Neerlands Hoop: Ryanne van Dorst

Deze week: muzikant Ryanne van Dorst (35).

Wat is je beste beslissing van de laatste twaalf maanden?

‘Ik ben afgelopen januari voor het eerst écht op vakantie geweest, naar Tenerife. Zoiets had ik eigenlijk nooit gedaan. Meestal als ik wegga, is het voor werk: of met de band, of voor televisie. Nu heb ik echt de tijd voor mezelf genomen en het was heerlijk. Al kostte het in het begin wel wat moeite. Ik was tien dagen weg en heb er een week over gedaan om toe te geven aan dat vakantiegevoel. Maar daarna heb ik toch nog mooi twee dagen kunnen uitrusten. Ik heb cocktails gedronken, een pittige bergwandeling gemaakt, op het strand gelegen en ruzie gemaakt in een restaurant. Dat zat vol met zongebruinde, homofobe pensionado’s uit Duitsland en Oostenrijk en die stoorden zich blijkbaar aan mijn tafeltje. Ja, was lachen.’

Lekker dat je dat nog even mee hebt kunnen pakken voordat de coronacrisis uitbrak. Trek je het thuisisolement nog een beetje?

‘Het gaat best aardig, hoor. Ik heb een Indiaas kookboek gekocht en allemaal klusjes gedaan. Naar de kroeg gaan of optreden zit er even niet in, dus ik ben echt een burgerlijke huismuts geworden. Iedereen zit natuurlijk in dat schuitje, maar het is wel nieuw voor mij, dat veel thuis zijn en zo.’

Je zou met je band Dool deze maand jullie nieuwe album Summerland presenteren op het hoofdpodium van het festival Roadburn. Ook daar heeft corona een streep door gezet.

‘Het podium is voor ons heilig en we zijn ontzettend hongerig, maar aan de andere kant: er zijn ergere dingen op de wereld. Dus ik wil daar ook niet te lang om gaan janken. Weet je, die plaat komt hoe dan ook uit en het is denk ik het beste dat ik ooit heb gemaakt. En dat blijft voor eeuwig. Als deze hele ellende straks voorbij is, kunnen we alsnog gaan optreden. Daar hou ik me voor nu maar even aan vast, want anders wordt het een heel eenzame, verdrietige periode en daar heb ik niet zo veel zin in. Het gaat allemaal wel gebeuren, alleen later. Het is nu gewoon een kwestie van niet inkakken, maar wakker blijven. Het is niet alsof er iets fout is gegaan in onze eigen voorbereiding en organisatie, niemand heeft de boel verneukt of zo. Dan zou ik stukken bozer en opgefokter zijn dan ik nu ben. Corona is niemands schuld, dus ik ga ook niet met vingers wijzen. Maar als ik dat wel zou doen... Kutvleermuizen! Jullie hebben me verraden! Fucking NSBeesten!’

In mijn vori­ge bandje Elle Bandita stond ik enkel te schreeuwen hoe kut alles was. En dat was het dan

Heel veel muzikanten zeggen dat hun nieuwste plaat het beste is dat ze tot nu toe hebben gemaakt, maar als het uit jouw mond komt, geloof ik dat meteen. Waarom is het het beste?

‘Mijn liedjes komen niet meer voort uit alleen maar woede. In mijn vorige bandje Elle Bandita stond ik enkel te schreeuwen hoe kut alles was. En dat was het dan. Voor toen was dat ook oké, maar met Dool komt het ergens anders vandaan. Ik ben meer naar binnen gaan kijken en vanuit daar liedjes gaan schrijven. Doordat ik kritischer op mezelf ben geworden, zijn de muziek en de teksten een stuk eerlijker en grootser, ook al klinkt dat misschien een beetje paradoxaal.

Waar kwam die drang vandaan om meer naar binnen te kijken?

‘Dat begon een jaar of vier, vijf geleden. Toen zijn er een aantal dingen op hun plek gevallen, waardoor ik veel eerlijker naar mezelf toe kon worden. Misschien was ik er gewoon klaar voor, of zo. Ik weet niet of het met leeftijd te maken heeft, maar je leert jezelf toch beter kennen en je kijkt iets dieper dan je normaal zou doen. Ik vind het moeilijk uit te leggen, maar er begonnen ineens heel veel kwartjes te vallen in mijn leven. Misschien ook wel omdat ik daar meer rust voor had, of meer open voor stond.’

Wat voor kwartjes vielen er dan?

‘Een voorbeeld is de muur tussen mij en de buitenwereld die ik heb doorbroken toen ik voor BNNVARA het programma Geslacht! maakte (in deze docuserie vertelde Ryanne voor het eerst dat ze is geboren met zowel vrouwelijke als mannelijke geslachtskenmerken, red.). Dat is een van de pilaren onder mijn oude zelf die ik omver heb gestoten om weer opnieuw te kunnen beginnen. Ik dacht: ik kan wel de hele tijd ongelukkig en boos blijven op de rest van de wereld, maar ik kan ook kijken hoe ik iets kan omgooien zodat ik wel meer vrede met mezelf heb. En ik op een andere manier in het leven sta dan altijd maar fucking boos, verdrietig, opgefokt en teleurgesteld te zijn. Dat was ik gewoon zat. Voor mij was de tijd rijp om in mijn hoofd het roer radicaal om te gooien. Dus begon ik te zoeken naar hoe ik mezelf kon afbreken en daarna opnieuw opbouwen naar hoe ik het wel voor me wilde zien. Zowel op muzikaal als persoonlijk vlak is dat denk ik aardig gelukt.’

Die zoektocht zit ook letterlijk opgesloten in de bandnaam, Dool. Wat betekent dolen voor jou?

‘Er oké mee zijn dat je geen plek hebt. Ik hoor ook van heel veel mensen dat ze Dool qua muziekstijl moeilijk kunnen definiëren. Het is geen metal, geen goth, geen doom, geen pop, het is niets van dat en tegelijk alles. Dat vind ik wel tof, dat we nergens bij horen. Je kunt ons neerzetten op Pinkpop en dan is het vet, maar je kunt ons ook neerzetten in een donker hol op een obscuur blackmetalfestival en dan is het net zo vet.’

Elle Bandita

Onder dit alter ego heeft Ryanne tussen 2005 en 2014 drie albums uitgebracht en talloze tours en festivals gedaan.

TV

Ryanne oogstte alom lof met het programma Geslacht!, over de rol van genderidentiteit in zowel de maatschappij als haar eigen leven.

Dool

Na hun gelauwerde debuut Here Now, There Then (2017) komt deze week Summerland uit, het tweede album van haar band Dool.