‘Ik zou nooit hijgerige tv kunnen maken’

Pas op de plaats maken. Dat is wat de meeste Nederlanders in coronatijd doen. Hand op de knip, blijven zitten waar je zit, geen gekkigheid. Moet je net Leonie ter Braak hebben. Als iedereen linksaf slaat, gaat zij naar rechts. Zo kon het gebeuren dat partner Floris en zij hun comfortabele woning bij Amsterdam onlangs verruilden voor een oud koetshuis in Hilversum. ‘Kijk, deze ruimte is nu helemaal af,’ laat Leonie tijdens het videogesprek zien, haar telefoon van links naar rechts zwaaiend door de woonkamer. Dat geldt voor het grootste deel van het huis, maar nu houden ze voorlopig de hand even op de knip. Ze vertelt het met een lach, maar het mag gerust een klein drama worden genoemd. ‘Ik wil niet zeggen dat Floris vijftien jaar keihard werken in rook heeft zien opgaan, maar als eigenaar van evenementen- en vergaderlocaties is het geen hosanna,’ aldus Leonie. Een extra reden om in haar handjes te knijpen met haar vaste contract bij SBS6. Haar nieuwste programma heet Kinderen kopen een huis, waarin kinderen met haar hulp het nieuwe ideale familiehuis kopen zonder hun ouders. En daarbij worden ze bijgestaan door, jawel, Ter Braak.

Zou jij je jongens een huis voor je laten kopen?

Schaterlachend: ‘Nee, natuurlijk niet. In mijn twintiger jaren heb ik van een dierbare vriendin veel geleerd over interieur, kunst en noem maar op. Daarna ontmoette ik Floris, hij is binnenhuis-architect. We kunnen eindeloos praten over huizen, interieurs, verbouwen en alles wat daarbij komt kijken. Die passie is iets te groot om dat uit handen te geven.’

Is het lastig werken met de ongeleide projectielen die kinderen vaak zijn?

‘Kinderen zijn heel leuk. Vaak nog leuker dan volwassenen. Ze zijn knettereerlijk. What you see is what you get. Dat vereist een andere manier van interviewen. Maar ik ben zelf moeder, dus dat leer je gaandeweg.’

Ga jij over lijken om een goed programma neer te zetten?

‘Nee, nooit. Daar ben ik heel ethisch in. Ik heb een groot moraal, waardoor ik nooit hijgerige tv zou kunnen maken.’

Wat versta je onder hijgerige tv?

‘Dat je mensen bewust kwetsbaar maakt en aanstuurt op de traan, waarbij je over iemands persoonlijke grenzen gaat, zodat je als presentator lekker kunt scoren.’

Ik hoef geen waardering. Echt niet. Waardering moet gaan naar mensen in de zorg, mensen die zich inzetten voor een betere wereld

Dat lijkt onlosmakelijk verbonden met de emoprogramma’s die je zelf ook maakt.

‘Kijk, ik heb afgelopen najaar Uit het leven gegrepen: Erasmus MC gemaakt, een ziekenhuisprogramma waarin ik sprak met patiënten. Dat zijn mensen op hun gevoeligst. Maar als ik merkte dat ze iets niet wilden vertellen, dan stopte ik meteen.’

Kreeg je dan op je kop van de regisseur?

‘Nee, want ik ga altijd op mijn gevoel af. Ik ga geen trucjes uithalen als iemand echt niet wil. Dan is het klaar. Ik heb ooit het programma Hufterproof gemaakt, waarin we mensen met verborgen camera’s expres heel boos maakten. De hel.’

Waarom werkte je er dan toch aan mee?

‘Ons doel was om te kijken wat er gebeurt als iemand onheus wordt bejegend. Dat leverde uiteindelijk grappige tv op, omdat andere mensen echt ingrepen. Het idee is vaak dat we alleen nog maar egoïstisch kunnen zijn, maar dat is niet waar. Mijn geloof in de mensheid is daardoor enigszins teruggekeerd. Het is alleen niet leuk als je tegen een woedend persoon moet zeggen dat de hele situatie nep is.’

Beschouw je jezelf als ambitieus?

‘Wat is ambitieus? Ik wil onafhankelijk zijn, op alle vlakken. In mijn relatie, op financieel gebied, op werkgebied. Mijn doel is om zelf te bepalen waar ik op af koers. Maar ik heb ook de ambitie om de keuzes te maken die mij gelukkig maken. Dat gaat veel verder dan alleen succes hebben in mijn carrière. Ik wil ambitieus zijn in leven.’

Is dat een asset die je van huis uit hebt meegekregen?

‘Ik heb een stabiele thuissituatie gehad. Dat geeft je een goede basis voor de rest van je leven. Ik ben niet achterdochtig en altijd vol goede moed, maar ik heb inmiddels zoveel medische programma’s gemaakt dat ik besef dat je het allemaal niet voor lief moet nemen.’

Leonie groeide op in een dorpse woonwijk in Buurse, Twente. Haar ouders zijn lieve, warme mensen, die zonder vooroordelen in het leven staan. Als ze tijdens haar middelbareschooltijd wordt gescout als model, snappen haar ouders wel dat Leonie dat liever doet dan een vervolgstudie. Het was in de goede oude tijd, waarin je als model voor enorme bedragen werd ingevlogen naar St. Barths, de Seychellen en Bali. Op haar zeventiende zat ze in Milaan in hetzelfde hotel als The Rolling Stones, maar ze durfde haar kamer niet uit, omdat al die belangrijke mensen er ook rondliepen. Op het gebied van kreeft eten en poseren stak ze veel op van het vele reizen, maar ze vond het toch irritant dat ze niets leerde. Dat vrat aan haar, daarom stopte ze op haar 25ste met modellenwerk. ‘Dat verhaal heb ik al dúízend keer verteld,’ zegt ze, terwijl ze met haar ogen rolt. Met stemverheffing: ‘Mijn relatie ging uit, ik had geen werk, al mijn geld was op, ik ging failliet. Het is zo uit het verleden. Ik kan er niet meer tégen, dat hele modellenverhaal.’

Schaam je je ervoor?

‘Nee, maar iedereen komt een keer op het punt dat je iets anders wilt. Je kunt niet eeuwig model zijn. Ik ben een heel nieuw leven begonnen en dat leven leid ik nu al best veel jaren. Er is zoveel meer te vertellen dan dat modellengedoe.’

Iets totaal anders dan: tijdens je allereerste date met Floris bestelde je als afzakkertje met droge ogen een frikadel speciaal met curry en ui. Was hij meteen verkocht?

‘Haha! Over zulke dingen denk ik gewoon niet na. Ik ben een beetje one of the guys. Flirten mag ik graag doen hoor, maar dat doe ik met zowel mannen als vrouwen, met iedereen. Ik ben niet iemand die de mannen om haar vingers windt.’

Ben je een beetje een hork?

‘Dat vroeg ik laatst nog aan Floris. Ben ik onelegant? Nee, dat vond hij niet. Dat vond ik fijn om te horen, een bevestiging in mijn vrouw-zijn. Ik denk soms dat ik nogal een slons ben. Laatst stond ik nog op het schoolplein met mijn onderbroek over mijn shirt getrokken, zodat je net die rand boven mijn spijkerbroek zag uitkomen. Dat ziet Floris dan ook en fatsoeneert de boel weer een beetje.’

Hij is jouw stijlgids.

‘Hij ziet er gewoon altijd verzorgd uit. Het is voor hem ondenkbaar dat je met een ingezakte kraag en vlekken op je shirt naar buiten gaat. Daarom heeft hij mij als tegenhanger.’

Jullie zijn al heel lang bij elkaar.

‘Veertien jaar, deze zomer.’

Wat is het geheim?

‘Goede vraag. Het domme geluk dat we elkaar hebben ontmoet? Als je moeilijke periodes hebt, is het belangrijk dat je de focus houdt op wat belangrijk is. Wij zijn daar behoorlijk goed in. We accepteren mindere periodes van elkaar. Soms is het even niet anders. En dat is ook goed.’

Nooit in de verleiding gekomen om het ergens anders te zoeken?

Gierende lach: ‘Nee joh. Ik heb nog nooit een verleiding gehad. Met mijn hand op mijn hart.’

In de tv-wereld gaat toch bijna iedereen vreemd.

‘Waar dan? En waarom zie ik dat nooit? Misschien ben ik er te naïef voor, hoor. Ik heb het ook nooit door als iemand mij leuk vindt. Dat soort dingen gaan totaal aan mij voorbij.’

Heb je nooit #MeToo-achtige situaties meegemaakt?

‘Niet echt, dat is gelukkig aan mij voorbijgegaan. Neemt niet weg dat ik blij ben dat dit soort dingen nu aan de kaak worden gesteld en dat die vicieuze cirkel van machtsposities die worden misbruikt is doorbroken. En dit heeft niks met #MeToo te maken, maar ik ben van nature een nuchter persoon en ik heb ook niet echt lange tenen. Ik neem mijn werk wel serieus, maar ik neem mezelf niet al te serieus. Ik hou ook nog eens van harde grappen, meestal moet ik er gewoon om lachen. Met mijn collega’s ben ik ook altijd aan het lachen.’

Viel er veel te lachen toen je na je modellencarrière een nieuw leven begon bij RTV Oost, waar je zonder enige kennis of kunde van tv-werk een eigen talkshow kreeg?

‘Ja joh. Tv was mijn eerste echte passie. Veel meer dan modellenwerk. Er is geen enkele twijfel geweest dat ik dit niet wilde, al was het maar omdat ik nooit echt een studie heb afgemaakt en me heel erg moest vastbijten in de materie om überhaupt een dagelijkse talkshow te kunnen presenteren. Dat is mijn achilleshiel. Ik heb nooit een universitaire opleiding gehad en al mijn vrienden wel. Daardoor heb ik toch een soort Calimero-complex.’

Voelde je je dom?

‘Niet dom, wel onzeker. Ik was wereldwijs, maar er zat geen verdieping of extra laag in. Door tien jaar lang elke dag een nieuwsprogramma met actualiteiten te presenteren, eerst bij de regionale omroep en later bij WNL, heb ik mijn algemene ontwikkeling kunnen bijspijkeren. Ik zie dat als mijn persoonlijke studietijd.’

Wat vond je het interessantste aspect?

‘Politiek. Dat hele spel. Al die doodzenuwachtige jonge Kamerleden die ik er bij Goedemorgen Nederland doorheen moest slepen tijdens hun tv-debuut. Proberen om door de geijkte praatjes heen te prikken, de dynamiek met woordvoerders en alle bullshit eromheen. Het is makkelijk afgeven op politici, maar wie wil er in 2021 nog een baan aannemen waarin je alleen maar wordt gebasht en afgezeken? Het is zo’n ondankbare baan, in feite.’

Maar ze verdienen er anders wel lekker aan.

‘Je doelt op het wachtgeld? Terecht, dat ze dat krijgen. Sorry. Daar kan ik heel ingewikkeld over zijn, maar als je ziet wat Kamerleden moeten opofferen. Ga er maar aan staan. Net als mensen in de gemeentepolitiek. Misschien heb ik voor hen nog wel meer bewondering, omdat ze zich naast hun normale baan inzetten voor meer lantaarnpalen langs de weg. Nou, mijn waardering heb je. Die waardering krijgen ze bijna niet.’

Krijg jij genoeg waardering voor wat je doet?

‘Ik hoef geen waardering. Echt niet. Waardering moet gaan naar mensen in de zorg, mensen die zich inzetten voor een betere wereld. Niet naar mij als presentator. Ik vind het leuk als ik waardering krijg voor programma’s die ertoe doen, zoals Erasmus MC. Maar ik hoef zelf geen schouderklopje.’

De kijkcijfers van Erasmus MC waren op z’n zachtst gezegd niet best.

‘Nee, dat was heel jammer. De eerste twee werden goed bekeken, maar daarna stonden we vijf weken lang tegenover de Champions League. Dan ben je weg, als nieuwe titel.’

Kijk jij als je wakker wordt meteen naar de kijkcijfers?

‘Ik zou willen dat we terug konden naar de tijd van de VPRO. De makers waren in die periode zo elitair dat ze het als een compliment beschouwden als er bijna niemand keek. Dat moet heerlijk zijn geweest. Ik zou ook liever niet naar de kijkcijfers kijken, maar ik vind wel dat ik dat moet doen.’

Volgens Marco Louwerens, tv-directeur van Talpa, is er door de coronacrisis minder behoefte aan programma’s met zwaardere onderwerpen en meer aan entertainment.

‘Ja, dat is denk ik de bottleneck geweest voor Erasmus MC. De zorg kreeg een gezicht door het programma, maar de timing was niet goed, omdat we al tot over onze oren in de zorg zaten. Dat konden mensen er niet bijhebben, maar ik denk toch dat dit programma in de toekomst nog een kans verdient. Daar wil ik voor vechten.’

Je bent van WNL naar SBS gegaan omdat je mooie portretten wilde maken. Is dat tot dusver voldoende van de grond gekomen?

‘Zeker. Ik mocht onder meer Niets liever dan een kind maken en Marktplaats: heel Holland handelt met het hele team van Man bijt hond. En ik mag soms uitstapjes doen, zoals in een film spelen met Herman Finkers. Bij Goedemorgen Nederland mocht ik niet zoveel. Dat was heel journalistiek, met weinig ruimte voor iets anders dan nieuws. Bij SBS krijg ik de kans om verschillende dingen uit te proberen. Die diversiteit vind ik heel leuk. Ik heb nog steeds een journalistiek hart, met meters ervaring op het gebied van live televisie, maar ik vind human interest ook te gek. Die combinatie vind ik fantastisch, al zou ik natuurlijk willen dat sommige programma’s beter scoren.’

Hoe past het presenteren van Show- nieuws in dit plaatje?

‘Dat heb ik een tijdje gedaan, maar dat doe ik nu niet meer.’

Vond je het lastig om de handel en wandel van je collega’s te bespreken?

‘Jaja. Dat is niet per se iets wat me heel erg ligt. Stel dat er wat heftigs gebeurt met iemand die ik ken, dan vind ik het wel moeilijk om daar op tv over te praten.’

Is dat voorgekomen in de tijd dat jij achter de desk stond?

‘Nee, maar ik ben wel en persoon die dan live in de uitzending iemand van repliek durft te dienen: “Ho, deze kant gaan we niet op.” Ik durf tegengas te geven. En dat mag ook. Er wordt vaak neerbuigend over Shownieuws gedaan, maar er is flink aan gesleuteld. Het heeft een bredere uitstraling gekregen, met meer en andere deskundigen. Advocaat Natacha Harlequin schuift bijvoorbeeld regelmatig aan. Die vorm vind ik leuk, omdat het een soort Goedemorgen Nederland-light is. Dat vind ik wel interessant.’

Er zit een soort diep vertrouwen in mij. Stel: alles loopt alsnog in de soep, dan kom ik wel aan een andere baan

Zit jij in de luxepositie om een programma te weigeren?

‘Alles gaat in goed overleg, maar ik begrijp ook dat je in dienst van een omroep af en toe mindere dingen moet doen om er leukere dingen voor terug te krijgen. Als er wordt gezegd: “Wil jij dit erbij doen?” dan zeg ik: “Tuurlijk, geen probleem.” Daar ben ik pragmatisch in. Ik ben gewoon een werknemer.’

Ben je bang voor je positie?

‘Daar ben ik gek genoeg vrij kalm over. Altijd al geweest. Er zit een soort diep vertrouwen in mij. Stel: alles loopt alsnog in de soep, dan kom ik wel aan een andere baan.’

Hoe ziet plan B eruit?

‘Als ik niet in de tv-wereld was beland, dan had ik in een huisartsenpraktijk willen werken. Als huisartsassistente, dat lijkt me zo leuk. Liefst in een dorp, waar je van iedereen verhalen te horen krijgt en kleine ingrepen mag doen. Verloskundige heeft me ook altijd getrokken, ik weet niet zo goed waarom.’

Je houdt van bloederige beroepen.

‘Nu klink ik stoerder dan ik ben. Ik heb gewoon heel veel interesse in de medische zorg. De verhalen, maar niet het bloederige gedoe. Floris is gisteren geopereerd aan een liesbreuk en heeft al drie keer gezegd: “Ze waren zo lief in het ziekenhuis.” Dat heb ik zelf ook ervaren de keren dat ik was opgenomen. Het verplegend personeel is zo goed voor je, ze hebben zo’n passie voor hun beroep. Dat voel je als patiënt.’

Zuster Leonie.

‘Haha, ja. Het zal niet gebeuren hoor, maar je weet het nooit.’

Zou je net als je oud-collega Eva Jinek een talkshow willen, de heilige graal in televisieland?

‘Ja, iedereen wil dat, hè. Maar je werkt je het schompes en je gaat altijd laat naar bed. Ik snap heel goed dat Eva dat niet het hele jaar rond wil doen. Tegelijkertijd heb ik er altijd een bepaalde voorliefde voor gehad. Vroeger zat ik aan de buis geplakt als Catherine Keyl voorbijkwam met haar middagshow vol taboedoorbrekende onderwerpen. Het was Oprah Winfrey op z’n Nederlands. Daar hou ik me voor aanbevolen, maar wel met een beetje humor. Waar ik het gelukkigst van word, is als ik mensen kan laten lachen.”

NIEUWE REVU ONTMOET LEONIE TER BRAAK

Waar?

Haar koetshuis in Hilversum.

Nog iets genuttigd?

Kopje thee voor Leonie.

Verder nog iets?

Het was videobellen geblazen, wat enigszins werd bemoeilijkt door een verbinding die niet helemaal wilde meewerken. Halverwege het gesprek moest Leonie de woonkamer razendsnel ontvluchten, omdat haar zoontjes James (8) en Valentijn (4) het huis binnenstormden. Ze verschanste zich op de bovenverdieping, maar er weerklonk nog lang ‘mamaaaaa’ door het huis. Haar nieuwe programma Kinderen kopen een huis is elke woensdag om 20.30 uur te zien bij SBS6.