‘De naam Rem Koolhaas moest koste wat kost aan de nieuwe Kuip verbonden worden’

Projectontwikkelaar Joop Mommers beschuldigt de voetbalclub Feyenoord, het stadionbedrijf Stadion Feijenoord, architectenbureau OMA en de gemeente Rotterdam van diefstal van zijn ontwerp voor Feyenoord City uit 2005.

Mommers zegt dat hij van een werknemer van Feyenoord gehoord heeft dat de president-commissaris van Stadion Feijenoord, de Rotterdamse miljardair Cees de Bruin, zijn plan in 2014 of 2015 aan architect Rem Koolhaas heeft gegeven en tegen Eric Gudde (voormalig directeur van de dienst Sport en Recreatie van gemeente Rotterdam en destijds directeur van Feyenoord) en Jan van Merwijk (directeur van Stadion Feijenoord) gezegd heeft dat dit plan het moest worden. ‘De Bruin wilde een grote naam als Koolhaas omdat hij dacht dat het project dan meer kans van slagen had. Ik ben natuurlijk maar een klein mannetje uit Barendrecht.’

Desgevraagd geeft de woordvoerder van Feyenoord City, Ruud Bijl, daarop geen reactie. Ook Eric Gudde, die inmiddels directeur betaald voetbal bij de KNVB is, wil niet reageren omdat hij niet meer voor Feyenoord werkt en dit voor hem ‘een afgesloten periode’ is.

Een oud-collega van Mommers zegt dat hij diens tekeningen uit 2005 in 2015 gezien heeft op de computer van een architect die sinds enkele jaren werkzaamheden zegt te verrichten voor Koolhaas’ architectenbureau OMA. Zijn naam is Ard Buijsen, een in de Rotterdamse politiek bekend D66-lid dat ook lid is van de themawerkgroep van D66 voor Bouwen en Wonen. Deze oud-collega van Mommers, die anoniem wil blijven, is ook een oud-collega van Buijsen. Hij is bouwkundig ingenieur en zegt dat Buijsen hem tijdens een klus vertelde dat hij deze tekeningen uitwerkt voor Feyenoord City, en daarvoor een langlopend arbeidscontract heeft voor 24 uur per week met OMA.

In een schriftelijke presentatie van het masterplan van Feyenoord City dat is uitgegeven door OMA staat Buijsen inderdaad genoemd als ‘collaborator’. Buijsen zelf heeft geregeld getwitterd dat zijn plannen ten grondslag liggen aan de gebiedsontwikkeling van Feyenoord City. Het plan dat hij echter bij die tweets voegde en te vinden is op de website van zijn bedrijf Artisan, uit 2015, lijkt daar echter volgens Mommers niet op. Ard Buijsen zelf zegt desgevraagd dat hij pas in oktober 2018 voor het eerst hoorde van het plan van Mommers uit 2005, toen Mommers een nieuw plan voor de renovatie van De Kuip lanceerde, hetgeen zijn aandacht trok. De gelijkenissen tussen het plan Feyenoord City en dat van Mommers uit 2005 berusten volgens hem ‘op louter toeval’.

De woordvoerder van Feyenoord City, Ruud Bijl, zegt evenals Buijsen dat de projectorganisatie niet bekend is met het plan van Mommers uit 2005. ‘Een leugen,’ zegt Mommers. ‘In verschillende documenten staat dat Van Merwijk lid is van het projectteam van Feyenoord City. Ik heb mijn plan destijds aan hem gestuurd.’ Het bewijs van ontvangst staat in Hand in Hand nummer 2, uit augustus 2005. Daarin zegt stadiondirecteur Van Merwijk tegen de interviewer, Harry Kerklaan, echter dat hij het plan niet gelezen heeft. Het is desondanks moeilijk te geloven dat hij de inhoud ervan in de tussentijd niet onder ogen heeft gekregen omdat Kerklaan daarover zo uitgebreid geschreven heeft in het Feyenoord-supportersblad. Kerklaan zelf herinnert zich desgevraagd dat Gudde en Van Merwijk er ‘op zijn zachtst gezegd meewarig’ over deden. ‘Toen ik ernaar vroeg, zei Gudde dat het plan van Mommers ergens op zijn bureau tussen een meter post zat.’

De projectarchitect van OMA, David Gianotten, schrijft dat er sprake is van ‘insinuaties’ en ‘een verkeerde interpretatie van het plan Feyenoord City’. Ook schrijft Gianotten dat het plan van Mommers niet opgedoken is tijdens de research naar ontwerpen van een nieuw Feyenoord-stadion in het verleden. Maar een dergelijk onderzoek naar eerdere plannen behoort tot de plicht van een architect als deze een ontwerpopdracht aanvaardt, stelt Mommers. Hij gelooft Gianotten niet en beschuldigt hem van plagiaat. ‘Je hoeft maar even te googelen en dan heb je het.’

Lees het hele artikel over Feyenoord City in de Nieuwe Revu van deze week, of op Blendle.