Leon Verdonschot: 'Dat een politicus naar B&B Vol Liefde moet kijken om te weten wat er leeft in het land is absurd'

Beste Alexander Pechtold,

Afgelopen week was u te gast in de NPO-talkshow Bar Laat. De tafel was gevuld met zeer uiteenlopende gasten: onder meer documentairemaker Sinan Can, en twee oud-deelnemers van het programma B&B Vol Liefde. En u over het aankomende Amerikaanse verkiezingsdebat. Vast onderdeel van iedere talkshow is het moment waarop de gasten niet alleen iets zeggen over hun éigen onderwerp, maar ook over dat van een andere gast. Dus kreeg u een vraag over B&B Vol Liefde. En zei u dat u het programma kent, er vaak mensen over hoort praten, maar er niet naar kijkt.

Nu kijken er veel mensen naar dat programma, soms wel twee miljoen. Aan de andere kant: Nederland heeft inmiddels 18 miljoen inwoners, wat betekent dat de meeste mensen niét kijken. Dat iemand niét naar dit programma kijkt is dus geen statement.

Maar zo werd dat aan de tafel niet geïnterpreteerd. Een van de oud-deelnemers, Debbie de Jong, stelde dat u naar het programma zou moéten kijken. Want politici moeten weten wat er leeft onder het volk.

Nu bent u formeel geen politicus meer, u heeft verschillende bestuursfuncties, en ziet namens het presidium van de Tweede Kamer toe op de renovatie van het Binnenhof. Dus laten we zeggen: afgerond bent nu nog steeds behoorlijk politicus.

De redenering dat een politicus naar een realityserie zou moeten kijken om te weten wat er leeft in het land is volstrekt absurd. Op de eerste plaats omdat realityseries, ondanks hun naam, geen reality weergeven, maar het werk van televisiemakers. Op de tweede plaats omdat een politicus die zijn werk serieus neemt nauwelijks tíjd heeft voor amusement, vol als zijn bureau ligt met belangwekkende dossiers. En op de derde plaats omdat een politicus die behoefte heeft aan verstrooiing die hem ook iets leert over de samenleving, terecht kan bij talloze interessante boeken, muziek, en documentaires.

Maar daar ligt een ander verwijt op de loer, het verwijt dat hieronder ligt, en dat is dat een politicus als u die niet naar een programma als B&B Vol Liefde kijkt elitáir is. En als we één nieuw taboe hebben, is het wel dat. Elitair is vies. Een politicus moet niet alleen weten wat Het Volk wíl, hij moet ook naar hetzelfde kijken en luisteren en hetzelfde eten en drinken, anders wordt hij verdacht van een leven in een ivoren toren.

En inderdaad: tv-columniste Angela de Jong ging volledig mee in dat populistisch frame. Ze vond de opmerking van haar achternaamgenoot ‘de spijker op z’n kop natuurlijk’. Het leidde De Jong naar de vraag: ‘Hoe kun je nou een goede volksvertegenwoordiger zijn, als je je neus ophaalt voor wat het volk kijkt?’

Het is niet slechts een onnozele, maar zelfs gevaarlijke kijk op democratie: het idee dat een volksvertegenwoordiger hetzelfde is als een pagegaai van dat volk.

Je zou Debbie ook een wedervraag kunnen stellen. Als een politicus tekort schiet als hij niet kijkt naar wat het volk kijkt, schiet een burger dan ook tekort in burgerschap als hij de politieke besluitvorming niet op de voet volgt? Maar niemand vroeg Debbie hoe vaak ze Kamerdebatten kijkt, omdat ze moet weten wat er leeft in Den Haag.