'Van ultra's tot elite: racisme brengt echt het állerlelijkste in mensen naar boven'

Racisme. Van dat samengebalde gif, dat van tribunes zo het toch al niet ongeschonden veld op rolt, waar onschuldige spelers van allerlei allooi proberen om hun publiek te plezieren met sport, spel en afleiding van de dagelijkse sores. Zo’n gezichtsloze massa, beneden modaal bivakkerend in de schaduwen van een aluminium opbouw met plastic kuipstoeltjes, dat zich uit de kraag van de jas allerhande aanmatigend jargon permitteert en dat met een lelijke lob middenin het maatschappelijke speelveld lanceert.

Waar het spel op de mat werd stilgelegd en spelers met gebogen hoofd en de frustratie zinderend in de zenuwen richting kleedkamer hobbelden, explodeerden de uitgestelde kijkers in iets te gretig triomfantalisme. Scheids! Zag je dat? Hóórde je dat? Het is er. Onder ons, in ons midden, als een spelverziekende tumor, uit de krochten van vak M – de M van Maatschappij, van Middenveld, van het Moment waar ze allemaal naar uitgekeken hadden, de grote dikke vette M van Moeten we het nog toelichten, of ziet u het nou zelf eindelijk ook, Mmmh?

Het doelpunt viel eindelijk aan de andere kant en het was féést in de sociale skyboxen van Nederland. Het is een ijzeren wetmatigheid in de voetballerij: als je druk zet, druk zet en druk zet, maar verzuimt te scoren, dan valt het doelpunt uiteindelijk een keer aan de andere kant. Nou, en wás er druk gezet. De hele strategie was er jarenlang op gericht om Nederland zo hard mogelijk om de oren te slaan met dat verinnerlijkte, diep verankerde, allesverlammende racisme, het sociale gif dat zich samenbalde in de culturele libero van Zwarte Piet.

Maar dat zo vurig gewenste doelpunt viel maar niet. De verdediging weigerde te buigen, ging er soms met gestrekt been in, wierp waar mogelijk manmoedig blokkades op, maar liet zich hoe dan ook niet zomaar opzijzetten, en zeker niet zonder slag of stoot verslaan. Het spel ging in de verlenging, en in de tweede verlenging, en zo stevenden we af op sudden death, want deze strijd beslis je niet met penalty’s. En toen viel dat doelpunt – een zwabberschot, een schwalbe, uit de coulissen van Vak M.

Of het nou de moreel bekrompen, sociaal vertrapte en maatschappelijk irrelevante ‘ultra’s’ van een irrelevante voetbalclub uit een provinciale onderklasse zijn. Of de moreel verheven, sociaal sturende en maatschappelijk agenderende ‘elite’ van de ideologische vaandelzwaaiers uit de grootstedelijke eredivisie. Racisme brengt echt het allerlelijkste in mensen naar boven.