Leon Verdonschot: 'Dennis Wiersma zát al in een verbetertraject, zelfs daarin schold hij mensen nog de gordijnen in'

Beste Dennis Wiersma,

Het past wel mooi bij een voormalig minister van Onderwijs: ons iets leren. Jarenlang was het beeld dat VVD’ers alles weglachen. Joost Zwagerman noemde in 2012 Gerrit Zalm met zijn ‘vreeswekkende bulderen’ nog ‘de aartsvader van de katapulterende lach’. De schrijver noemde het treffend een ‘obsceen soort opgeruimdheid, die montere houding van mensen die ervan uitgaan dat ze het Geld aan hun kant hebben’. Zalm lachte zo in het parlement volksvertegenwoordigers toe (of uit), en later, onder meer als voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN Amro, ook de rest van de wereld.

Erica Terpstra, ex-staatssecretaris? Altijd aan het lachen. De gezellige lach.

Annemarie Jorritsma, ex-minister? Altijd aan het lachen. De domme lach.

Mark Rutte, al sinds de jaartelling onze premier? Altijd aan het lachen. De weglach-lach.

Een samenleving vol woede, gehesen in gele hesjes, wapperend met omgekeerde vlaggen, klappend voor onbetaalden aan de ene kant. En aan de andere kant de bestuurders van die merkwaardige partij, de grootste van het land, waar je als welkomstgeschenk een anti-aanbak-laag krijgt.

Maar er waren tekenen dat het misschien toch anders lag. Al die verhalen over de woedeaanvallen van Mark Rutte. Die na de val van Rutte-I tegen Wilders foeterde: ‘Ik ga dat partijtje van jou tot de laatste zetel afbreken.’ Die over naar de pers uitgelekte plannen in een telefoonhoorn schreeuwde: ‘Waar heeft die droplul dat vandaan?’ Die tegen Sigrid Kaag uitbarstte ‘dat ze erin kon zakken’.

Het blijkt een patroon. Niet alleen van Mark Rutte. Maar van VVD’ers. De voorzitter van de Eerste Kamer, VVD’er Jan Anthonie Bruijn, blijkt woedeaanvallen af te wisselen met tirade-explosies. Hij heeft inmiddels erkend zich ‘te veel door zijn emoties’ te laten leiden, en mensen met ‘een niet-adequate bejegening’ te hebben opgezadeld. Heerlijke eufemismen, die bijna doen verlangen naar een taal met te veel emoties. Bruijn gaat een ‘verbetertraject’ in. Ik moest meteen denken aan Robert De Niro in zijn rol als maffiabaas in therapie voor zijn woede, schietend op het kussen van zijn behandelaar.

U zát al in een verbetertraject, en zelfs daarin schold u mensen nog steeds de gordijnen in. Twee medewerkers van een symposium over 25 jaar praktijkonderwijs voelden zich ‘mondeling en fysiek geïntimideerd’. Het sprak enorm tot mijn verbeelding, die beschrijving. ‘25 jaar praktijk? Pak aan!’ gevolgd door een linkerhoek? We zullen het waarschijnlijk nooit weten.

Wat we inmiddels wel vermoeden: het beeld van die teflonpartij klopt niet. Alle bezuinigen op publieke voorzieningen, de toeslagenaffaire, Groningen: het vreet wel degelijk aan VVD’ers. Het verteert ze, en onder de lach kookt de woede. VVD’ers zijn geen holle vaten. Het zijn lopende kruitvaten.