Thom Hoffman over Paul Verhoeven: ‘Hij is een grootmeester, geen pervert’

Oei, de baas is boos. Als Verhoeven kritiek levert in de filmwereld, dreunt dat door tot in Hollywood?

Dat is serieus waar. Paul Verhoeven is geen snotneus in de internationale filmwereld met wereldberoemde films als Robocop, Total Recall, Basic Instinct en Hollow Man achter zijn naam. De Amsterdamse filmregisseur werkte met grote namen als Michael Douglas, Sharon Stone, Arnold Schwarzenegger en Kevin Bacon. Hij won de Golden Globe 2016 voor beste buitenlandse film voor zijn Frans-Duitse film Elle. In Nederland maakte hij de best bezochte Nederlandse speelfilm ooit: Turks Fruit met Monique van de Ven en Rutger Hauer leverde 3,3 miljoen verkochte bioscoopkaartjes op. Als iemand als Verhoeven zijn scheur opentrekt over iets wat hem niet zint op filmgebied, donderen de grote witte letters in Hollywood haast van de bergen.

Waar is Verhoeven ontevreden over?

In een interview met de Britse krant The Times legt Verhoeven de meest recente delen van de James Bond-films op het hakblok. Hij maakt gehakt van de kuisheid en preutsheid in onder meer de nieuwste editie No Time To Die. Traditioneel zitten er in James Bond-films snelle auto’s, vernuftige gadgets en mooie vrouwen die Bond het nodige slaapkamervermaak bieden. ‘Seksualiteit is verdwenen uit films,’ zegt de hoogbejaarde regiekeizer. ‘Er was vroeger altijd seks in Bond-films. Er waren geen borsten te zien. Maar Bond had wel seks.’ Dat kleine Paulemans zich niet roert noch opricht tijdens het kijken van een nieuwe Bond-film, is alarmerend...

Wat vindt Paul Verhoeven van zichzelf?

‘Seks is de essentie van ons bestaan. Zonder seks zou onze soort uitsterven. Dus waarom er zo geheimzinnig over doen?’

Wat vinden wij van Paul Verhoeven?

Wij kijken dagelijks internationale kwaliteitsfilms op platforms als Pornhub en Xvideos en begrijpen niet zo goed waar Verhoeven zich nou zo’n zorgen over maakt...

Wat vinden anderen van Paul Verhoeven?

EDWIN DE VRIES

acteur, regisseur & schrijver

‘Paul heb ik net nog ontmoet in Los Angeles, we hebben een gezellig gesprek gehad. Hij is een charmante man, ontzettend lief, buitengewoon intelligent, veelzijdig en hij weet van een heleboel dingen heel veel. Bijvoorbeeld over politiek en over Jezus. Hij is echt een Jezus-specialist; hij zit in een wereldwijde groep van kenners. De uitspraak van hem over seks in films is provocerend. Typisch Paul. Hij blijft op dat onderwerp hameren en ik vind dat hij ook gelijk heeft. Laten we er niet te moeilijk over doen. Ik vind helemaal niet dat elke film seks moet bevatten, maar de laatste tijd wordt er te preuts gedaan. Dat heeft alles te maken met #MeToo. Er staan inspecteurs op de filmset om te checken of het allemaal wel oké gaat. Ik moet er toch niet aan denken dat je een vrijscène speelt met een coach ernaast die toekijkt of het wel goed verloopt. Paul heeft in 1973 Turks Fruit geregisseerd, waarin mijn vrouw Monique van de Ven een beroemde blootscène speelde met Rutger Hauer. Behalve veel bloot zit er niet eens zoveel seks in. Er zijn geen echte seksscènes, er wordt niet geneukt in die film. Bloot was in de jaren 70 een veel vrijer gebied dan tegenwoordig. Monique en Rutger waren daar als acteurs ook heel vrij in. Als je die film terugziet, denk je vooral: wat waren die mensen lief, leuk en geil met elkaar. We zijn preutser geworden, normen en waarden zijn veranderd, maar Paul Verhoeven staat er nog steeds hetzelfde in. Dat doet hij goed.’

THOM HOFFMAN

acteur in Verhoeven-films

‘Sinds de tijd dat Paul Verhoeven de wereld veroverde met zijn films, zijn de tijden behoorlijk veranderd wat betreft de zeden. Turks Fruit en De Vierde Man zouden nu niet meer gemaakt kunnen worden. Seks is zeker niet zijn hoofdonderwerp als filmmaker, maar het is wel onderdeel van het mensenleven dat hij altijd realistisch in beeld wil brengen. De opnames houden niet op bij het uittrekken van een blouse, terwijl we zo langzamerhand wel naar een stijl van filmen toegaan die heel kuis is. Wat Paul betreft, gaat dat de verkeerde kant op. De #MeToo-beweging is terecht en begrijpelijk, maar tegelijk zit je als kunstenaar met de vraag hoe je het echte leven dan in beeld brengt. Ik ben het eens met Pauls statement dat de filmmakers wereldwijd enorm aan het vertrutten zijn, dus ik sta 100 procent achter al zijn provocaties op dit vlak. Ik heb als acteur heel wat gekke dingen gedaan voor de camera en ik heb nergens spijt van. Echter, als mensen op toneelscholen of in die cursus van Hugo Metsers jr. gedwongen worden om zich uit te kleden bij oefeningetjes; dat heeft helemaal niets te maken met wat Paul Verhoeven hier bedoelt. Dat is gewoon misbruik maken van mensen. #MeToo heeft een remmende invloed op de vrijheid van filmmakers. Ik sta volledig achter de beweging, maar tegelijk zouden filmmakers die zich met zuivere intenties opstellen, daar niet al te benauwd over moeten zijn. Die zuiverheid heeft Paul Verhoeven. Hij is een grootmeester, geen pervert. En grappig dat hij James Bond even over de knie legt.’

JEROEN KRABBÉ

chagrijnige acteur

‘Nieuwe Revu? Paul Verhoeven? Moet je luisteren, daar doe ik niet aan mee. Waarom niet? Omdat ik er geen zin in heb. Dus ik doe het niet. Doei.’

RENÉ MIOCH

filmjournalist & producer

‘Seks is een rode draad door zijn werk. Hij houdt van vrouwen, hij houdt van seks en hij vindt het leuk om daar provocerend mee om te gaan. Hij bedenkt graag dingen waarvan wij allemaal zeggen “nou nou nou”. Dat is nooit alleen maar om te scoren, maar in zijn beleving en met zijn kijk, is het functioneel. Maar wel altijd gedocumenteerd: hij zoekt alles op en kijkt van alles na of het klopt. Er zit nooit iets in zijn films – ook al is het nog zo afschuwelijk wat je ziet – dat niet waar zou kunnen zijn. Ik heb met hem gewerkt, doe dat nog steeds; hij heeft een stijl van werken die misschien niet meteen aansluit bij hoe ik dingen zou doen. Zijn inzichten en krachten worden groter in conflictsituaties. Als er op de set een conflict ontstaat, bijvoorbeeld met een scenarioschrijver, producent of acteur, is hij eigenlijk op zijn best. Hij zoekt die conflicten bewust op, hij houdt heel erg van die spanning.’