‘Zoals Jeroen Pauw over bedpartners praat, praat hij over doodgeschoten Afghanen’

Er staan veel mooie dingen op YouTube, maar de filmpjes waar ik momenteel het meest van geniet, zijn de filmpjes waarin een expert naar films kijkt die over zijn of haar expertise handelen. ‘Ex-crimineel kijkt naar 13 scènes waarin filmcriminelen de crimineel uithangen. Hoe echt is alles?’ En dan zie je die ex-crimineel op een klapstoel zitten. Een ietwat saaie man in een coltrui. En die gaat dan zeggen of de films realistisch zijn. Het is prachtige internettelevisie. Een echte crimineel die gaat zeggen of filmcriminelen realistisch te werk gaan. Zo gaat het heel even over een cinema-maffiabaas die een korte broek draagt en hierop wordt aangesproken. ‘Of een maffiabaas een korte broek mag dragen? Natuurlijk. Er bestaan geen kledingvoorschriften voor maffiabazen. Dat zou toch gek zijn? Dan ben je zo machtig, de machtigste man van de stad, maar dan mag je geen korte broeken dragen?’

De volgende expert is een sluipschutter. Maar echt een goede. Hij is Special Ops en Navy Seal en al die dingen. Het is een vrolijke jongen in een wit T-shirt, maar dan begint hij op te scheppen over zijn 33 kills. Zoals Jeroen Pauw over bedpartners praat, praat hij over doodgeschoten Afghanen. Hij heeft zelfs een bijnaam.

In de eerste scène ligt Will Smith op een berg. Hij draait wat aan een knopje op zijn geweer. Zoals een overbetaalde, Amerikaanse dj aan een knopje op zijn mixer draait, draait Will Smith aan het knopje op zijn geweer. Niet veel later schiet hij iemand die in een razendsnelle trein zit dood. Kan dat? Nee, natuurlijk niet. Het is Will Smith. Het is een film. En we kijken juist naar films om dingen te zien die niet kunnen. Cinema draait om verwondering. Cinema draait om alles het voordeel van de twijfel te geven. Niets hoeft aannemelijk te zijn.

Maar ik begrijp de ex-crimineel en de echte sluipschutter. De crimineel is al sinds zijn jeugd bezig met criminele activiteiten en de sluipschutter heeft tientallen jaren geoefend op bierflesjes en eekhoorntjes in het bos. Zulke dingen leer je niet in een paar maanden. Maar een acteur hoeft het ook niet te leren. Een acteur hoeft alleen te acteren dat hij het heeft geleerd. Dat is genoeg.

Ik zat laatst naar een film over een schrijver te kijken. Een fictieve schrijver. Ik ben een echte schrijver. Ik keek naar de film en moest lachen. In films wordt het schrijven altijd enorm geromantiseerd. Een zolder. Kaarslicht. Alcohol. Beneden aan de trap staat een vrouw die vraagt of de schrijver naar bed komt. Maar de schrijver komt niet. Hij is op een missie. Hij is het alfabet aan het temmen.

Zo gaat het dus nooit! Ik heb geen kaarsen in huis. Op zolder liggen fotoboeken en oude schaatsen. En als ik schrijf, drink ik niet, want schrijven is drinken. Je maakt een cocktailglas van je brein, duwt een rietje in je oor en hoopt dat je ideeën vloeibaar worden. Dat is wat schrijven is. En ik tem het alfabet niet, nee, het alfabet temt mij.

Wel draag ik elke dag een korte broek naar werk.