‘Is de socialist in mij zo stervende en de liberaal zo levend?’

Beste Peter Jan Rens,

Je bent terug op tv. Niet als presentator, maar als een hoofdpersoon in een realitysoap. Wie de afgelopen jaren het nieuws over jou een beetje meekreeg, had het gevoel dat je leven al een realitysoap was gewórden: producer in Thailand, failliet gegaan, FIOD-inval, nieuwe 43 jaar jongere vriendin, samen een kind, uit met nieuwe heel jonge vriendin, aan met nieuwe heel jonge vriendin. Die realitysoap werd nu gefilmd en uitgezonden.

De eerste af levering leidde tot de gewenste ophef: Youp van ’t Hek zag ’t, werd er onpasselijk van en richtte zijn woede op RTL-baas Erland Galjaard, de hoofdverantwoordelijke voor het programma. Galjaards vrouw Wendy van Dijk nam het op Twitter op voor haar man. De dagelijkse talkshows moesten nog beginnen, maar de eerste televisierel van 2017 was al een feit.

Het was vast niet zijn bedoeling, maar door Van ’t Hek werd ik wel nieuwsgierig naar je programma. Ik zag twee niet al te stabiele mensen zich door de dag heen kibbelen en hoorde een verschrikkelijke voice-over daar zelfvoldaan slecht geschreven ironie overheen lullen.

Was het meelijwekkend? Geregeld wel. Had ik het gevoel dat iemand in zijn eigen hang naar roem en geld zijn laatste restje waardigheid in de uitverkoop had gedaan? Vaak. Dacht ik: hadden de vrienden die je nog hebt je tegen jezelf moeten beschermen en hier voor moeten behoeden? Meer dan eens.

Maar verder riep het niets bij me op, eerlijk gezegd. Geen behoefte om ook de volgende af levering te bekijken, maar ook niet de aandrang een bord eten naar de tv te gooien, jou te bevrijden van dit schavot, of Galjaard erop te plaatsen. Niets. Ik zag de zoveelste variant op een groep verminderd toerekeningsvatbaren die samen in een huis vol camera’s wonen, alleen waren het er nu maar twee, waarvan een ooit een beroemde presentator.

En dat gaf me te denken. Is de socialist in mij zo stervende en de liberaal zo levend dat ik álles als een eigen verantwoordelijkheid ben gaan zien, ook zelfvernedering? Of is de grens tussen exploitatie en werkelijke interesse wat mij betreft zo vervaagd dat ik niet meer weet waar lachen eindigt en uitlachen begint? Ik bedoel: ik moet ook altijd lachen om Rapper Sjors, maar weet niet of dat van mezelf wel mag. Sterker: ik weet niet eens of Sjors niet gewoon zo geniaal een typetje speelt dat hij zélf het hardst lacht, en wel om ons.

Een van de mooiste interviews van vorig jaar was met een andere vergeten expresentator, Hans van der Togt, die vertelde over zijn eenzame, drankzuchtige leven. Het interview ontroerde me. Maar toen hij het daarna op tv nog eens ging navertellen aan een talkshowtafel, voelde het al een beetje alsof hij werd gebruikt. En zich ook liét gebruiken. Moet ik daar dan medelijden mee hebben, terwijl ik dat bij het eerste interview nog niet had? Opnieuw: geen idee. Misschien hebben ze hem ook wel gevraagd voor een realitysoap, wilde hij niet en kwamen ze toen bij jou uit.

Beste Peter Jan, Donald Trump wordt volgende week de president van de Verenigde Staten. Wilders is in de peilingen groter dan de VVD en Pvda samen. Er doet een partij aan de verkiezingen mee die heeft beloofd dat haar Kamerleden geen eigen mening zullen hebben. Er doet zelfs een partij mee die heeft beloofd dat haar Kamerleden nooit zullen stemmen. Ik wil maar zeggen: iedere ochtend opnieuw heb ik het gevoel wakker te worden in een krankzinnige wereld, daarvoor heb ik geen blik op jouw programma nodig. Sterker, ik vind het al een meevaller dat jij niet aan de verkiezingen meedoet.