bij elkaar en bepreken ze razendsnel hoe het eruit gaat zien. Dan is het: “Rob, can you do this and this? Okay, you’re good? Camera!” En gaan. En dan draaien ze rustig twaalf uur achter elkaar. Ik merkte dat Dave dat tempo ook zwaar vond. Op de tweede dag gingen we terug naar het hotel, en zei ie: ‘Fuck, we moeten nog een hele maand.’

Met tattoos in de Walmart

Een complicerende factor in het ‘dubbelen’ voor Bautista is dat de acteur dol is op tatoeages en dat die soms niet worden weggeschminkt. Dan moet Rob ze ook dragen. ‘En het ergste is, hij neemt er steeds meer! Zegt hij: “Sorry Rob, ik heb er weer eentje bij laten zetten, ze zitten nu zelfs op m’n handen.”’

Om dat proces eenvoudiger te laten verlopen heeft een Amerikaanse make-upartiest de tatoeages van Bautista op sheets laten zetten waarmee afdrukken op De Groots huid gemaakt worden. Bij meerdere draaidagen achter elkaar laat de productie ze het liefst op hem zitten. ‘Loop je door de Walmart met al die tattoos op je armen.’ De Groot noemt Bautista een vriend, die hem ook thuis in Florida uitnodigt. Tegelijk weet hij dat het zomaar voorbij kan zijn. ‘Natuurlijk, Dave nodigt me vaak uit om samen te eten of samen te trainen, maar ik zal mezelf nooit opdringen. Daar kijkt zijn management echt wel naar. Als goede double laat je niet alleen je kunstjes zien, je bent ook een heer naar je acteur toe. Dat is een ongeschreven regel wil je gevraagd worden voor andere jobs. Je kan de beste stuntman ter wereld zijn, met een rot-personality kom je niet aan het werk, heel simpel. Ik doe me niet anders voor dan ik ben en dat zien de mensen.’

De buitenlandse werkvergunningen worden per productie geregeld. De Groot heeft geen green card waarmee hij zelf in Amerika actief achter klussen aan zou kunnen gaan, daarvoor zou hij naar de VS moeten verhuizen. ‘Ik heb er vaak mee geworsteld, maar ik ben gescheiden en heb twee kinderen. Ik wil hen niet in de positie brengen dat ze moeten kiezen om met mij mee naar Amerika te gaan of hier te blijven bij hun moeder. Loop ik daardoor werk mis? Waarschijnlijk wel, maar voor mij is dat geen keuze. Mijn kids komen op de eerste plaats.’

Het levert wel meer onzekerheid op. ‘Hoewel ik Daves vaste double ben, zie ik het nooit als vanzelfsprekendheid dat ik ook weer op de volgende klus zit. We zijn vrienden, maar onze relatie blijft een business proposal. Dave is echt wel loyaal, maar ik moet wel mijn werk goed blijven doen.’

Die ene lullige val

Fysieke gevaren liggen altijd op de loer. Zoals op de set van Brief voor de Koning, waar De Groot een zenuwbeschadiging opliep. ‘Ik moest na een kopstoot naar achteren vallen, maar zette iets te hard in en landde zo hard op m’n elleboog dat mijn schouder inklapte. Ik voelde meteen: dit zit fout. Een pijn, ongelooflijk. Thuis merkte ik dat ik krachtuitval had. Lag ik te bankdrukken en viel mijn hele rechterkant uit.’

In het ziekenhuis werd een zenuwbeschadiging geconstateerd. Mettertijd kwam de kracht terug, maar zijn rechterarm bleef steken op 70 procent. In zijn borst zit een deuk waar het spierweefsel niet verder ontwikkeld kan worden. ‘Alleen door die ene lullige val. Zo’n simpele handeling, maar verkeerd uitgevoerd. Mijn aard is: altijd 100 procent, maar voor die scène was 60 echt beter geweest. Gebrek aan ervaring. Maar als ik zie hoe ik eruit ben gekomen, mag ik nog niet klagen. Dat is denk ik mijn Rotterdamse mentaliteit: niet ouwehoeren, gewoon doorgaan.’