‘VVD, CDA, D66 en GroenLinks in één kabinet is eigenlijk lachwekkend’

Als alle opwinding rond een formatie van het CDA moet komen, gebeurt er duidelijk heel weinig en is een akkoord misschien veel dichterbij dan we denken. De kwestie ‘milieu’ kan kortom doorslaggevend zijn. Blijkbaar zijn de meningen vooral op dat onderwerp verdeeld. Dat verbaast me wel. Nederland is een land van polderen en concessies doen, maar op een zeker moment moet worden afgevraagd in hoeverre partijen voor hun achterban nog herkenbaar zijn. Wie even terug in de tijd gaat, ongeveer drie maanden geleden, zag dat het CDA en de VVD een zeer conservatieve campagne voerden, met name op het gebied van migratie en aanverwante zaken.

D66 en GroenLinks stelden zich juist heel erg progressief op, wat voor de buitenwereld een duidelijke tegenstelling zichtbaar maakte. Toch zitten ze allemaal aan dezelfde formatietafel, op zoek naar het beste beleid om ons land de komende vier jaar te besturen. Het gevolg hiervan is dat idealen vergeten zullen worden en de identiteit van een beweging niets meer blijkt dan goedkope marketingstrategie. Wat dat laatste betreft zullen GroenLinks en Jesse Klaver wel erg goede onderhandelaars moeten zijn om iets van hun speerpunten doorgedrukt te krijgen.

De aanhang van Klaver bestaat voornamelijk uit hoogopgeleide en Randstedelijke hipsters die de wereld een betere plek willen maken, bijvoorbeeld door haar te beschermen tegen zakkenvullers die de natuur blijvend beschadigen, dus eigenlijk tegen het VVD-electoraat – om het maar even gechargeerd te zeggen. Dat al deze clubs nu samen een kabinet moeten vormen, is eigenlijk lachwekkend en voorspelt weinig goeds.

Een ander voorbeeld: D66 is heel erg voor regulering van de wietteelt en ze staan vooruitstrevend in het dossier ‘voltooid leven’, maar het CDA heeft de afgelopen maanden juist duidelijk gemaakt dat beide zaken op een andere manier heel belangrijk voor hen zijn. Zij willen helemaal van de drugs af en zijn tegen het eenvoudiger maken van euthanasie. Beide partijen hebben zich zó sterk op deze thema’s geprofileerd, dat het gewoon schadelijk voor de geloofwaardigheid van hun politici is als ze voor iets anders tekenen.

Het gaat nog wel verder. CDA-mastodont Herman Wijffels riep vorige week dat Buma net zo weinig van het klimaat snapt als Donald Trump, voor wie global warming niets meer is dan een leugen van linkse wetenschappers. Natuurlijk is dat een overdrijving. Maar het zegt wel iets over de visie van de christendemocraten op milieubeleid. Blijkbaar kreeg Wijffels signalen en besloot hij daarom aan de alarmbel te trekken. Hoe rijmt dat met de beloofde milieubelasting van Jesse Klaver? Is die heffing sowieso niet in strijd met alles waar de liberale achterban van de VVD voor staat?

Ik wil maar zeggen: misschien zijn we hard op weg naar een akkoord, en wilde het CDA alleen even laten merken dat zij zich op sommige punten wel degelijk hebben verzet tegen het nieuwe beleid van het volgende kabinet, waarvan zij zelf deel gaan uitmaken.

Een ander scenario is dat zelfverloochening ook haar grenzen kent voor politieke partijen. De VVD en D66 willen dolgraag regeren. Vooral van Mark Rutte weten we dat hij heel goed tijdelijke idealen kan hebben, zolang ze hem maar in het zadel houden. Maar de andere partijen in de formatie moeten eens serieus gaan kijken naar hoeveel ze willen veranderen voor een plek in de regering. De kiezers veranderen namelijk minder makkelijk. Maar voor het afrekenen van politieke partijen, naar aanleiding van bedrog, deinzen ze niet terug.