Leon Verdonschot

‘Het zou normaal moeten zijn dat politici leven naar de overtuigingen van hun partij’

Open brief van Leon Verdonschot aan Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. ‘PvdD-politici hebben een voorbeeldfunctie, dus die worden dankzij jullie nieuwe gedragscode geacht bij openbare bijeenkomsten voortaan vegan te eten. Volkomen normaal, maar toch maakte De Telegraaf zich er vrolijk over.’

Leon Verdonschot

Beste Esther Ouwehand,

Vorige week hield de Partij voor de Dieren een congres. Inmiddels is de partij in peilingen groter dan het CDA. Tijdens het congres werd een gedragscode aangenomen voor PvdD-volksvertegenwoordigers. Die hebben een voorbeeldfunctie, dus die worden geacht bij openbare bijeenkomsten vegan te eten. De Telegraaf maakte zich er vrolijk over, en de schrijvers van de rechtse site De Dagelijkse Standaard verslikten zich bijna in hun kaviaar: ‘De compleet doorgeslagen dierenpartij laat haar paternalistische karakter zien.’

Het is veelzeggend dat wat volkomen normaal zou moeten zijn, dat je als volksvertegenwoordiger van een partij (minstens in het openbáár) leeft naar de overtuigingen van een partij, tegenwoordig goed is voor krantenkoppen en verontwaardigde tweets. Bij de SP ageren ze zo ongeveer dag en nacht tegen verrijking aan de top, daarom heeft die partij dan ook een verplichte afdrachtsregeling om binnen de partij verrijking tegen te gaan. Ik vind die rigide regeling zelf te extreem omdat ik vind dat volksvertegenwoordigers gewoon een fatsoenlijke beloning verdienen voor hun vaak harde werk, maar ik kan niet ontkennen dat het vanuit de ideologie van de SP niet alleen een logische regeling is, maar dat ik bovendien werkelijk nog nooit een schandaal heb gehoord over een SP-bestuurder die zichzelf wilde verrijken.

Je eigen volksvertegenwoordigers houden aan de partij-opvatting is niet alleen glashelder en moreel consequent, het is ook een vorm van principeselectie aan de poort. Gaat het je om het geld? Dan heb je bij de SP niks te zoeken. Ben jij in woord tegen de bio-industrie, maar wil je er in daden zelf niks voor doen of laten? Dan ben je niet geschikt als PvdD-vertegenwoordiger.

Als iedere politicus van iedere partij met een gedragscode zich aan die code zou houden, of wanneer die dat niet doet, zou worden geroyeerd, zou dat politiek veel verantwoordelijker maken. Neem de vier pagina’s lange gedragscode van het CDA. Daarin staat uiteindelijk één zeer concrete test. ‘Als twijfel bestaat over de handelswijze, doe dan de spiegeltest. Kijk in de spiegel en stel jezelf de volgende vragen. Is het legaal wat ik ga doen? Is het in lijn met de uitgangspunten en gedragswaarden van de code? Vind ik het vervelend als anderen weten wat ik heb gedaan? Neem ik verantwoordelijkheid voor wat ik ga doen?’ Je zou het ook de Sywert-test kunnen noemen: het lid dat na lezing hiervan meteen ex-lid had moeten zijn.

Of neem de VVD; die partij heeft voor ‘leden en bestuurders met vragen en dilemma’s omtrent integriteit’, die ‘altijd direct ergens terecht moeten kunnen’, een Dilemma Commissie. ‘Bij vragen en dilemma’s omtrent integriteit kan u contact opnemen: dilemma@vvd.nl.’ Had de Belastingdienst dat mailadres maar onder alle correspondentie met de ouders in de toeslagenaffaire gezet.

De Tweede Kamer heeft ook een eigen gedragscode voor Kamerleden, die in april van dit jaar is ingegaan. Alle partijen stemden voor, behalve de PVV en FvD. Dat is dan inderdaad niet ‘paternalistisch’, maar wel heel voorspelbaar.

Column
  • ProShots