'Wordt de margherita de duurste pizza?'

De laatste jaren buitelen de crisissen over elkaar heen: klimaatcrisis, coronacrisis, woningcrisis, stikstofcrisis, asielcrisis, energiecrisis… en het worden er in rap tempo meer.

Zo had ik laatst in de auto de radio aanstaan. Gedurende m’n wekelijkse ritje naar de Lidl voor de grote boodschappen werd ik getrakteerd op niet één, maar twee nieuwe, naderende crisissen: 1) de elektriciteitsnetcrisis. Omdat het elektriciteitsnet in Nederland zo vlot als dikke stront door een theezeefie wordt uitgebreid, staan er duizenden woningen, bedrijven en scholen in de wacht voor een aansluiting. En: 2) de watercrisis. Drinkwaterbedrijven denken zo niet komend, dan wel het jaar daarop door de droge zomers niet meer aan de vraag te kunnen voldoen. Geen water uit de kraan. Dat wordt straks helemaal niet meer douchen.

De doemdenker in mij vraagt zich nu af: what’s next? Welke crisissen zullen morgen, overmorgen en volgende week aan ons worden geopenbaard? Er zijn ongetwijfeld wetenschappers die de bui in hun specifieke werkveld al decennia zien hangen, maar voor de leek (en dat zijn we allemaal, want niemand kan overal verstand van hebben, al zijn er genoeg die je het tegendeel willen laten doen geloven) komt zo’n nieuwe crisis toch vaak als een donderslag bij heldere hemel.

Dus de volgende keer dat ik in m’n auto de radio aanzet, hoor ik dan dat een niet te stoppen schimmel de mondiale tomatenoogst bedreigt? Italiaanse restaurants met de handen in het haar. De margherita niet langer de goedkoopste, maar duurste pizza op het menu. In de rij bij de kassa van je lokale supermarkt asociale ketchuphamsteraars met een winkelwagentje vol Heinz.

Of ontstaat er door een burgeroorlog in een mij totaal onbekende Oost-Aziatische dwergstaat een nijpend tekort aan een mij eveneens totaal onbekende grondstof die alleen daar gedolven wordt en stomtoevallig essentieel is voor de productie van vaatwastabletten? Dat wordt ouderwetsch met de hand afwassen. En leidt direct tot de volgende crisis: de afgedankte-vaatwasmachineberg die zo hoog is, dat hij de halve Randstad alle zonlicht ontneemt, met vele gevallen van all-year-round-winterdepressie tot gevolg.

Want vaak komt van het één het ander. Zo werd Bali op het hoogtepunt van de coronacrisis geteisterd door een golf van huisinbraken. De daders waren langstaartmakaken. Door de pandemie waren de toeristen die normaliter de apen voerden thuis gebleven en dus trokken de hongerige beesten de dorpen en steden in, op dievenpad.

Een staatsgreep hier, een verstoring van het biologisch evenwicht daar, een zieke vleermuis op een levende-dierenmarkt in Wuhan, een overheid die er op alle mogelijke manieren met de pet naar gooit; volgens de theorie van het butterfly effect kan alles tot een volgende crisis leiden. En als Murphy’s law geldt, zal alles wat mis kan gaan, misgaan. Dus zet op weg naar de supermarkt de autoradio aan en verwacht het onverwachte.