God bewaar ons, wordt Taylor Swift onze nieuwe Verlosser?

Zelfs de serieuze kwaliteitskrant The New York Times heeft iedere week wel wat te melden over de 33-jarige artieste die begon als countryzangeres die op de drempel van haar grote doorbraak voor de ogen van miljoenen door Kanye West werd vernederd. De verhalen hebben pakkende titels als ‘Travis, Don’t Fumble Taylor’ en ‘My Delirious Trip to the Heart of Swiftdom.’ Een van de meest interessante NYT-artikelen had als kop ‘Taylor Swift Has Rocked My Psychiatric Practice.’ Het was geschreven door de New Yorkse psychiater Suzanne Garfinkle-Crowell. Ze vertelt hoe haar klanten – tieners en jonge vrouwen – leunen op Taylor als een wijze grote zus die hen door de verschrikkingen van het leven helpt: wankele relaties, het immer loerende vuurpeloton op het internet, en het ontembare verlangen om gezien en gewaardeerd te worden.

Naarmate de Eras-tournee dichterbij kwam, nam de paniek onder haar klanten toe, schrijft Garfinkle-Crowell. Meisjes vertelden haar dat ze zich geen raad wisten nu de verschijning van Taylor op het podium nabij was. Hoe konden ze in godsnaam kalm blijven? Sommigen vroegen zich bezorgd af hoe ze hun normale bestaan weer konden hervatten na Taylors optreden. Als moeder met een dochter van negen bleef Garfinkle-Crowell, die opgroeide met eigenzinnige artiesten als Indigo Girls en Tori Amos, zelf evenmin immuun voor de Swiftkoorts. Ook zij zat al snel gekluisterd aan de apps die iedere minuut wat nieuws te melden hadden over de ‘Taycalypse.’ Iedere zucht, elk woord, elke sok, elke kleur nagellak, iedere laag lippenstift, elke verwijzing naar een ex, elk autoritje, elk armbandje, wordt tot op het bot beschreven en geanalyseerd. ‘En nu kan ook ik niet meer kalmeren,’ verzuchtte ze. Ze noemde Swiftmania ‘een high die de moeite waard is.’

Het is een chemische reactie van liedjes, nieuwtjes, roddels, vriendschap, de tijdsgeest en solidariteit, die gezamenlijk een existentieel gat vullen

Meegezogen in Swift-euforie/hysterie besloot ze te onderzoeken waarom de 33-jarige zangeres zo’n ongekend effect heeft op meisjes en jonge vrouwen. Het bleek onmogelijk om de krachten achter de magie en de betovering precies vast te pinnen. Het is de combinatie van alles, een chemische reactie van liedjes, nieuwtjes, roddels, bonhomie, geheime codes, vriendschap, de tijdsgeest en solidariteit, die gezamenlijk een existentieel gat vullen. Het is een immer uitdijend feest dat dag en nacht doorgaat. Taylor hoeft haar pink maar op te lichten of het verhaal krijgt er weer een hoofdstuk bij. Het geheim van Taylor, schrijft Garfinkle-Crowell, is dat ze zowel antiheld als geluksvogel is, zowel buitenbeentje als insider. Ze is niet de bitch van de klas, maar evenmin is ze de in zichzelf gekeerde tiener in een oversized Nirvana T-shirt. Taylor kleedt zich mooi en oogt cool. Maar ze gedraagt zich kwetsbaar. In Superstar zingt ze: ‘I’m no one special, just another wide-eyed girl/Who’s desperately in love with you.’ Dat ‘you’ is perfect gekozen. Het kan enkelvoud en meervoud zijn, het kan op een nieuwe vlam duiden, maar ook op de miljoenen fans die stuk voor stuk geloven dat Taylor hen persoonlijk toespreekt. Ze is, zei Amanda Petrusich van The New Yorker in een podcast, ‘ongekend vakkundig in het aangaan van banden met haar fans.’

Niet onaantastbaar

Taylor Swift is geen rebel, eerder een montere cheerleader. Ze is knap, maar niet onaantastbaar zoals Beyoncé en niet beangstigend zoals Madonna. Een tikkeltje preuts zelfs, ondanks de felrode lippen, de halfopen mond en de lange, slanke benen. Ze heeft geen permanente tatoeages. Ze loopt licht gebogen, wat haar iets aandoenlijks geeft. Haar borsten zijn onvermijdelijk onderdeel van ontelbare discussies die zich concentreren op de vraag: heeft zij ze nou wel of niet laten vergroten? Taylor is the girl next door. Ze is dol op romcoms en praat in een voor iedereen begrijpelijke Amerikaanse televisietaal vol ‘oh my gods’, ‘you guys’ en quasi-verbaasde ‘whaaaaaat?’ Haar songs zitten vol zelfrelativering, zoals ‘And I wouldn’t marry me either/ A pathalogical people pleaser.’ Ze positioneert graag als slachtoffer. Slachtoffer in relaties, slachtoffer in de media, slachtoffer in de muziekindustrie waar haar platenmaatschappij met haar liedjes aan de haal ging. Maar uiteindelijk blijkt zij de sterkste: baas over haar relaties en baas over haar liedjes. Ze worstelt en komt boven.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Je leest 't in de nieuwste Revu.