Jan Kuitenbrouwer: ‘Hij wekte met zijn oubollige taal veel ergernis’

Voetbal is een jongemensensport, in die hippe wereld is toch ook geen plek meer voor iemand die richting de tachtig loopt?

Dat zou je wel zeggen, maar in het geval van Evert ten Napel ligt dat toch een beetje anders. Tot aan zijn laatste wedstrijd toe – hij nam begin augustus afscheid bij ESPN met de match tussen Ajax en PSV om de Johan Cruijff Schaal – bleef de in Klazienaveen geboren sportjournalist met originele taalvondsten strooien en het voetbal verslaan op een voor alle leeftijden toegankelijke en frisse manier. In 1978 verzorgde Ten Napel voor het eerst in de nationale media commentaar bij de finale van het WK voetbal in Argentinië voor de radio, samen met Eddy Poelmann. In 1982 kwam hij in dienst van Studio Sport en sindsdien was Evert ten Napel niet meer weg te denken uit het Hollandse voetballandschap. Hij was de man die het voetbal een stem gaf. Hij is trouwens niet dood, alleen gestopt.

Wat betekent dit voor de gamers onder ons? Horen we de stem van Ten Napel nu ook niet meer bij FIFA?

Sinds 2005 was Evert ten Napel de vaste commentator van voetbalgame FIFA. Omdat we bij Revu zo oerend hard werken en natuurlijk geen tijd hebben om maar een beetje in joggingbroek op de bank te liggen gamen, hadden we even gemist dat hij daar al in 2019 mee is gestopt. Sierd de Vos en Jeroen Grueter namen het stokje toen van hem over. Wie hem nog in actie wil zien of horen, moet toch echt naar Ermelo rijden in de hoop dat opa daar ergens in een tuin met zijn kleinkinderen staat te voetballen.

Wat vindt Evert ten Napel van zichzelf ?

‘Nee, geen tranen, daar ben ik te nuchter voor.’

Wat vinden wij van Evert ten Napel?

Koning Voetbal is z’n stem kwijt.

CARRIE TEN NAPEL dochter

‘Het is voor mijn vader een mooi moment om te stoppen. We hebben het er elk jaar wel even over, zo van: wat ga je doen, wat denk je, wat voel je? Ik heb altijd tegen hem gezegd dat ik het voor hemzelf fijner zou vinden als hij die beslissing zelf zou nemen in plaats van dat iemand anders dat voor hem doet, omdat hij bijvoorbeeld te oud is geworden of het niet meer goed zou kunnen zien of horen. Ik denk dat hij er al langer mee bezig is geweest, maar de kleine jongen in hem wilde nog zo graag. Dat vond ik mooi om te zien: dat je op je 77ste nog zo vol plezier, energie en enthousiasme met je vak bezig bent. Na zijn laatste wedstrijd vertelden camerajongens met tranen in hun ogen dat ze het een eer vonden om bij zijn afscheid te zijn. Papa is een fijne man om mee samen te werken, hij is een teamplayer. Een slechte gewoonte? Hij kan er niet tegen als iets hem niet lukt, dan kan hij driftig worden of hij geeft het op en loopt weg. Nee, ik denk niet dat hij in een zwart gat valt nu, hij heeft hobby’s zat. Wel heeft hij gezegd dat hij nooit meer in een voetbalstadion komt. In elk geval heeft hij nu tegenover mijn moeder geen excuses meer om niet mee te hoeven gaan op visite, haha.’

Papa is een fijne man om mee samen te werken

HANS VAN BREUKELEN voormalig Oranje-doelman

‘Alle superlatieven zijn de afgelopen weken al voorbijgekomen. Zijn herkenbare stem, zijn prachtige uitspraken, maar vooral ook zijn enthousiasme zullen me altijd bijblijven. Samen hebben Evert en ik als acteurs in het theater gestaan met de voorstelling Waar was jij in ’88? Daarvan is een aantal dingen me bijgebleven. Ten eerste dat Evert als bakkerszoon zijn droom heeft waar kunnen maken. Ten tweede dat hij zijn werk zeer consciëntieus voorbereidt. Ten derde de humor en het plezier dat hij uitstraalt. Evert is ongelooflijk trots op zijn kinderen en kleinkinderen; het was altijd heerlijk om naar zijn verhalen te luisteren.’

Heerlijk om naar zijn verhalen te luisteren

JAN KUITENBROUWER schrijver & presentator

‘De oubolligste voetbalcommentator blijft ‘Evert-Pingel-Op-Die-Stip-Ten-Napel’. In mijn boek Oubotaal heb ik een alinea aan zijn oubollige taalgebruik gewijd. Brazilianen zijn bij hem altijd rasvoetballers en balgoochelaars, zoals hij de Kroaten en andere spelers uit voormalig Joegoslavië steevast voetbalnomaden noemt. Het Argentijnse nationale elftal, dat waren de Schoffelaars van de Pampa’s. Een beetje bekrompen mannentaal. Ten Napel was niet bepaald woke, eerder neokoloniaal; het zou nu allemaal niet meer kunnen wat hij vroeger riep. De scheidsrechter heet bij Ten Napel de scheids en geeft onveranderlijk zijn visitekaartje af. Dat zijn de Ten Napel-clichés. Tijdens het WK van 1998 wekte hij met zijn oubollige taal zoveel ergernis dat een radiostation de actie Evert ten Napel Op De Brandstapel begon.’

Hij wekte met zijn oubollige taal veel ergernis

SIERD DE VOS collega

‘Evert heeft veel wedstrijden van Oranje gedaan en dat was met reden. Op een discrete manier bleef hij de neutrale commentator, maar liet hij toch zijn chauvinisme en liefde doorklinken. Hij blonk niet enorm uit in een fenomenale woordenschat, maar de nuchtere Drent formuleerde dusdanig fraai, dat veel van zijn uitdrukkingen gemeengoed zijn geworden. Een hard schot vloog altijd “als een granaat” de bovenhoek in en aanvallers stuurden verdedigers “het bos in”. Allemaal van die Evert-uitspraken. Ik wilde vroeger weleens met zijn knappe dochter Carrie op pad. Evert heeft me eens met lijfstraffen en zelfs de doodbedreigd, dat hij bij de gemeentegrenzen van Ermelo klaar zou staan met een jachtgeweer als ik voor zijn dochter zou komen. Ik had duidelijk niet Everts voorkeur als schoonzoon.’