‘Feiten wegpoetsen met sentimentalisme, is dat niet veel cynischer dan een kritische blik?’

Medialogica, kent u dat programma van Human? Daarin analyseren programmamakers het mediaverloop van een recente actuele gebeurtenis die veel publieke aandacht kreeg, om een tijdlijn te reconstrueren van hoe het verhaal begon, zich ontspon en welke posities betrokkenen en het publiek innamen.

Mediamoraal zou een goede spin-off kunnen zijn, met een tijdlijn die kan beginnen met de moord op Pim Fortuyn. Ik zag laatst, op de avond van het overlijden van Peter R. de Vries, de Journaal-uitzending over zijn moord terug. Die was gezien de heftigheid van de gebeurtenis tamelijk kalm en zakelijk. Goed gemaakt, met professionele journalistieke distantie. (Misschien kwam dat mede omdat Fortuyn bij niemand op het Mediapark geliefd was, maar dat spoor wil ik nu niet volgen.)

Hoe anders is het nu gesteld met ‘de nieuwsmedia’ (om het maar even onredelijk breed te trekken). Toen bekend werd dat D66 en BuZa een documentaire over Sigrid Kaag actief inhoudelijk beïnvloed hebben, reageerden veel (niet alle) journalisten vergoelijkend over die propagandistische corruptie. Als het over de European Green Deal gaat, schrijven hoofdredacties kritiekloos dat ‘we’ die moeten omarmen. Dat is geen kritische distantie meer, dat is complete overgave.

Toen Peter R. werd neergeschoten en GeenStijl beelden van de aftermath publiceerde, brak daarover de morele pleuris uit in de pers. Onderwijl werd op televisie urenlang sentimenteel gemijmerd over Peters goeie diensten als misdaadjournalist, in plaats van te bespreken hoe hij als adviseur in een maffiazaak al twee jaar bedreigd werd, doch onbeveiligd in dat wespennest bleef poken.

Journalistieke instincten lijkt steeds meer te wijken voor sentimenteel of, nog erger, sentimentalistisch gestuurde sociale statuten. Dat zag ik wederom terug in hoe televisieredacties (NOS incluis) geen vreemde vibes voelden bij veroordeelde afpersdreiger en wapenbezitter Paul Brink, de vader van de mishandelde Frédérique, maar wel op basis van 1 bron (Paul Brink zelf) vol inzetten op een louter sentimenteel LHGBdinges-verhaal over ‘zijn wie je wil zijn’.

Maar ja, zo’n blik op de wereld is niet vreemd als je weet dat hoofdstedelijke (talkshow-)redacties zich grotendeels vullen met gelijkgestemde UvA- en HvA-communicatiemeisjes (en een paar gays) van midden twintig, waarvan de helft in stagefunctie en de andere helft op tijdelijke contracten, die de moord op Fortuyn nooit bewust hebben meegemaakt en kritische journalistieke distantie hebben afgeleerd in zachtwetenschappelijke collegebankjes.

Een kritische houding en de wens om harde feiten en realiteiten onder ogen te zien (zoals de afkomst van verdachten en de problematiek met hun criminele of religieuze cultuur in onze samenleving) wordt dan al gauw ‘respectloos’ of zelfs ‘extreemrechts’. Feiten wegpoetsen met sentimentalisme, is dat niet veel cynischer dan een scherpe sociaalkritische blik?

Een twitteraar reikte een werktitel aan voor een uitzending over Mediamoraal: ‘Het Kuifje-gen is eruit gefokt.’