Terrorist of activist? 10 jaar Vegan Streaker

Binnen zitten of buiten? ‘Binnen,’ antwoordt Peter Janssen resoluut. Samen met zijn Vlaamse collega van Stichting Konijn in Nood heeft hij een restaurantje in de Leeuwarder binnenstad gevonden waar ze ‘vegan’ op het stoepbord hebben staan. Ondanks het stralende weer wil Janssen binnen zitten. Daar zit namelijk niemand en kunnen we vrijuit spreken. Bovendien houdt hij er niet van om al te opzichtig op een terras te zitten; als dierenactivist die soms op het randje van de wet balanceert, moet je voortdurend op je hoede zijn.

Janssen oogst sympathie met zijn onverschrokken acties, maar heeft ook overal vijanden. In 2008 kreeg Janssen nationale bekendheid onder zijn actienaam Vegan Streaker door op te duiken in een live-uitzending van Paul de Leeuw. Met teksten op zijn blote lijf als ‘Vlees is moord’ en ‘Stop dierenleed’ verscheen hij slechts gekleed in een tangaslip voor een miljoenenpubliek op de buis. De Leeuw zou De Leeuw niet zijn geweest om deze onverwachte situatie om te buigen in een komische; hij trok Janssen bij zich op schoot en scheurde met kracht zijn slip kapot, onder de uitroep: ‘Dan moet je ook écht streaken.’ Janssen stond plots piemeltjenaakt in de studio en vertrok onmiddellijk. Maar doordat hij minutenlang in beeld was geweest, zette hij zichzelf door deze aandacht wel op de kaart als fanatieke dierenactivist. Iets wat hij de tien jaar daarna groots zou uitbouwen tot een fulltime job.

‘Achter iedere actie zit een gedachte,’ legt Janssen uit. Hij neemt ons mee naar een andere spraakmakende gebeurtenis in datzelfde jaar 2008. Janssen verstoorde in Ahoy de finale van het World Tennis Tournament van Richard Krajicek. Waarom? ‘ABN Amro is de sponsor van dat toernooi,’ steekt Janssen van wal. ‘Maar ABN Amro is ook de bankier van het grootste apentestcentrum van Europa, gevestigd in Rijswijk. Hier worden dierproeven met resusapen en penseelapen gedaan, die ziek worden gemaakt met stoffen die hun zenuwen aantasten. De apen raken verlamd, blind, apathisch en vermageren sterk. Na de proeven krijgen ze een dodelijke injectie. ABN Amro was voor mij de link om in actie te komen op dat tennistoernooi.’ Janssen trok zijn kleren uit en vroeg schreeuwend aandacht voor dierenleed. Beveiligingspersoneel voerde hem af, waarna de Zweedse tennisser Robin Söderling en de Fransman Michael Llodra de finale konden voortzetten.

Waar ABN Amro een link heeft met dierproeven, is Lidl in de ogen van Janssen fout bezig op het gebied van konijnen. Het concern verkoopt als een van de weinige supermarkten vlees van konijnen die in zeer slechte leefsituaties worden grootgebracht, iets wat Janssen als voorzitter van Konijn in Nood recht in het hart raakt. Met zijn zielsverwanten voert hij geregeld nachtelijke inspecties uit door stiekem binnen te dringen in konijnenfokkerijen. ‘Wat je daar aantreft, is vreselijk,’ schetst de gedreven beestenman. ‘Grote konijnen in veel te kleine hokjes die in hun eigen plas en poep leven. Sommigen sterven door de erbarmelijke omstandigheden en dode konijnen worden soms niet eens verwijderd. Het stinkt er verschrikkelijk in die fokkerijen. We nemen op zulke inspecties altijd een paar levende en een paar dode konijnen mee.’

Die dode exemplaren worden opgeslagen in een vrieskist en uit de hoge hoed getoverd voor acties, zoals recent bij de Ronde van Vlaanderen. Omdat konijnenvleesverkoper Lidl hoofdsponsor is van die wielerwedstrijd, besloten Janssen en kompanen een plan te smeden om de boel in België flink te verstoren en zodoende aandacht te vragen voor de in hun ogen schandalig slechte konijnenfokwereld. De voorbereidingen daarvoor begonnen al weken van tevoren. Overleggen gebeurde niet via WhatsApp, Facebook of e-mail, om er zeker van te zijn dat de ultrageheime plannen niet zouden worden doorzien.

Al eerder werd Janssen door de AIVD in de gaten gehouden via een infiltrant. Zijn activiteiten zouden bovendien zijn gevolgd met een geprepareerde laptop, waarmee men rechtstreeks kon meekijken bij alles wat Janssen deed. Die ervaringen verklaren zijn huidige voorzichtigheid. Met een groep actievoerders verkende Janssen het parcours in België om een geschikte plek te zoeken. Janssen: ‘Dat was een kwestie van zorgvuldig wikken en wegen. Bij de finish staat weliswaar veel pers en was de kans op extra aandacht mooi meegenomen, maar er is ook veel politie aanwezig. En die staan op scherp in verband met terrorismedreiging, dus dat is gevaarlijk voor ons. Bovendien wilden we geen massasprint verstoren, ook voor onze eigen veiligheid.’

Op de dag dat we in Leeuwarden veganistisch zitten te smikkelen met de bekende beestenliefhebber, is hij net terug uit Mexico en Colombia waar hij zijn boodschap heeft verspreid tijdens grote stierengevechten. ‘In Guadalajara zat twintigduizend man op de tribunes vanwege een jubileum van die arena. Op dat soort gelegenheden komen we het liefst, want dan worden de grootste stierenvechters uitgenodigd en is het lekker druk. Tegelijk is het risico voor ons hoger, omdat de belangen zo groot zijn. De echte toppers verdienen tussen de 40.000 en 90.000 euro per gevecht. Dat bedrag delen ze dan met hun team; ieder toreador heeft drie teamleden. Het is een elitehappening; in hun kleding zit echt goud verweven, zo’n handgemaakt pak kost tienduizenden euro’s. De stieren die in de arena’s worden gestoken en doodgemarteld, kosten rond de 3000 euro. Bij een evenement vermoorden drie stierenvechters elk twee stieren. Kortom: er gaat ontzettend veel geld in om en dat maakt de lont jes korter. En dus is de woede groot als wij de boel tijdelijk stilleggen om onze zorgen over het dierenleed te delen.’

Voor mensen die zelf geen dierenactivist zijn, speelt één grote vraag bij het lezen over de acties, het gevaar, de arrestaties en de gevolgen: wat spookt er bij deze dappere dierengek door het hoofd? ‘Ik offer mijn eigen vrijheid op om te strijden voor de vrijheid van dieren,’ vat Janssen zijn levensdoel compact samen. ‘Dieren hebben geen stem, ik wel. Ik vind het verschrikkelijk wat mensen dieren aandoen. Mijn ouders zijn van mening dat de politiek er voldoende van op de hoogte is wat er zich allemaal voor dierenleed afspeelt bij het stierenvechten. Zij suggereren dat ik me beter specifiek kan richten op het onder de aandacht brengen van onbekend dierenleed, zoals de hachelijke omstandigheden in de konijnenfokindustrie. Sommige mensen houden me weleens voor dat er ook andere manieren zijn om actie te voeren. Dat heb ik ook wel geprobeerd, ik heb me weleens aangesloten bij andere organisaties. Dan sta je bij een arena met een spandoekje voor de deur en word je uitgelachen door mensen die zeggen dat ze daarbinnen lekker hun feestje gaan vieren. Ik kom het feestje liever verstoren.’

Lees het hele artikel op Blendle.