‘Het is troep die moest worden opgeruimd’

Velen hadden gewild dat Forum voor Democratie nooit was opgebouwd omdat de elites en het establishment zich twee decennia na Fortuyn nog altijd geen raad weten met afwijkende opvattingen.

Velen verlangden daarom juist naar deze nieuwrechtse zuil, waar liberalisme en realisme verse zuurstof gaven aan kritische gedachtevorming over natiestaten en de EU, de culturele gevolgen van het migratievraagstuk of het belang van klimaatbeleid. En dat – volgens het partijprogramma althans – ook nog eens direct democratischer naar de burger bracht.

Minder plat schreeuwerig dan de PVV, vaandeldrager van het anti-intellectuele populisme. Liberaler dan de VVD, de nationale bakermat van kartelpolitiek: gesloten, geheimzinnig, leugenachtig als het moet en vanuit eigenbelang waar het kan. Vrijzinniger dan D66, dat zich als antidemocratisch elitevehikel in de modder van het identitaire activisme heeft vastgereden (hè bah, vieze sneakers!).

FvD trok tienduizenden leden en meer dan een miljoen kiezers plus honderden veelal jonge of ondernemende mensen die zich committeerden aan de partij, de politiek en de noodzaak om een kritisch tegengeluid in een drooggemalen polder te pompen. Fris, energiek, met humor en flair, de charmante snijbonerigheid van Thierry Baudet, de ironische onverschilligheid van Hiddema en met een op het oog gedegen organisatie die opener wilde zijn dan de PVV, zonder in de valkuilen van de LPF te trappen.

Toch was, voor wie het wilde zien, de vertraagde treinramp zich al vroeg aan het voltrekken. Na de Provinciale Statenverkiezingen van 2019 ging Thierry Baudet zichzelf als een verlosser zien terwijl de organisatie meer dan ooit absolute aandacht nodig had om een onverwachts grote overwinning in goede banen te leiden, met de juiste personen op de juiste plaats. Provinciale politici, waarvan velen niet verwacht hadden dat ze dat zouden worden, werden aan hun lot overgelaten. Baudet kreeg mot met Henk Otten, die met pek en veren buiten werd gegooid uit wat daarna steeds meer een spiegelpaleis werd.

Aan de vooravond van de volgende verkiezingen zijn zelfs die spiegels stuk geslagen, is er bijna niemand meer die niet lekt over misstanden, intimidatie, de angstcultuur en het wanbeleid in de partij, of over het bruinrechtse gedachtengoed dat rond de partijtop drijft. Baudet is alleen nog een popidool voor naïeve puistenpubers, teleurgestelde volgers wijzen met bijtende verwijten de vingers naar de verkeerde boodschappers en paladijnen van de verstikkende status quo vieren altoos hun schaamteloze Schadenfreude over de verdere politieke vernauwing van een land met een burger vrezende, bekrompen elite.

Het is ondankbaar werk, maar het is troep die moest worden opgeruimd, in het sombere besef dat er voorlopig niks anders voor in de plaats komt, behalve hoop dat uiteindelijk iets vruchtbaars kan groeien op de plek waar de platgebrande resten van de verwaarloosde politieke verantwoordelijkheid van die Forumflapdrol eerst nog jaren zullen smeulen.