‘Fascisten zullen in Nederland voorlopig niet de overhand krijgen’

Hoewel de gevreesde monsteroverwinning van Geert Wilders achterwege bleef, zijn veel duiders het met elkaar eens: de andere partijen hebben de retoriek van de PVV overgenomen. En dus is er helemaal geen reden voor vreugde, omdat we het gedachtegoed van de extremisten alsnog via een omweg gepresenteerd zullen krijgen. Er wordt gevreesd voor een conservatieve regering, die polarisatie zal aanmoedigen, ten koste van etnische minderheden.

Het zal naïef van me zijn, maar hoe eensgezind dit geluid ook klinkt, ik geloof er helemaal niets van. De VVD en later het CDA hebben zich in de campagnes stevig geprofileerd op smeuïge onderwerpen als identiteit, migratie en integratie. Aan het einde viel er nauwelijks nog een verschil aan te wijzen met de hatelijke teksten van übertokkie Geert Wilders. Maar dat was allemaal politiek pragmatisme, voor de gelegenheid in het leven geroepen om niet te verliezen.

Een deftige man als Sybrand Buma kan onbarmhartig beleid, bijvoorbeeld ten aanzien van asielzoekers, helemaal niet verkopen aan zijn achterban, die nog steeds voor een groot deel uit christenen bestaat, van wie er veel aan liefdadigheid doen, gedreven door instructies en wetten uit de Bijbel. En Mark Rutte weet na ruim zes jaar premierschap heel goed wat de internationale verhoudingen zijn: het land kan xenofobie en protectionisme onmogelijk in het buitenland uitleggen. Dat zullen we uiteindelijk in onze portemonnee voelen, vooral als Arabische landen ons gaan boycotten.

Bovendien geldt voor alle partijen dat ze niet zo dom zijn om de PVV volledig te kopiëren. Als er straks geen verschillen meer bestaan, kiest het volk alsnog in een meerderheid voor Geert Wilders – voor zover die het land dan nog niet heeft verlaten voor een erebaantje in een deftige Amerikaanse denktank.

Vond er dan helemaal geen verrechtsing plaats? Natuurlijk wel. Maar dan vanuit beschaafd perspectief, en met name op sociaal-economisch niveau. Er valt van alles aan te merken op Alexander Pechtold, maar hij was de enige die zich jarenlang ondubbelzinnig heeft verzet tegen de verbale diarree van de PVV. Als er nu mensen rondlopen die denken dat zijn partij onderdeel wil uitmaken van een coalitie die reactionair beleid gaat uitvoeren, hebben ze er weinig van begrepen. Pechtold walgt van alles waar Wilders voor staat.

Dat Nederlanders nu massaal naar het beschaafde midden zijn uitgeweken, betekent dat er weinig fiducie is in een land dat door extremen wordt aangestuurd. Op het moment dat het nieuwe kabinet zich toch té conservatief opstelt, zal dat de opmars van links inluiden. En dat wil men natuurlijk beslist voorkomen.

Kortom: we moeten elkaar wat minder bang maken. De idealen en wensdromen van extreemrechts zijn niet salonfähig geworden. Er is weliswaar geflirt met nationalistische onzin, maar dat diende allemaal een hoger doel: de vliegen afvangen van een partij die het land wil vernietigen.

Wat de verkiezingsuitslag vooral duidelijk heeft gemaakt, is dat het electorale plafond van vreemdelingenhaters niet zo hoog ligt als we allemaal dachten. Niet voor niets waren media uit alle landen uitgerukt om te kijken hoe het bij ons allemaal zou aflopen. Het antwoord is eigenlijk best bevredigend. Er zijn natuurlijk fascisten in dit land, maar zij zullen voorlopig niet de overhand krijgen. Daar moet wel iets meer voor gebeuren. Tot die tijd zijn we beschaafd en constructief.